راستی‌آزمایی آمار بیکاری در همدان

محسن قراگوزلو| همدان ـ خبرنگار: 

اعلام نرخ بیکاری 6/1 درصدی در فصل بهار در استان همدان واکنش‌های مختلفی بین مردم و مسئولان داشته است. 

افرادی که در خانواده خود 2 یا 3 جوان تحصیلکرده بیکار دارند دائما از خود می‌پرسند چگونه در این وضعیت اقتصادی در همدان کار مناسب برای جوانان ایجاد شده است که نرخ بیکاری در همدان کمتر از میانگین کشوری شده است؟

پرسش‌نامه‌های نمونه‌گیری در 2 استان همدان و سیستان و بلوچستان را با حضور در مراکز استان‌ها، برای بررسی و صحت آمار اشتغال و نرخ بیکاری استان‌های یادشده راستی‌آزمایی کرده و نتیجه را به نمایندگان مجلس شورای اسلامی اعلام کردیم. 


از آمارها تا واقعیت

امیر خجسته، نماینده همدان و فامنین در مجلس و نایب‌رئیس کمیسیون اصل نود، برای رسیدگی به شکایات مردمی، رئیس مرکز آمار ایران و همکارانش را به همراه معاونان آمار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونان وزارتخانه صمت به کمیسیون اصل نود مجلس فراخواند. 

در این جلسه که هفته گذشته در محل کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی تشکیل شد، کارشناسان و اعضای مرکز پژوهش‌های مجلس نیز حضور داشتند. 

خجسته در ابتدا اعلام کرد آمارها یک چیز را نشان می‌دهند و واقعیت چیز دیگری را نشان می‌دهد. چگونه است که مردم بیکاری و مشکلات اقتصادی را با تمام وجود احساس می‌کنند و زیر فشار این مشکلات قرار دارند، اما رئیس‌جمهوری و استانداران از رونق اشتغال و کاهش تعداد بیکاران یاد می‌کنند؟

وی در خصوص بررسی آمارهای واقعی اشتغال توضیح داد: طی اعلام مرکز آمار در بهار 98 نسبت به فصل مشابه در سال گذشته جمعیت غیرفعال کشور 840 هزار نفر افزایش داشته است در حالی که به طور متوسط طی 3 سال منتهی به بهار 97 جمعیت غیرفعال هر سال 275 هزار نفر کاهش را نشان می‌دهد. 

نماینده همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که گزارش مرکز آمار در خصوص نرخ اشتغال شبهه‌ناک است، افزود: این تغییرات غیرمنتظره سبب شد به‌رغم شواهد موجود در بخش حقیقی و تولید اقتصاد و پیش‌بینی نهادهای بین‌المللی بر افزایش نرخ بیکاری در سال 98 به بالای 14 درصد، این نرخ از 1/12 درصد در بهار 97 به 10/8 درصد در بهار 98 کاهش یابد. 


استانداردهای جهانی

جواد حسین‌زاده، رئیس مرکز آمار ایران، بیان کرد: طرح آمارگیری از نیروی کار مطابق با طرح‌ها و استانداردهای جهانی است و ما با مراجعه به بخشی از جامعه این آمار را جمع‌آوری می‌کنیم. ما در این آمارگیری به یک درصد از خانوارها مراجعه می‌کنیم و اطلاعات و آمارهای خانوار با استفاده از تبلت و به صورت آنلاین ثبت می‌شود. 

محسون، معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها، در این جلسه گفت: در این آمارگیری حداقل واحد انجام کار یک ساعت کار در هفته مرجع در نظر گرفته می‌شود. همچنین بیکار کسی تعریف می‌شود که در 4 هفته منتهی به هفته مرجع دنبال پیدا کردن کار باشد، در زمان آمارگیری دنبال کار بودن خود را اظهار کرده باشد و در هفته مرجع حتی یک ساعت کار هم نکرده باشد.

 از طرفی دیگر اگر کسی یک ساعت هم کار کرده باشد پس در حجم کار انجام‌شده در کشور موثر است و این موضوع ارتباطی با ایجاد شغل ندارد. 


قانع نشدن کمیسیون

در پایان این جلسه خجسته خاطرنشان کرد: مسئولان اگر نرخ بیکاری را معرفی می‌کنند، نرخ اشتغال ناقص و دلایل کاهش جمعیت فعال و ناامید شدن جوانان از پیدا کردن حتی کارهایی با درآمد پایین را نیز ذکر کنند. 

وی با اعلام این‌که اعضای کمیسیون اصل نود از پاسخ مرکز آمار قانع نشدند، گفت: کمیته‌ای از سوی کمیسیون اصل نود و با بهره‌گیری از کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تشکیل خواهد شد تا به صورت تصادفی مستندات و پرسش‌نامه‌های نمونه‌گیری را در 2 استان همدان و سیستان و بلوچستان با حضور در مراکز استان‌ها، برای بررسی و صحت آمار اشتغال و نرخ بیکاری استان‌های مذکور راستی‌آزمایی کند و نتیجه را به نمایندگان مجلس شورای اسلامی ارائه دهد. 


واکنش استاندار

استاندار همدان در نشست خبری به مناسبت هفته دولت با بیان این‌که نرخ بیکاری 1/6 درصد به معنی وجود بیش از 50 هزار نفر بیکار در استان همدان است، گفت: تشکیک در آمار رسمی کشور همان چیزی است که رسانه‌های بیگانه دنبال می‌کنند. نرخ بیکاری 1/6 درصد به معنی وجود 53 تا 54 هزار بیکار در استان همدان است و قطعاً نباید احساس شود که بیکاری وجود ندارد. 

سیدسعید شاهرخی با بیان این‌که باید برای جلوگیری از اشتباه، ملاک حرف زدن و تحلیل‌ها را آمار‌های رسمی قرار دهیم، افزود: گفتن این مسائل که مردم را در خیابان دیدم بیکار و ناراحت هستند چندان در بحث اشتغال مبنا ندارد. 

وی با اشاره به این‌که از وضعیت نرخ بیکاری استان و وجود بیش از50 هزار بیکار در استان راضی نیستیم، ادامه داد: با توجه به این که علم آمار رشته‌ای پیچیده و دارای چارچوب است، نهادینه کردن این آمار سواد آماری می‌خواهد.