نیاز به قدرت نرم و هویتساز
ایمان مهدیزاده ـ پژوهشگر توسعه پایدار
کشورهای توسعهیافته برنامههای شهری را به کمک شهروندان، مبتنی بر قدرت نرم، طراحی و بودجهبندی میکنند. قدرت نرم در اصطلاح به آن بخش از توسعه فرهنگیو اجتماعی گفته میشود که شهروندان برای شاخصشدن آن و تبیین و تکوینش میکوشند. جوامع توسعهیافته یکی از ارکان توسعه را هویت اجتماعی و مسیر دستیابی به آن میدانند و در برنامههای خرد و کلان این مهم را درنظر میگیرند. جوامع کوچک و کمجمعیت تا جوامع بزرگتر، اینگونه هویتها را در ریشههای فرهنگی جستوجو و با تغییرات زمانی، همسو کرده تا کاربرد آن در زندگی روزانه مردم امکانپذیر باشد. سپس با ایجاد زمینههای علاقهمندی، کودکان را در اولویت قرار میدهند تا هویت مشخصشده را بهعنوان نمادی از شخصیت اجتماعی و فرهنگی، ملکه ذهن کنند. احترام به طبیعت و رفتارهای محافظهکارانه زیستمحیطی از ایندست هویتها بهشمار میآید. چنانکه امروز در رسانههای جمعی در فضاهای حقیقی و مجازی میبینیم در کانادا، آلمان یا کشورهای دیگر این مسئله جزو مهمترین مسائل جامعه محسوب میشود. کودکان در اوان کودکی چنین فرهنگی را نماد هویت اجتماعی میشناسند و خانه، مدرسه و والدین که الگوی رفتاری آنها هستند در این زمینه رفتارهای واحدی از خود بروز میدهند. در مقابل این رفتار توسعهگرانه در جوامع توسعهنیافته و کمتر توسعهیافته، کودکان بین الگوهای اجتماعیوفرهنگی، شاهد تناقض یا تضاد هستند و از اینروست که نمیتوانند آن را هویت خود بدانند. برای نمونه کودکی که در مراکز آموزشی رفتارهای زیستمحیطی میآموزد اما در محیط خانوادگی رفتاری متناقض را شاهد است، نمیتواند آن را بهعنوان هویت بپذیرد. همگونی در آموزشهای اجتماعی، از مهمترین مسائل بهشمار میآید. کشور ایران با پیشینه کهن تمدن و مذهب بهدلیل ضعف و ناهمگونی آموزش، نتوانسته برای کودکان و نسلهای بعد، قدرت نرم و هویتساز ایجاد کند که آن از ارکان مهم افزایش سرمایههای اجتماعی محسوب میشود.