ملت آگاه و مجلس کارآمد

مرتضی محمودی _  کارشناس سیاسی

سپهر سیاسی کشور این روزها رنگ انتخاباتی به‌خود گرفته است. گروه‌ها و شخصیت‌های برجسته سیاسی با ثبت‌نام در یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی به‌دنبال بخت آزمون‌شان برای حضور در صندلی‌های سبز میدان بهارستان هستند. سوای بر اینکه چه جریانی موفق به کسب کرسی‌های پارلمان خواهد شد، آنچه اهمیت دارد؛ مشارکت مردمی و عدالت انتخاباتی است. عدالت از این منظر که فضای رقابت برای همه نامزدها مهیا و بسترسازی‌ شود. باید توجه داشت که پیش‌شرط پیشرفت و توسعه چندوجهی در کشور منوط به پیشرفت و آگاهی بالای تمام شهروندان ایرانی است. اعلام آمادگی بیش از 15هزار نفر برای ورود به مجلس شورای اسلامی از این جهت قابل تحسین است که ایرانی امیدوار به آینده، تنها راه توسعه و ثبات در کشور را در صندوق رأی و انتخاب مردم جست‌وجو می‌کند. مشکلات و چالش‌ها در کشور کم نیست، اما راه‌حل در درگیری و اتهام‌افکنی نیست. مسیر و کلید حل چالش‌ها در شفافیت، میدان دادن به جوانان و ایده‌های نو است. باید با فکر جدید به مدیریت کشور بیندیشیم و باور داشته باشیم که مشکلات هر چند بزرگ، اما در سایه همدلی و وحدت و البته با پذیرش همدیگر قابل حل است. ایران اسلامی امروز بیش از هر زمان دیگری به همگرایی و وحدت گفتمانی نیاز دارد. دوران غیریت‌سازی‌ و حذف دیگر جوابگو نیست. مردم انتظار حل مشکلات را دارند و این انتظار با شعارگویی برآورده نمی‌شود.

شوربختانه در سایه حاکم شدن فضای حذف و از میدان به در کردن رقبا، شرایط کشور در حوزه‌های اقتصادی، تجاری و فرهنگی رو به نزول قرار گرفته است. وقتی از انتخابات سخن به میان می‌آوریم، حذف و انتخاب را به مردم بسپاریم و به انتخاب مردم احترام گذاشته و اطمینان داشته باشیم که مردم لایق‌ترین‌ها را برای مجلس می‌فرستند. با عطف به این امر، اهمیت مشارکت حداکثری در انتخابات که همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده، خودش را نمایان می‌کند. در سایه مشارکت بالای مردمی است که مجلسی کارآمد و قوی شکل می‌گیرد و این مجلس می‌تواند تسهیلگر سیاست‌های کلان اقتصادی و تجاری کشور باشد. در باب اهمیت مجلس و مسئولیت مهم نمایندگی مردم در تصمیم‌گیری‌های حیاتی همواره رهبری انقلاب تأکید داشته‌اند. در این عرصه خطیر و مهم حضرت امام(ره) در بیاناتی خطاب به نمایندگان مجلس اول فرموده بود: کار مجلس یک چیز سهلی نیست. مجلس نهادی است که در رأس همه اموری که در کشور است، قرار دارد. حضرت امام (ره) در ادامه بیاناتش این نتیجه‌گیری را می‌کنند که مجلس خوب همه امور و سیاستگذاری را در کشور خوب می‌کند و بالعکس مجلس ضعیف، باعث سستی همه ارکان تصمیم‌گیری کشور می‌شود.
با نگاهی به تجربه توسعه کشورهای پیشرفته می‌توان به این نکته رسید که در همه این کشورها، پارلمان نقشی تعیین‌کننده در نظام تصمیم‌گیری دارد. از منظری پارلمان مسیر ریل‌گذاری یک کشور را مشخص می‌کند. طبیعی است که اگر این ریل‌گذاری درست و با استانداردهای لازمه انجام گیرد، سیاست‌ها و راهبری‌ها به مقصد می‌رسند و عمران و‌آبادانی نصیب آن کشور و ملت می‌شود. 

برای همین است که در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، جایگاه خاصی به مجلس در قانون اساسی اعطا شده است. فصل ششم قانون اساسی که اصل 62تا 99را شامل می‌شود مربوط به حوزه اختیاراتی مجلس شورای اسلامی است. مطابق اصول قانون اساسی، مجلس 2 رسالت قانونگذاری و نظارت را برعهده دارد. به‌نظر می‌آید طی سالیان اخیر نهاد مجلس در ایران از رسالت نظارت به دورمانده و وقف در امر قانونگذاری شده است. این، اصلی پذیرفته شده در میان علمای حقوق است که تعدد قوانین و قانونگذاری‌های زیاد صرفا باعث زایش مشکلات و سردرگمی سیاست‌ها می‌شود. مهم تعدد قوانین نیست. بلکه اجرای درست قانون اهمیت دارد. برای همین مجلس آینده باید در هر دو حوزه رسالتی‌اش بازبینی دقیق داشته باشد. اول اینکه از فکر قانونگذاری و طرح دادن‌های زیاد اجتناب بورزند و بیشتر تمرکز بر طرح‌ها و لایحه‌های اجرا نشده داشته باشند و از سوی دیگر به رسالت نظارتی‌شان بازگردند. یکی از دلایل عمومی شدن فساد در کشور در همین امر قرار دارد. وقتی نهادهای نظارتی از کارکرد اصلی‌شان باز می‌مانند فضا برای اختلاس و فساد فراهم می‌شود. امید این است که در سایه حضور حداکثری مردم در دوم اسفند‌ماه سال‌جاری، مجلسی انقلابی، کارآمد و مردمی داشته باشیم که بتواند جوابگوی چالش‌های کشور و محملی برای ‌گذار از وضعیت کنونی باشد.