بحث درباره گندم‌های مخلوط با ضایعات و آردهای بی‌کیفیت و آلوده همچنان داغ است. فعلا صنایع غذایی و کارخانه‌های آرد مدعی هستند به‌واسطه استاندارد‌نبودن عیارسنجی گندم در خرید تضمینی، راه برای سودجویی دلالان باز شده و گندم‌هایی که روانه سیلوها می‌شود، تا 7درصد با خاک، سنگ و ضایعات مخلوط است. سازمان ملی استاندارد نیز منطبق‌نبودن توری مورد استفاده برای تعیین عیار گندم با استاندارد را تأیید کرده اما در این میان، ضمن اینکه شرکت بازرگانی دولتی به‌عنوان متولی خرید تضمینی گندم، هرگونه بحث درباره کیفیت گندم خریداری‌شده را ادعای کذب لقب می‌دهد، بنیاد ملی گندمکاران نیز معتقد است صنایع غذایی و کارخانه‌های آرد برای گرفتن امتیاز واردات دست‌به‌کار تخریب گندم داخلی شده‌اند و کل این ماجراها چیزی جز جوسازی و اعمال فشار برای گرفتن امتیاز نیست.
به گزارش همشهری، اخیرا بعد از اینکه کلیپ‌هایی از مخلوط‌کردن ضایعات و ناخالصی با گندم در فضای مجازی منتشر شده، رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران نیز بحث وجود فسادی گسترده در سیستم خرید تضمینی گندم را مطرح کرد و مدعی شد: دلالان و سودجویان سالانه ۷۰۰هزار تن ضایعاتی مانند شن و خاک و ناخالصی‌ها را به‌عنوان گندم وارد پروسه خرید تضمینی گندم توسط دولت می‌کنند و بالغ‌بر هزار میلیارد تومان سود به جیب می‌زنند. محمدرضا مرتضوی در گفت‌وگو با همشهری، استفاده از توری غیراستاندارد ۲ در ۲میلی‌متر که ضایعات و شن و خاک را از خود عبور نمی‌دهد را دلیل باقی‌ماندن ناخالصی در گندم عنوان کرده درحالی‌که طبق استاندارد باید از توری 2در 20میلی‌متر استفاده شود.
تأیید توری غیراستاندارد
به‌دنبال داغ‌شدن بحث گندم‌های مخلوط با ناخالصی، غلامرضا امینی، مدیرکل دفتر نظارت بر اجرای استاندارد صنایع غیرفلزی سازمان استاندارد به ایسنا گفته است: پیش‌تر این موضوع را به سازمان استاندارد اعلام کردیم و در بررسی‌ها مشخص شد که توری (الک) مورد استفاده برای تعیین عیار گندم با استاندارد ملی ایران انطباق ندارد که در جلساتی از متولیان این بخش خواستیم این موضوع را اصلاح کنند. به گفته امینی، وقتی درجه الک با استاندارد ملی ایران انطباق نداشته باشد، می‌تواند کیفیت گندم تحویلی به کارخانه‌های آردسازی و کیفیت آرد تولید‌شده آنها را پایین بیاورد. نکته قابل‌تأمل این است که توری 2در 20میلی‌متر استاندارد برای تعیین عیار گندم، فقط گندم‌های شکسته و خاک و پوشال آمیخته با گندم را جدا می‌کند و تأثیری در جداسازی ناخالصی‌های درشت ندارد درحالی‌که تصاویر منتشر‌شده در رسانه‌ها از فرایند بوجاری گندم در یک کارخانه آرد نشان می‌دهد تکه‌های بزرگی از سنگ و کلوخ در محموله‌های گندم وجود داشته که اساسا نمی‌تواند در فرایند برداشت محصول به آن اضافه شده باشد و جداسازی آن با توری استاندارد نیز امکان‌پذیر نیست. این مسئله حضور دلالان و سوءاستفاده‌گران در جریان انتقال محموله‌های گندم از مزارع تا سیلو را تقویت می‌کند که البته از سوی رئیس بنیاد ملی گندمکاران رد می‌شود. احتمال دیگر این است که افرادی برای جوسازی، محموله‌هایی از گندم را با ناخالصی ترکیب کرده و بخواهند با ناخالص جلوه‌دادن گندم خرید تضمینی، راه را برای کسب منافع خود هموار کنند.
امکان تخلف وجود ندارد
عطاءالله هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندمکاران معتقد است ادعای وجود خاک و فضولات در گندم، جوسازی کارخانه‌های آرد و صنایع غذایی است تا بتوانند شرایط را برای واردات گندم فراهم کنند و ازآنجایی‌که کل فرایند خرید تضمینی گندم در سامانه ثبت و کنترل می‌شود، امکان تخلف و افزودن ناخالصی به آن وجود ندارد.
او در گفت‌وگو با ایرنا به‌خودکفایی تولید گندم در کشور اشاره کرده و می‌گوید: ایران نیازی به واردات گندم ندارد، اما کارخانه‌های آرد تلاش دارند با غوغا‌سالاری و کارشکنی در فرایند خرید تضمینی گندم، راهکاری برای واردات ایجاد کنند. هاشمی با اشاره به ادعای برخی کارخانه‌های آرد مبنی بر اینکه در خرید تضمینی گندم امسال ۷۰۰ هزار تن خاک و فضولات وجود داشته است، می‌افزاید: براساس این ادعا، باید ۱۰درصد کل خرید تضمینی افت محصول باشد؛ یعنی از هر ۱۰کیلوگرم گندم، یک کیلوگرم خاک خریداری شده باشد درحالی‌که در خرید تضمینی به‌دلیل وجود دستورالعمل‌ها و چارت خرید، امکان هیچ‌گونه تخلفی در خرید گندم با افت بالا وجود ندارد، زیرا افت مفید و غیرمفید گندم در خرید تضمینی مشخص است. هاشمی درباره اینکه شاید دلالان مبادرت به چنین اقداماتی می‌کنند، می‌گوید: خرید تضمینی گندم در سامانه ثبت می‌شود و اطلاعات کشاورزان و گندمکاران شامل نام کشاورز، محل مزرعه، منطقه، شهر و استان موجود است بنابراین دولت به‌طور مستقیم گندم را از کشاورزان خریداری می‌کند و امکان خرید گندم تضمینی توسط دلالان وجود ندارد، ضمن اینکه گندم دارای افت بالا هم به فروشنده مرجوع می‌شود.
ادعای وجود نامتعارف خاک در محموله‌های گندم کذب است
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی نیز ناخالصی نامتعارف خاک در محموله‌های گندم را کذب و جوسازی می‌داند و می‌گوید: طبق بررسی‌های آزمایشگاهی میزان افت گندم ناشی از وجود خاک محموله‌های گندم بین ۱.۰۱ تا ۱.۰۳ درصد است. یزدان سیف در گفت‌وگو با ایرنا می‌افزاید: کسانی که ادعا می‌کنند ۷۰۰ هزار تن ناخالصی در گندم خرید تضمینی وجود دارد، یا آگاهی کافی در این زمینه ندارند یا به‌دنبال منافع خودشان هستند. او می‌گوید: از ابتدای فصل خرید تاکنون 7میلیون و ۷۰۰ هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده که این محصول در قالب یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار نمونه تحویل شرکت بازرگانی دولتی، بخش خصوصی و کارخانه‌های آرد شده و از تمامی این محموله‌ها برای انجام آزمایش نمونه‌برداری شده است که میزان افت آنها در آزمایشگاه‌های دارای صلاحیت بررسی و ثبت می‌شود. طبق آمارهای ارائه‌شده از سوی مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی، میزان افت گندم در کارخانه‌های آرد ۸۳صدم درصد ثبت شده و مشخص نیست که برخی از این کارخانه‌ها چگونه ادعای افت میان ۸ تا ۱۰درصد را مطرح می‌کنند. به‌عقیده او نیز برخی حرف‌های مطرح‌شده در مورد کیفیت گندم داخلی، برای کسب منافع اقتصادی است و متوسل‌شدن به این روش‌ها برای مقاصد اقتصادی دور از انصاف است.
گندم‌های آلوده؛ تقلب یا جوسازی
بنیاد گندمکاران و شرکت بازرگانی دولتی ادعای وجود ناخالصی در گندم خرید تضمینی را جوسازی برای گرفتن امتیاز واردات گندم می‌دانند
در همینه زمینه :
