حامد فوقانی|خبرنگار:
آنهایی که متولد دهه 60یا قبل‌تر هستند، حتما به یاد دارند تهران زمانی به جای آنکه برخلاف این روزها این همه برج بلند بتنی داشته باشد، باغاتی داشت با درختان گوناگون میوه. تا همین 2دهه پیش، اواخر اسفند‌ماه در دارآباد و اراج، درختان بادام شکوفه می‌زدند و ابتدای بهار، چغاله بادام‌های آنها می‌رسیدند. آن روزها مردم حتی در پاییز هم منتظر رسیدن خرمالوهای باغات کن بودند. اما حالا دیگر کمتر خبری از باغات پایتخت است؛ چه برسد به میوه‌های‌شان. آنطور که آمار نشان می‌دهد بین 4تا 6هزار هکتار از باغات تهران طی20سال اخیر نابود شده‌اند. پیروز حناچی، دبیر سابق شورای‌عالی شهرسازی و معماری کشور هم این مسئله را تا حدودی تأیید می‌کند و می‌گوید: «در ابتدای دهه 80بسیاری از باغات تخریب شده و اغلب بلندمرتبه‌ها به جای آنها سبز شدند.» اعضای کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای شهر تهران چه در دوره پیشین و چه در دوره فعلی نیز معتقدند که 14سال پیش تصمیماتی گرفته شد که در پی آنها باغاتی با وسعت بیش از هزار مترمربعی نابود شدند. حال اینطور که حناچی به همشهری می‌گوید؛ «سرآغاز شدت گرفتن این اتفاق به دوره شهرداری محمود احمدی‌نژاد برمی‌گردد؛ هنگامی که مصوبه برج باغ‌ها از دل شورای دوم شهر تهران بیرون آمد و سپس بندی از طرح تفصیلی شد.» او می‌افزاید: «ما در سال 82تا 84با ضابطه برج- باغ‌ها بسیار مخالفت کردیم و گفتیم که شما عملا نمی‌توانید این کار را انجام دهید چراکه با این اقدام اولا قبول کرده‌اید بخشی از یک‌باغ به مسکونی تغییر کاربری دهد و ثانیا اساسا در عمل هم به‌خاطر نیازهای یک‌بنا باعث نابودی کل باغ می‌شوید.»
با اعداد بزرگی مواجهیم
مصوبه معروف برج- باغی ماحصل پنجاه و سومین جلسه شورای دوم شهر تهران بود. بر مبنای این مصوبه به سازندگان اجازه داده شد که صرفا در ۳۰ درصد از مساحت باغ، ساخت‌وساز انجام دهند و ۷۰درصد باقیمانده باغ را حفظ کنند. اما سرانجام مشخص شد که از یک‌سو برخی شهرداران مناطق در شوراهای معماری بعضا مجوز ۴۰ تا 50درصد سطح اشغال در طبقات را صادر می‌کنند و از سوی دیگر به بهانه تامین پارکینگ، براساس مصوبات کمیسیون ماده 5بعضا ۶۰ تا ۷۰درصد زیرزمین، گودبرداری شد و با ایجاد رمپ‌ها و لوپ‌ها در فضای باقیمانده عملا 100درصد باغ نابود شد.
حناچی گفت: «آمار دقیقی وجود ندارد که این مصوبه باعث تخریب چه میزان از باغات شهر تهران شده اما آقای حقانی (رئیس کمیته محیط‌زیست و خدمات شهری شورای چهارم شهر تهران) این میزان را 4 تا 6 هزار هکتار اعلام کرده‌اند. اما قطعا اعداد باغات از بین رفته اعداد بزرگی هستند، چراکه به ملکی عنوان باغ تعلق می‌گیرد که بالای 3هزار مترمربع و مشجر باشد.» به گفته وی متأسفانه تعداد پلاک باغ‌هایی که بر اثر مصوبه برج - باغ‌ها از بین رفته‌اند، به‌خصوص در مناطق شمالی شهر کم نیست. به هرترتیب جای هیچ شکی نیست که مصوبه برج- باغ‌ها باعث نابودی بسیاری باغات شهر تهران شده است. اجرای نادرست این مصوبه در 14سال اخیر باعث شد تا از مجموع حدود ۱۴هزار هکتار مساحت باغات تهران، حدود ۸ هزار هکتار باقی بماند. به همین دلیل اکنون اغلب اعضای شورای شهر تهران به‌دنبال ابطال این مصوبه هستند.
