کاشف دنیای تکیاختهها
درباره دانشمند بدون تحصیلات هلندی که پدر علم میکروبیولوژی دنیا شد و سالهاست دنیا مدیون تلاشهای اوست
شناخت جانورانریز و تکیاختهها و یا بهعبارت بهتر، جانوران میکروسکوپی اهمیت بسیار بالایی در علم دارد. میکروبها و تکسلولیها همه جا هستند و شناسایی آنها ابتدا نیاز به دیدنشان و مطالعه روی رفتارهایشان دارد که این موضوع نیاز به میکروسکوپهای پیشرفته دارد؛ وسیلهای که از زمان اختراعش تاکنون، همواره شاهد بهینهسازی بوده است.
سرگرمی جالب
آنتونیونلیونهوک در 24 اکتبر 1723 در شهر دلفت هلند بهدنیا آمد. او فرزند یک سبدساز بود و در 16سالگی شاگرد یک تاجر پوشاک اسکاتلندی در آمستردام شد. در آن زمان، هلند دوران شکوفایی علمی را سپری میکرد و دانشمندان و پژوهشگران این کشور بهشدت روی پیشبرد علم و دانش کار میکردند. در این عرصه، ون لیونهوک هم چندان بیکار نبود و تلاشهایی را که بیشتر جنبه سرگرمی برایش داشت، انجام میداد. گفته شده سرگرمی این نوجوان باهوش کار با میکروسکوپ بود. البته آن زمان خرید این وسیله کار هر کسی نبود اما لیونهوک با کار روی عدسیهای مختلف و تراشدادن آنها، توانست میکروسکوپ خاص خود را بسازد. همسایگان و حتی برخی دوستان کار او را مورد تمسخر قرار میدادند! اما آنتونی به این چیزها اهمیت نمیداد و روزبهروز ایدههای جدیدتری را در ذهنش میپروراند.
بهینهسازی میکروسکوپ
به گزارش همشهری، ونلیونهوک یک لنزساز حرفهای نبود و البته آموزشی هم در این خصوص ندیده بود. با این حال مهارت ویژهای در این صنعت داشت و حتی از بسیاری از لنزسازان حرفهای آن دوران هم ماهرتر بود. میکروسکوپ مرکبی که آن روزها در اختیار دانشمندان بود، لنزهای متعددی داشت اما ون لیونهوک بهجای ساختن مدلهای شبیه به آن، با تراش بسیار دقیق و صحیح لنزهای کوچک با فاصله کانونی بسیار کوتاه موفق شد به قدرت تجزیه و مشاهدهای بیشتر از آنچه میکروسکوپهای روز داشتند، برسد. قدرت درشتنمایی یکی از لنزهای ساختهشده توسط ون لیونهوک حدود 270 برابر بیشتر از لنزهای بهکار گرفتهشده در آن دوران بود! او حتی در ادامه کارش، لنزهای بهتر و قدرتمندتری نیز ساخت.
تحقیقاتی که به نتیجه رسید
در تاریخ آمده است که آنتونی ون لیونهوک انسانی تیزبین و دقیق بود. او پس از اختراع میکروسکوپ قدرتمندش شروع به مشاهده نمونههای مختلف با آن کرد و هرچه را که برایش جالب بود، ترسیم و آرشیو میکرد. یافتههای او مورد توجه بسیاری از محافل علمی جهان قرار گرفت، بهگونهای که از سال1673 به بعد، لیونهوک بهطور مستمر با انجمن سلطنتی علوم انگلستان که مهمترین ارگان و سازمان علمی آن دوران بهحساب میآمد، مکاتبه داشت. کشفیات او همواره مورد توجه دانشمندان این مرکز قرار میگرفت و در ادامه با وجود اینکه او تحصیلات عالی نداشت و هیچ زبان خارجی هم نمیدانست، در سال1680به عضویت انجمن سلطنتی علوم بریتانیا درآمد. او همچنین بهصورت مکاتبهای و از راه دور عضو آکادمی علوم پاریس شد.
کشف موجودات ذرهبینی
ونلیونهوک در سال1674 و هنگامی که نخستینبار موجودات ذرهبینی را مشاهده کرد به کشف بزرگی دست یافت. او در یک قطره آب، دنیای جدیدی را مشاهده کرد؛ جهانی که پر از حیات بود. آنتونی با مطالعات توانست موجودات ذرهبینی را در جاهای مختلف پیدا کند. او توانست انواع و اقسام مختلف باکتریها و همچنین تکسلولیها را مشاهده کند و روی آنها تجزیه و تحلیلهایی انجام دهد و رفتارهایشان را ثبت کند.
علمی که خاموش شد
ونلیونهوک کشف بسیار بزرگی کرده بود اما استفاده از آن تا زمان لوییپاستور، یعنی حدود 2 قرن بعدتر امکانپذیر نشد. علم میکروبیولوژی که این دانشمند هلندی آن را پایه نهاده بود، عملا تا قرن نوزدهم مسکوت ماند. در قرن نوزدهم و با توسعه فناوری، میکروسکوپهای پیشرفتهتری ساخته شدند که میشد با آنها روی کشفیات ونلیونهوک بیشتر کار کرد. آنتونی ون لیونهوک در روز 26آگوست 1723 در همان شهری که بهدنیا آمده بود، از دنیا رفت. او تا آخرین روزهای عمرش بهشدت کار میکرد و پذیرای شخصیتهای مهم جهان مانند تزار بود که به ملاقاتش میآمدند. از او بهعنوان پدر علم میکروبیولوژی دنیا نام برده شده است.
کشف موجودات میکروسکوپی
ونلیونهوک در سال1674 و هنگامی که نخستین بار موجودات ذرهبینی را مشاهده کرد به کشف بزرگی دست یافت. او در یک قطره آب، دنیای جدیدی را مشاهده کرد؛ جهانی که پر از حیات بود