عوارض آزادراهی گران شد

وزارت راه و شهرسازی در مشارکت با بخش خصوصی نرخ عوارض آزادراه‌ها را محاسبه و تعیین کرده و قیمت‌های جدید برای اجرا از اول شهریورماه به شرکت‌های آزادراهی ابلاغ شده است. محاسبات نشان می‌دهد نرخ عوارض آزادراه‌های غیردولتی به‌طور میانگین 21 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است.

به گزارش همشهری، طبق آیین‌نامه اجرایی قانون احداث پروژه‌های عمرانی حوزه راه و ترابری، وزارت راه و شهرسازی متولی محاسبه و تعیین نرخ عوارض جدید آزادراه‌های احداثی بخش خصوصی است و بر همین اساس امسال هم نرخ عوارض آزادراهی را که از 15‌ماه پیش بدون تغییر مانده بود برای هر مسیر به‌طور جداگانه محاسبه کرده و افزایش داده است. البته نرخ عوارض آزادراه‌های دولتی فعلاً بدون تغییر مانده و مثلاً در مسیر آزادراه تهران - قم همچنان 500 تومان است.

 مهدی حیدری، مدیرکل دفتر جذب سرمایه و تجهیز منابع وزارت راه و شهرسازی در این‌باره گفت: براساس محاسبات انجام‌شده، هزینه نگهداری از آزادراه‌های کشور در سال ۹۸ با فرض حداقل هزینه ضروری نگهداری، یعنی سالانه ۲ درصد هزینه احداث، برابر با ۴۰۰ میلیارد تومان خواهد بود؛ درحالی‌که درآمد کل آزادراه‌ها از محل عوارض فعلی فقط ۱۲۰ میلیارد تومان یعنی کمتر از یک‌سوم حداقل مبلغ موردنیاز است. به گفته حیدری، این محاسبات نشان می‌دهد برای تأمین حداقل بودجه هزینه نگهداری راه‌ها از محل اخذ عوارض از خودروهای عبوری، عوارض فعلی تردد از آزادراه‌ها باید ۳۰۰ درصد افزایش پیدا کند، اما میانگین رشد عوارض در سال ۹۸ فقط ۲۱ درصد تعیین شده است.

تأثیر گرانی عوارض بر کرایه حمل
مبلغ عوارض پرداختی برای تردد ناوگان عمومی از آزادراه‌ها، یکی از فاکتورهای هزینه‌ای این حوزه محسوب می‌شود که در تعیین کرایه ناوگان، اعم از باری یا مسافری نیز مدنظر قرار می‌گیرد. براساس محاسبات صورت گرفته مبنی بر داده‌های آماری بارنامه‌های صادر شده، متوسط کل عوارض دریافتی از خودروهای سنگین شامل تریلی، کامیون 2 محور و 3 محور نسبت به میزان دریافتی آنها بابت کرایه حمل بار در کل مسیر بین ۲ تا ۶ درصد است. بر همین مبنا، مدیرکل دفتر جذب سرمایه و تجهیز منابع وزارت راه و شهرسازی معتقد است: افزایش صورت گرفته در مبلغ عوارض آزادراهی در سال ۹۸ حداکثر تا یک درصد مبلغ کرایه دریافتی را شامل می‌شود و مطلقاً سهم قابل‌محاسبه‌ای در سبد قیمت حمل‌ونقل ندارد که به‌واسطه آن به اصلاح کرایه‌ها نیاز باشد.

به عقیده حیدری باید از این منظر به موضوع آزادراه‌ها نگاه شود که بخش عمده هزینه نگهداری آنها ناشی از تردد وسایل نقلیه سنگین است و وجود آزادراه‌ها حداقل موجب کاهش ۴۶۷ کیلومتری مسیر نسبت به راه‌های موازی و صرفه‌جویی ۱۶۶ میلیارد تومانی سالانه در مصرف سوخت می‌شود. پس باوجود افزایش میانگین نرخ آزادراه‌ها به میزان 21 درصد، همچنان مزیت‌های آزادراه بسیار قابل‌توجه است و هزینه عوارض آن به‌راحتی از محل کوتاه شدن مسیر و کاهش استهلاک و مصرف سوخت جبران می‌شود.

تخفیف عوارض به چه کسانی می‌رسد؟
در جریان تعیین نرخ عوارض آزادراهی در وزارت راه و شهرسازی، همواره برای مساعدت با کاربران دائمی در شبکه آزادراهی و تحقق اهداف عدالت اجتماعی و رفاه عمومی، تمهیداتی اندیشیده می‌شود تا به ‌موازات تأمین هزینه‌های سرمایه‌گذاری و منفعت بخش خصوصی سرمایه‌گذار در احداث و توسعه پروژه‌های زیرساختی، تخفیف‌هایی هم برای کاربران دائمی در شبکه آزادراهی اعم از شخص و عمومی مدنظر قرار گیرد.

طبق نرخ‌نامه‌های ابلاغی وزارت راه و شهرسازی به شرکت‌های آزادراهی، تردد خودروهای پلاک عمومی از مسیرهای آزادراهی مشمول تخفیف 20 درصدی عوارض است و همچنین خودروهایی که بیش از ۴۰ بار در ‌ماه از گیت‌های عوارضی تردد کنند نیز مشمول تخفیف ۳۰ درصدی در نرخ عوارض می‌شوند. البته سازوکار اعمال تخفیف برای این خودروها توسط شرکت‌های طرف قرارداد تعیین می‌شود و می‌تواند در هر مسیر، متفاوت باشد. تردد خودروهای امدادی از آزادراه‌ها مشمول پرداخت عوارض نیست و خودروهای پلاک عمومی، درصورتی‌که بیش از 40 بار در‌ماه از گیت‌های عوارضی یک آزادراه تردد کنند از مجموع تخفیف 20 درصدی برای نوع پلاک و تخفیف 30 درصدی برای 40 بار تردد در‌ماه بهره‌مند می‌شوند که مجموع تخفیف آنها را به 50 درصد می‌رساند.