ای کاش فقط یکروز نبود؛ آن وقت هر روز برایمان تکرار میشد که هرکدام از آنها نایژه شهر هستند. باید بمانند و اتفاقا تکثیر شوند. هرکدام نباشند نفس کشیدن برای ما سختتر میشود.ای کاش او که تبر را محکم میزند، او که گازوییل میریزد و او که آب را دریغ میکند، میدانست ریههای شهر را ذرهذره نابود میکند. درختان ایستادهاند تا زیباترین سایهبانها نمیرند. غولهای بتنی اما مگر میگذارند آفتاب بگیرند! سرشان را بالاتر میگیرند تا هرچه در توان دارند، سایه خوشحالی بیندازند ولی اغلب برجها پیروز میشوند. میشود بر بلندمرتبهها چیره شد؛ فقط همت بلند میخواهد. روزهای درختکاری را نباید از یاد برد. همه روزهای سال میشود درخت کاشت؛ بهانه نمیخواهد. این همه بهانه.درختان این شهر که خواب ندارند، حداقل شاید به امید داشتن قوم و خویش و همنوعی جدید بیشتر تاب بیاورند. گذر بیملاحظه خودروها خواب را از چشم آنها گرفته. هوای گرم جزیرهای تهران در زمستان، خواب را از سرشان پرانده است. با این حال بازهم با رسیدن بهار، سبز میشوند و امید میدهند. ما هم باید امید دهیم. چه در روز درختکاری اسفند ماه، چه همزمان با خیلی از شهرهای جهانی در چهارمین جمعه آوریل هرسال و اصلا هر روزی که دلمان میخواهد بهتر زندگی کنیم، باید امیدوارنه درختهای این شهر را زنده نگه داریم، درخت بکاریم و بیخیال از کنار چنارها، سروها، نارونها، توتها، ارغوان، بید مجنون، برگ بو، شاه بلوط صندی و افرا گذر نکنیم. درختان زندهاند به حس مسئولیت شهروندی ما.
بهانهای برای کاشتن درخت
روز درختکاری نه در ایران بلکه در اغلب شهرهای دنیا نیز روز خاصی است؛ آنطور که هم دانشآموزان و افراد عادی جامعه و هم مسئولان و مدیران فرصتی پیدا میکنند تا به این بهانه بهترین درخت و گیاه سازگار با شرایط اقلیمی شهر خود را بکارند. این روز معمولاً در روزهای پایانی زمستان یا روزهای نخست بهار برگزار میشود و در ایران، ۱۵ اسفندماه هر سال است و برای این منظور هفته منابع طبیعی از ۵ تا ۱۲ مارس برای گرامیداشت گیاهان تعیین شده است. درصورتی که بسیاری کشورهای دیگر هفته آخر ماه آوریل را هفته درخت و درختکاری درنظر گرفتهاند. این روز برای نخستین بار توسط جولیوس استرلینگ مورتون آمریکایی در ۱۰ آوریل ۱۸۷۲ پایه گذاشته شد. در ایالات متحده بعدها این روز به چهارمین جمعه آوریل، منتقل شد. البته در دیگر کشورهای جهان روز درختکاری فرق میکند. در این میان نگاهی به سبزترین شهرهای دنیا و آنهایی که همزمان با روز درختکاری طرحهای ویژهای را برنامهریزی کردهاند، میتواند جالب توجه باشد.
شهر جنگلی در چین
شهرداری لیوژو چین در سال 2010همزمان با روز درختکاری برنامه ۱۰ساله ای را آغاز کرد تا صاحب یکی از بزرگترین شهر جنگلی بنا شده توسط بشر شود. بر این اساس شهرداری احداث یک شهر جنگلی به وسعت ۱۷۵هکتار را دنبال میکند و قرار است در آن انواع گونههای گیاهی و درختان آفریقایی کاشته شوند. طبق طرح ارائه شده هتلها و مراکز اقامتی نیز از بناهای سبز تشکیل میشوند و از انرژی جدید و پاک بهره میبرند. در برنامههای مدیریت شهری لیوژو مبلغ شناوری برای ساخت این پروژه زیستمحیطی و گردشگری تنظیم شده که سال به سال میزان آن تغییر میکند؛ چراکه مسئولان معتقدند پس از تکمیل با حضور گردشگران بسیار، سود زیادی حاصل خواهد شد. ساخت این شهر جنگلی ۱۷۵هکتاری که در امتداد رود لیوژیانگ و در شمالیترین بخش شهر لیوژو واقع شده در 2020میلادی به پایان میرسد.
رشد کاجها در سیدنی
سیدنی را میتوان یکی از سبزترین شهرهای دنیا دانست. هرساله برنامههای گوناگونی برای کاشت درخت در سیدنی اجرا میشود. جالب است که شهروندان سیدنی طبق یکطرح کاشت تعداد زیادی درخت کاج را آغاز کردهاند و پیشبینی میشود که پارک جوبیلی در منطقه گیلیب پر از درخت کاج شود. به همین منظور شهروندان سیدنی در 31جولای سال گذشته به مناسبت روز «سیدنی سبز» بیش از 2000نهال کاج را در پارک جوبیلی کاشتند. مدیریت شهری و مردم سیدنی بر این باورند که پروژه «سیدنی سبز» باعث میشود تا در آینده زندگی سالمتری را با کاهش آلودگی هوا، زیباتر شدن خیابانها و فراهم آمدن زیستگاهی مناسب برای پرندگان بومی داشته باشند. برای رسیدن به این اهداف، طی 10سال گذشته بیش از 11هزار درخت در سیدنی کاشته شده است. همچنین شهرداری سالانه حدود 10هزار مترمربع باغ خیابانی در شهر ایجاده کرده است. در طرح سیدنی سبز طرحهای تشویقی بسیاری برای شهروندانی که اقدام به کاشت گیاه و سبز کردن بام و دیوارهای ساختمان میکنند وجود دارد.
شهر لالهها
در سرزمین لالههای نارنجی آن قدر به موضوع گل و گیاه اهمیت میدهند که 2روز در سال را به مناسبت درختکاری اختصاص دادهاند. هلندیها همزمان با نخستین روز بهار (21مارس) و نخستین روز پاییز (21سپتامبر) هرسال در مراسمی باشکوه درخت میکارند و با خود عهد میبندند که به حفظ درختان و گیاهان محله و شهر خود پایبند بمانند. در این میان آمستردام هلند با وجود فضاهای سبز بسیار، لالههای فراوان و البته یکمیلیون دوچرخهای که در این شهر تردد میکنند، در فهرست سبزترین شهرهای دنیا قرار گرفته است.
مالموی سبز
مالمو، سومین شهر بزرگ سوئد است. انبوه درختان در همه جای شهر دیده میشود. تلفیق نما با فضای سبز، حس ویژهای به مالمو بخشیدهاست. در این میان اما استفادههای ابتکاری مدیریت شهری از منابع انرژی تجدیدپذیر و حرکت به سمت شهری از نوع اکو زیستی باعث شده تا نتوان به راحتی از نام این شهر اروپایی برای گنجاندن در فهرست شهرهای سبز دنیا گذر کرد.