الهام دانشمند از قصه‌های ژول ورن

توسعه صنعت هوانوردی و فضایی متعلق به یک کشور نیست و دانشمندان مختلفی در این زمینه پیشتاز بوده‌اند. یکی از آنها کنستانتین تسیولکوفسکی، دانشمندی خودآموخته بود که فعالیت‌های بسیاری در عرصه هوا‌و‌فضای روسیه و همچنین اتحاد جماهیری شوروی انجام داد. او ایده‌های بسیار مهمی را در این خصوص مطرح کرد و نامش به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان روس در تاریخ به ثبت رسید تا یکی از بنیانگذاران دانش موشک و فضانوردی نام بگیرد.

دوران سخت کودکی

کنستانتین ادواردوویچ تسیولکوفسکی در روز پنجم سپتامبر سال1857در روستای ایژفسکو در استان ریازان روسیه به دنیا آمد. پدرش جنگلبان بود و کنستانتین در 9سالگی مخملک گرفت و برای همیشه شنوایی‌اش را از دست داد و به‌همین دلیل نتوانست در مدرسه به تحصیل ادامه دهد. با این حال او از درس‌خواندن دست نکشید و به‌صورت خودآموز در خانه به علم‌آموزی ادامه داد. کنستانتین به‌خاطر ناشنوا بودن، گوشه‌گیر شده بود و بیشتر وقت خود را با مطالعه سپری می‌کرد. او به علوم طبیعی به‌ویژه ریاضی و فیزیک و همچنین علم ستاره‌شناسی علاقه بسیاری داشت.

زندگی در مسکو
پدرش در 16سالگی او را به مسکو فرستاد تا به مطالعه به‌صورت جدی‌تری ادامه دهد. کنستانتین 3سال در پایتخت روسیه و در کتابخانه‌ای مشغول مطالعه و تحقیق بود. در آن زمان علاقه‌اش به سفر بین سیارات باعث شد تا در این خصوص ایده‌هایی را در ذهنش طرح‌ریزی کند. پس از آن تسیولکوفسکی به روستای زادگاهش بازگشت و شروع به تدریس در یک مدرسه کرد.

ارتباط با مندلیف
کنستانتین زمانی که در آن مدرسه کوچک مشغول به تدریس بود، مطالعاتی را نیز درخصوص نظریه جنبشی گازها و اندازه‌گیری سرعت نور انجام داد. البته او خبر نداشت که این دو مسئله پیش‌تر حل شده‌اند. او نتایج تحقیقاتش را برای انجمن شیمی و فیزیک سنت‌پترزبورگ ارسال کرد. در آن زمان دمیتری مندلیف، شیمی‌دان معروف و خالق جدول تناوبی، از اعضای انجمن بود و نامه تسیولکوفسکی را خواند و در پاسخ به او نوشت که این مسئله‌ها تقریبا 20سال پیش حل شده‌اند. با این حال او از تسیولکوفسکی درخواست کرد که انجمن را در جریان تحقیقات آینده‌اش قرار بدهد. همین ارتباط باعث شد تا برخی نوشته‌هایش در زمینه هوانوردی در نشریات مختلف چاپ شود که این مسئله توجه برخی از دانشمندان و علاقه‌مندان را به‌خود جلب کرد. این باعث شد تا مقداری کمک مالی برای ادامه تحقیقاتش در اختیار او قرار بگیرد. تسیولکوفسکی با استفاده از همین کمک‌ها نخستین تونل باد روسیه را ساخت و با آن مشغول آزمایش و تحقیق شد.

انقلاب روسیه
به گزارش همشهری، تسیولکوفسکی از اواسط دهه1880شروع به تحقیق در زمینه آیروستاتیک کرد. او یک کشتی هوایی تمام‌فلزی با بدنه چین‌دار طراحی کرد که حجم آن قابل تغییر بود و از موتور برای هدایت آن استفاده می‌شد. در دوران جنگ‌جهانی اول و پس از آن انقلاب روسیه، تسیولکوفسکی به تدریس در دبیرستان و پژوهش‌های خود مشغول بود. پس از جنگ‌جهانی اول و به لطف کارهای دانشمندانی همچون هرمان اوبرت آلمانی و رابرت گُدارد آمریکایی، دانش و فناوری موشک‌ها شروع به پیشرفت و توسعه کرد و این فعالیت‌ها باعث شد توجه دولت اتحاد جماهیر شوروی هم به موضوع موشک و سفر به فضا جلب شود. دولت شوروی در سال1921برای تسیولکوفسکی یک مستمری دائمی برقرار کرد تا او بتواند تمام وقتش را به پژوهش‌های علمی اختصاص دهد. این در حالی بود که مطالب و نوشته‌های پیشین‌اش نیز مجددا به چاپ رسید که این برایش شهرت بسیاری در پی داشت. کنستانتین مبانی نظری حرکت موشک و سفر در فضا را تدوین کرد و معادله اصلی حرکت موشک را که به معادله تسیولکوفسکی معروف است به‌دست آورد.

طرح‌های بزرگ
تسیولکوفسکی در سال1895 در مقاله «گمانه‌هایی در باب زمین، آسمان و وستا» ایده آسانسور فضایی را مطرح کرد؛ موضوعی که هم‌اکنون نیز مدنظر دانشمندان فضایی قرار دارد. طرح دانشمند روس متکی بر کابلی بود که از یک فضاپیما تا سطح زمین کشیده شده و به وسیله آن می‌شود بدون استفاده از موشک به مدار زمین رفت. او همچنین بین سال‌های1903تا 1917طرح‌هایی به‌منظور ساخت یک سفینه فضایی ارائه داد. گفته شده علاقه او برای سفر به فضا به‌خاطر علاقه به داستان‌های ژول ورن بوده است. تسیولکوفسکی سرانجام در روز 19سپتامبر 1935درگذشت.

معادله تسیولکوفسکی
کنستانتین مبانی نظری حرکت موشک و سفر در فضا را تدوین کرد و معادله اصلی حرکت موشک را که به «معادله تسیولکوفسکی» معروف است به‌دست آورد