رتبه ایران در میان اقتصاد‌های دنیا در سال‌2020

با وجود بهبود رشد اقتصادی جهان در سال آینده، گزارش‌های واحد مطالعات اقتصادی اکونومیست نشان می‌دهد ایران در سال‌2020 در فهرست 5کشوری قرار دارد که بدترین عملکرد اقتصادی را دارند و در کنار ونزوئلا، زیمبابوه، ماکائو و آرژانتین قرار گرفته است. به گزارش همشهری، اغلب مؤسسات بین‌المللی پیش‌بینی کرده‌اند وضعیت اقتصاد ایران که در طول 2سال گذشته میلادی وضعیت بسیاربدی داشته، در سال‌2020 میلادی اندکی بهبود پیدا می‌کند اما به‌معنای این نیست که اقتصاد ایران وارد دوره رشد خواهد شد. مطابق آمار‌های بانک جهانی رشد(عقبگرد) اقتصاد ایران در سال‌2018 میلادی منفی 4.9درصد بوده و این رقم در سال‌2019 به منفی 8.7درصد رسیده است. رشد اقتصادی ایران در سال‌۲۰۱۹ کمترین میزان در میان کشورهایی بود که بانک جهانی درباره آنها گزارش داده بود. صندوق بین‌المللی پول هم در آخرین گزارش خود که مهر‌ماه منتشر شد، رشد(عقبگرد) اقتصادی ایران در سال گذشته را منفی ۹.۵‌درصد ارزیابی کرده بود که بدبینانه‌تر از گزارش بانک جهانی بود. هنوز صندوق بین‌المللی پول گزارش تازه‌ای منتشر نکرده، با این حال مطابق تازه‌ترین گزارش بانک جهانی رشد اقتصادی ایران در سال‌2020 به صفر خواهد رسید و گزارشی هم که واحد مطالعات اقتصادی اکونومیست منتشر کرده رشد (عقبگرد) اقتصادی ایران را در سال آینده منفی 1.6درصد اعلام کرده است. در این گزارش ایران به همراه 4کشور ونزوئلا، زیمبابوه، ماکائو و آرژانتین بدترین عملکرد را از نظر اقتصادی ثبت خواهد کرد. مطابق پیش‌بینی بانک جهانی، رشد اقتصادی جهان در سال‌جاری میلادی ۲.۵‌درصد خواهد بود که یک‌دهم درصد بیشتر از سال‌۲۰۱۹ است.

کمترین رشد در منطقه 
مطابق آمارها، ایران تنها کشور منطقه است که اقتصادش در سال‌2020 رشد نخواهد کرد و در کنار ایران همه کشور‌های همسایه اقتصادشان بین 2 تا 6درصد رشد خواهد کرد. به‌عنوان مثال، مطابق آمار‌های موجود اقتصاد عراق 5.1درصد، ترکیه 3درصد، گرجستان 4.3درصد، ازبکستان 5.7درصد، تاجیکستان 5.5درصد و افغانستان درسال آینده میلادی 3درصد رشد خواهد کرد.این اطلاعات بیانگر آن است که اگرچه از شیب نمودار نزولی اقتصاد ایران در سال‌جاری میلادی کاسته خواهد شد، اما اقتصاد ایران همچنان در وضعیت بسیار بدی است و با وجود رشد اقتصادی کشور‌های جهان و منطقه، اقتصاد‌ ایران همچنان در شرایط نا‌مطلوبی به‌سر می‌برد. ضمن اینکه گزارش‌های موجود نشان می‌دهد سطح تورم سالانه ایران همچنان در محدوده 40درصد باقی خواهد ماند، این موضوع تأیید می‌کند اقتصاد ایران همچنان در فضای رکود تورمی است.

آیا نزول بیشتر می‌شود؟
 به باور تحلیلگران، مهم‌ترین دلیل نزول شدید اقتصادی در ایران از سال‌2018 تاکنون، اعمال تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران بوده اما حالا درصورت فعال‌شدن مکانیسم ماشه و به خطر افتادن آینده برجام، مشخص نیست که آیا رشد اقتصادی ایران در سطح صفر یا منفی 1.6درصد باقی خواهد ماند یا خیر؟ دیروز بریتانیا، فرانسه و آلمان با انتشار بیانیه سه‌جانبه رسما مکانیسم  حل اختلاف را در توافق هسته‌ای با ایران فعال کردند که می‌تواند در نهایت مکانیسم  ماشه را فعال کند. مکانیسم ماشه، بندی از برجام است که پس از فعال‌شدن آن ظرف مدتی کمتر از ۶۵‌روز پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع داده خواهد شد و تمام تحریم‌های بین‌المللی باز‌خواهند گشت. بر همین اساس سیامک قاسمی، تحلیلگر اقتصادی در توییتر خود نوشت: این مکانیسم مسیری است که در نهایت موجب می‌شود به غیر از تحریم‌های آمریکا، تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل هم علیه ایران فعال شود. با این حال، سعید مسگری، یک تحلیلگر اقتصادی اعتقاد دارد: خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های آن، اثر خود را بر اقتصاد ایران گذاشته است، بنابراین حتی اگر برجام به‌طور کامل از بین برود، اثر چندانی بر اقتصاد نخواهد داشت. او با بیان اینکه این اقدامات نمی‌تواند شوک شدیدی به اقتصاد ایران وارد کند، تأکید کرد: متغیر‌های کلان اقتصاد جهش‌های خود را در 2سال اخیر داشته‌اند. جهش نرخ ارز سال گذشته رخ داد و به تبع آن جهش تورمی ایجاد شد. از منظر اقتصادی به‌نظر نمی‌رسد در این شرایط دوباره مستعد جهش باشند.