جا مانده از عصر صفویه

بازارهای اصیل ایرانی معمولا در امتداد مهم‌ترین معبرهای شهری ساخته می‌شدند و مهم‌ترین بخش آنها راسته اصلی بود که با دکان‌هایی که در دوطرف آن قرار می‌گرفت تکمیل می‌شد. در امتداد این راسته اصناف گوناگون قرار داشتند و هر راسته به راسته‌های فرعی تقسیم می‌شد. دالان‌ها، چهارسوق‌ها، حجره‌ها، کاروانسراها، تیمچه‌ها، جلوخان و میدان، بخش‌های دیگر بازار را تشکیل می‌دادند. بد نیست اشاره کنیم که هر بازار حسینیه و تکیه‌ای هم درون خود جای می‌داد. یکی از نمونه‌های این بازارهای قدیمی و سنتی، بازار ری است؛ بازاری که در جنوب پایتخت سال‌های سال میزبان زائران حرم سیدالکریم(ع) بوده. با ما همراه شوید تا سفری به این بازار داشته باشیم.

بوی خوش کباب و ریحان

ادویه، عقیق و بوی خوش کباب و ریحان... این معجزه‌ای است که شما را به قدیمی‌ترین بازار تهران می‌کشاند! بازار ری با عمر ۵۰۰‌ساله‌اش سال‌هاست که نبض تپنده جنوب تهران را در دست دارد و پاتوقی برای جوان‌های دیروز و امروز به‌حساب می‌آید. بازار ری درست در شمال مقبره شاه‌عبدالعظیم(ع) قرار گرفته و عمر آن به دوره صفویه می‌رسد. این بازار 2راسته طولانی و متقاطع دارد که در محل تقاطع آنها یک چهارسوق به‌وجود آمده است. در بازار ری که قدم بزنید، شاید به‌سختی بتوانید ردپایی از تاریخ صفویه را ببینید. البته جز سازه‌هایی که با گچ، آجر، خشت و گل ساخته شده‌اند و از دست نوسازی دور مانده‌اند. این بازار تا به حال بارها و بارها مورد مرمت قرارگرفته و بازسازی شده است. بازار ری روزگاری بورس فروش ادویه‌جات، داروهای سنتی و کالاهای تجاری در تهران بود و به همین دلیل خیلی از بازرگانان جاده ابریشم در مسیرشان سری هم به این بازار می‌زدند و با بازرگانان و فروشندگان رازی  وارد معامله می‌شدند.

 از قطار دودی تا قطار برقی

برای قدیمی‌هایی که راهی زیارتگاه حضرت عبدالعظیم(ع) می‌شدند، ذوق و شوق زیارت یک طرف بود و ذوق بازارگردی یک طرف دیگر. در آن روزها بهترین راه دسترسی به حرم این بزرگوار قطار دودی بود که یک جورهایی هم فال بود و هم تماشا! اما این روز‌ها گزینه‌های زیادی برای سر زدن به شهرری دارید. مهم‌ترینش مترو است که در خط یک آن ایستگاه‌های شهرری یا جوانمرد قصاب شما را به حرم و بازار می‌رسانند.
از مترو تا حرم را هم می‌توانید سوار تاکسی‌های میدان شهرری شوید و در میدان پیاده شده و از بخش قدیمی و بازار وارد حرم شوید. اما اگر اتوبوس را ترجیح می‌دهید، کافی است از ایستگاه مترو سوار اتوبوس‌ها به مقصد پارکینگ شهر ری و  فلکه دوم دولت‌آباد شوید که هر دو از نزدیکی حرم عبور می‌کنند.

کباب شابدوالعظیمی! 

همراه داشتن لقب «قدیمی‌ترین بازار تهران» به اندازه کافی برای شهرت بازار ری کافی است، اما بی‌شک این بازار بخش مهمی از شهرتش را مدیون کباب‌های معروفش است که هر زائری را به وسوسه می‌اندازد. نان و کباب بازار‌ری جزئی جدانشدنی از یک سفر درون شهری به این بازار به‌حساب می‌آید! 

همه فرعی‌های بازار حضرت عبدالعظیم(ع) پر از کبابی‌هایی است که در گذشته برای خودشان اسم و رسمی داشته‌اند، ولی بعضی از آنها دستی به سر و رویشان کشیده‌اند و ظاهر امروزی‌تری پیدا کرده‌اند. با این حال اگر طرفدار تئوری «غذای ایرانی در فضای ایرانی» هستید، می‌توانید کبابی‌هایی را پیدا کنید که هنوز کوبیده و سنگک را در دیس‌های استیل سرو می‌کنند و نوشابه شیشه‌ای جلویتان می‌گذارند! 

عقیق مثل تسبیح

بازار ری پر از مغازه‌ها و دکه‌هایی است که سوغاتی‌هایی متناسب با حال و هوای زیارت را به شما می‌فروشند. از تسبیح و انگشتر عقیق و فیروزه گرفته تا سنگ‌های شرف‌الشمس و زیورآلات نقره و ادعیه... ادویه و عطر و عرقیات و سوهان هم که دیگر بازار خودشان را دارند. بنابراین اگر گذرتان به این بازار افتاد سعی کنید دست خالی از آن بیرون نروید تا سوغات خریدن، حسن ختام این سفر کوتاه تاریخی‌تان باشد!