شیب ملایم رونق در تولید مسکن

به‌دنبال رشد 3برابری میانگین قیمت مسکن، حالا نشانه‌هایی هم از افزایش استقبال از ساخت‌وساز و تولید مسکن در آمارها منعکس شده است که البته درصورت تداوم این استقبال می‌تواند حاکی از رونق تولید مسکن و ساختمان باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش زیادی از افزایش تعداد پروانه‌های ساختمانی در زمستان 97نسبت به فصل قبل، فقط جبران کاهش شدید صدور پروانه در فصل‌های قبل بوده است.
به گزارش همشهری، آمارهای منتشر شده از تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر شده در زمستان 1397نشان می‌دهد در این فصل تعداد پروانه‌های صادر شده در شهر تهران 25.4درصد و در کل مناطق شهری کشور 23.9درصد نسبت به فصل قبل رشد کرده است. البته نگاهی به آمارهای گذشته نشان می‌دهد کلاً صدور پروانه‌های ساختمانی در فصل زمستان نسبت به سایر فصول رونق بیشتری داشته و در مقابل استقبال از پروانه‌های ساختمانی در فصول پاییز کمترین میزان بوده است. بر این اساس بخش زیادی از افزایش تجربه شده در صدور پروانه ساختمانی در فصل زمستان 1397، فقط صرف جبران کاهش شدید صدور پروانه در فصل پاییز بوده و نمی‌تواند نشانه رونق ساخت‌وساز باشد. از سوی دیگر عضو هیأت رئیسه انجمن صنفی انبوه‌سازان مسکن نیز ضمن تأیید این مطلب از افت دوباره صدور پروانه‌های ساختمانی پس از زمستان 97خبر می‌دهد و دلیل اصلی آن را رکود بازار مسکن عنوان می‌کند.

عقبگرد سازندگان مسکن
ایرج رهبر، عضو هیأت رئیسه انجمن صنفی انبوه‌سازان مسکن در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: در فصل پاییز 1397به‌واسطه دورنمای رکودی بازار مسکن، سازندگان مسکن و فعالان صنعت ساختمان به دریافت پروانه ساختمانی جدید تمایل چندانی نداشته اند، زیرا به‌واسطه فضای ابهام‌آمیز بازار مسکن، عملاً قادر به برنامه‌ریزی درست نبودند و به همین دلیل در فصل پاییز 97افت قابل‌توجهی در تعداد پروانه‌های ساختمانی تجربه شد.
ایرج رهبر می‌افزاید: در فصل زمستان 97، طبق روال همیشگی بازار مسکن استقبال از صدور پروانه ساختمانی بیش از پاییز بود و از سوی دیگر با بروز برخی نشانه‌های مثبت از وضع بازار مسکن تمایل تولیدکنندگان مسکن برای دریافت پروانه نیز افزایش یافت اما در ادامه با ورود به سال 98و تعمیق رکود بازار مسکن، دوباره روند صدور پروانه‌های ساختمانی با افت شدیدی مواجه شد. بر این اساس می‌توان استنباط کرد رونق صدور پروانه‌های ساختمانی در زمستان 97موقتی بوده و نمی‌تواند به رونق تولید مسکن بینجامد.

چشم امید سازندگان مسکن به طرح اقدام ملی
وزارت راه و شهرسازی درنظر دارد در 2سال باقی‌مانده از عمر دولت، 400هزار واحد مسکن جدید بسازد و همزمان با اجرای طرح واگذاری زمین به تولیدکنندگان مسکن، کاهش هزینه و تسهیل تولید در این حوزه را دنبال کند. عضو هیأت رئیسه انجمن صنفی انبوه‌سازان مسکن معتقد است: با اجرای درست این برنامه می‌توان تا حدودی به رونق تولید مسکن امیدوار بود اما حتی با فرض این اتفاق بازهم نمی‌توان در کوتاه‌مدت انتظار داشت وضع بازار مسکن روبه‌راه شود.
رهبر با اشاره به اینکه در 5سال گذشته برنامه منسجمی برای تولیدی مسکن وجود نداشته، می‌گوید: ذات بازار مسکن به‌گونه‌ای است که باید با برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت نسبت به اصلاح ساختار آن اقدام کرد و برنامه‌های کوتاه‌مدت اثری در آن ندارد؛ همچنان که در 5سال گذشته نسبت به تولید مسکن غفلت شد و در یکی، دو سال اخیر اثرات آن در رشد 200درصدی میانگین قیمت مسکن مشاهده شد. او با اشاره به اینکه در طرح جامع مسکن، نیاز سالانه به تولید واحدهای مسکونی یک‌میلیون واحد برآورد شده است، تأکید می‌کند: هیچ‌وقت و به هیچ بهانه‌ای نباید تولید مسکن کمرنگ و ضعیف شود تا زمانی که خود بازار به تعادل برسد، زیرا هرگونه کاهش تولید مستقیم به افت عرضه در بازار می‌انجامد و در این وضعیت سوداگران میدان عمل بازتری برای دخالت در رابطه عرضه و تقاضا و دستکاری قیمت‌ها پیدا می‌کنند.
رهبر درباره تأثیر رشد قیمت مصالح ساختمانی بر وضعیت تولید مسکن نیز می‌گوید: با رشد قیمت مصالح ساختمانی، در نهایت یکی دو میلیون تومان به میانگین قیمت مسکن در تهران افزوده می‌شود درحالی‌که دخالت سوداگران می‌تواند به‌مراتب این قیمت را بالاتر ببرد. به عقیده او درصورت موفقیت طرح واگذاری زمین دولتی به ساخت مسکن، می‌توان امیدوار بود قیمت تمام‌شده مسکن کنترل شود و تناسب بیشتری با قدرت خرید متقاضیان مصرفی پیدا کند.

روایت آمارها از واحدهای مسکونی در نوبت ساخت
طبق اعلام مرکز آمار ایران در فصل زمستان سال ۱۳۹۷، ساخت 18هزار و 953واحد مسکونی در پروانه‌هایی که شهرداری تهران برای احداث ساختمان صادرکرده، پیش‌بینی شده است این آمار نسبت به فصل گذشته 12.5درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل از آن ۲۵.۴ درصد افزایش داشته است. همچنین در این فصل ساخت 114هزار و 614واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان در شهرداری‌های سایر نقاط شهری کشور پیش‌بینی شده است که نسبت به فصل پاییز پارسال 50.1درصد و نسبت به زمستان 96معادل ۲۳.۹ درصد رشد داشته است. بر این اساس انتظار می‌رود درصورت آغاز عملیات عمرانی مربوط به همه پروانه‌های ساختمانی صادرشده در زمستان 97، از اواخر امسال 130هزار واحد مسکونی جدید تولید شود که بخش زیادی از آن باید به بازار عرضه شود.



   ادامه رایزنی برای افزایش وام مسکن 



براساس سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی، در گذشته مبلغ وام ساخت مسکن قابل‌انتقال به خریدار در کلانشهر تهران 100میلیون، در شهرهای بزرگ ۶۰ میلیون و در شهرهای کوچک ۴۰ میلیون تومان بود اما در اسفندماه 1397با تصویب شورای پول و اعتبار سقف این تسهیلات به‌ترتیب به 160، 100و 80میلیون تومان برای تهران، شهرهای بزرگ و شهرهای کوچک افزایش یافت. در ادامه وزارت راه و شهرسازی پیشنهاد افزایش سقف تسهیلات مسکن قابل‌انتقال به خریدار متناسب با توان پرداختی اقساط را ارائه داد. محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی به باشگاه خبرنگاران گفته است: در این طرح به‌دنبال این بودیم که مصوبه‌ای از شورای پول و اعتبار دریافت کنیم تا کسانی که قادر به پرداخت اقساط سنگین‌تری هستند بتوانند تسهیلات بیشتری برای خرید مسکن دریافت کنند که فعلاً بانک مرکزی مشغول بررسی آن است و ۲ گام دیگر پیگیری شود تا بتوانیم به‌عنوان تبصره اضافه کنیم. به گفته اسلامی، مدت بازپرداخت این تسهیلات بستگی به انتخاب وام‌گیرنده دارد و البته سقف زمانی آن ۱۵ ساله است.