تفاهمی برای راستی‌آزمایی

شیوه اجرای قانون اقدام راهبردی مجلس برای لغو تحریم‌ها اگرچه به مذاق مجلسی‌ها خوش نیامده و موجی از واکنش‌ها را به‌دنبال داشته است اما ابتکاری جدید از سوی دولت است که هم منجر به اجرای قانون شده و هم فرصتی را جهت راستی‌آزمایی طرف غربی مهیا کرده است.
ابتکار عملی که دولت آن را در حیطه وظایف اجرایی خود می‌داند اما مجلس را به خاطر عدم‌تحقق ضرب‌الاجل برآشفته کرده است، ورای مناقشه جدید دولت و مجلس بر سر چگونگی اجرای این قانون -که از امروز عملی خواهد شد- دفاع دولت از تفاهم اخیر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و حمایت دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی از این اقدام حکایت از ایجاد فرصت‌سازی‌ تازه برای احیای برجام و مقصود نهایی ایران یعنی لغو تحریم‌ها ‌دارد.
دیروز و کمتر از 12ساعت مانده به اجرای قانون مجلس برای خروج از پروتکل الحاقی، نتیجه رایزنی‌های فشرده رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه و  علی اکبر صالحی،  رئیس سازمان انرژی اتمی به راه میانبری برای حفظ نظر توأمان نظر آژانس و اجرای مصوبه مجلس ختم شد.
 براساس این راه‌حل توافق سازمان انرژی اتمی ایران و گروسی منجر به تفاهمی برای یک توافق 3ماهه شد. آنطور که در بیانیه سازمان انرژی اتمی آمده است، جمهوری اسلامی به اجرای کامل و بدون محدودیت توافقنامه پادمان جامع خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مانند گذشته ادامه خواهد داد.
این درحالی است که طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، دولت موظف است علاوه بر غنی‌سازی‌ 20درصدی پروتکل الحاقی یعنی توافقی که امکان نظارت بازرسان سازمان انرژی اتمی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را می‌دهد محدود کند.
از بامداد امروز دوربین‌های سایت‌های هسته‌ای ایران از دسترس بازرسان انرژی اتمی خارج شد.

نظارت ضبط شده با اولتیماتوم 3 ماهه
سازمان انرژی اتمی ایران با انتشار بیانیه‌ای درباره توافق 3ماهه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین ادامه نظارت ضروری بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران توضیحاتی ارائه و تأکید کرد که این توافق برخلاف قانون مجلس نیست.
سازمان انرژی اتمی ایران در این بیانیه تأکید کرده است که مقصود از تداوم راستی‌آزمایی و نظارت ضروری که در بند ۲ بیانیه آمده، همانطور که در پیوست توافق شرح داده شده، این است که ایران به‌مدت 3 ماه اطلاعات برخی فعالیت‌ها و تجهیزات نظارتی را که در پیوست مشخص شده ضبط کرده و نزد خود نگه خواهد داشت. در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات منحصرا نزد ایران باقی می‌ماند. چنانچه ظرف 3 ‌ماه تحریم‌ها به‌طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس می‌گذارد، در غیراین‌صورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد.
نکته قابل تامل بیانیه سازمان انرژی اتمی که منجر به بروز انتقاداتی از سوی مجلس شد این است که در بخشی از این بیانیه آمده است به‌دلیل ملاحظات حفاظتی درباره تاسیسات هسته‌ای این کشور، پیوست توافق با آژانس محرمانه می‌ماند. در همان ساعت اولیه انتشار بیانیه عبارت فرصت 3‌ماهه و ضبط روند فعالیت‌ها منجر به تعبیر دور زدن قانون مجلس از سوی منتقدانش شد. در این میدان کاظم غریب‌آبادی، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به صراحت اعلام کرد: اجرای کامل مصوبه مجلس محترم، دغدغه جدی نظام است و کسی حق ندارد از آن کوتاه بیاید. تمدید یا استمهال در کار نیست. هیچ دسترسی فراپادمانی به آژانس اعطا نخواهد شد.

وزارت خارجه: هیچ‌چیزی خارج از قانون مجلس نیست
به‌دنبال شکل‌گیری موجی از واکنش‌ها نسبت به بیانیه اخیر سازمان انرژی اتمی سخنگوی وزارت خارجه هم در نشست خبری دیروزش در این‌باره توضیحاتی ارائه کرد و گفت: دولت خود را ملزم به اجرای قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» می‌داند و توافق اخیر نیز ناقض این قانون نخواهد بود.
به گزارش ایسنا، سعیدخطیب‌زاده با اشاره به سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی به تهران و توافق صورت گرفته بین ایران و آژانس گفت: این سفر توجهات زیادی را به‌خود جلب کرد و نتیجه گفت‌وگوهای صورت‌گرفته بین ایران و آژانس دارای دستاوردهای قابل توجه دیپلماتیک و فنی است. خطیب‌زاده ادامه داد: آقای صالحی در سازمان انرژی اتمی در این زمینه زحمت زیادی کشیدند و توافق صورت‌گرفته در چارچوب قانون مجلس است. این توافقات مکتوب نوشته شده و هیچ‌چیزی خارج از قانون مجلس نیست.
وی با ارائه جزئیاتی درباره توافق صورت‌گرفته گفت: برخی از توافقات برای ادامه راستی‌آزمایی در چارچوب پادمان انجام شده و در این راستا طی 3 ‌ماه آینده دوربین‌های فراپادمانی روشن خواهند ماند اما هیچ فیلمی در اختیار آژانس قرار نمی‌گیرد و این فیلم‌ها نزد سازمان انرژی اتمی ایران محفوظ نگه داشته می‌شوند. خطیب‌زاده با بیان اینکه اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سه‌شنبه متوقف می‌شود، بار دیگر تأکید کرد: آنچه بین ایران و آژانس توافق شده در چارچوب قانون مجلس است و سازمان انرژی اتمی امروز و فردا ابعاد فنی این موضوع را بیان خواهد کرد. بنا به اعلام خطیب‌زاده قرار است در روزهای پیش رو سازمان انرژی اتمی ابعاد فنی این توافق را بیان کند.

شورای امنیت: مصوبه مجلس مخدوش نشده است
همزمان با تأکید وزارت خارجه بر اجرای مصوبه مجلس، دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی نیز بر این امر صحه گذاشت و کیوان خسروی، سخنگوی دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی در این‌باره گفت:در بیانیه مشترک ایران و آژانس و پیوست اجرایی آن نیز که در سفر گروسی به تهران مورد توافق قرار گرفت، بر موضوع اجرای کامل قانون مصوب مجلس تصریح شده و ترتیبات انجام آن مخدوش نشده است. به گزارش تسنیم، بنابر گفته خسروی، اجرای قانون مجلس به منزله خروج ایران از برجام و قطع همکاری با آژانس نیست و از این‌رو تعاملات ایران با آژانس و نظارت‌های پادمانی آن براساس چارچوب‌های قانونی ادامه خواهد داشت.

بررسی حضور آمریکا  در نشست‌های برجامی
سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه درباره پیشنهاد اتحادیه اروپا برای حضور آمریکا در مذاکرات موسوم به مذاکرات ایران و 1+5 و اینکه آیا آمریکا می‌تواند به برجام برگردد، گفت: درخصوص آنچه اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اروپا پیشنهاد داده‌اند ما نیت خود آقای بورل را می‌دانیم و این را در چارچوب تلاش‌های ایشان برای حفظ برجام می‌دانیم. وی با بیان اینکه هم‌اکنون ایالات متحده عضو برجام نیست که بتواند در نشست برجامی که بین ایران و کشورهای باقی مانده عضو برجام برگزار می‌شود، شرکت کند، ادامه داد: در مورد اینکه آمریکا به‌عنوان مهمان شرکت کند در حال بررسی این موضوع هستیم. او همچنین درباره خبرهایی که از رفع محدودیت‌های اعمال شده علیه دیپلمات‌های ایرانی مستقر در نیویورک حکایت می‌کنند، گفت: رفع محدودیت‌ها مطرح نیست بلکه کاهش محدودیت‌ها مطرح است.