شهر، شهروند، رسانه سه‌گانه به هم پیوسته
غلامحسین محمدی _ رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران
قدرت تأثیرگذاری رسانه‌های جمعی و به‌خصوص شبکه‌های اجتماعی آنقدر حجیم و عمیق است که برخی نظریه‌پردازان جامعه اطلاعاتی اعتقاد دارند که این شبکه‌ها «ریخت اجتماعی جوامع را شکل می‌دهند». اگرچه بر این سخن کاستلز، انتقادهای بسیاری وارد است اما هیچ‌کس از نقش پررنگ و عمیقاً تعیین‌کننده رسانه‌ها در شکل‌دهی به آرا و کنش‌های شهروندان غافل نیست. دقیقاً به همین دلیل، سازمان‌های بزرگ در سودای تشکیل یا شراکت با بنگاه‌های رسانه‌ای بزرگ برآمده‌اند تا افکار عمومی را با منافع سازمان همراه کنند. رسانه‌ها مولد آگاهی و دانش ضمنی‌اند و از این منظر، زندگی‌ساز و حیات‌بخش‌اند و در عینی‌ترین شکل ممکن، به شهروندان یاد می‌دهند که کدام نوع سبک زندگی را برگزینند. «شهر»، «شهروند» و «رسانه» سه‌گانه مفهومی به‌هم‌پیوسته عمیقی هستند. شهر بدون شهروندان آگاه تنها یک اسم بی‌مسماست و شهروند آگاه، بدون رسانه، تنها یک تعارف است. خلق فضای آرام اگرچه وظیفه بزرگ سازمان‌های متنوع مدیریت شهری است اما تحقق این مهم، بدون شکل‌گیری شبکه‌های امید ممکن نیست. از این منظر، خبرنگاران بزرگ‌ترین شرکای اجتماعی مدیران شهری هستند. آنان نه در برابر مسئولان که در کنار آنان، چرخ‌های نرم‌افزاری زیست شهری را می‌چرخانند.
رابطه شهروندان و مسئولان شهری، حساس و تعیین‌کننده است و مدیریت شهری زمانی موفق است که بتواند اعتماد شهروندان را جلب کند و مردم را با تصمیمات بزرگ و کوچک روزمره خود همراه کند. بی‌همراهی مردم نمی‌توان لحظه‌به‌لحظه در متن زندگی مردم پروژه‌های عمرانی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی و... اجرا کرد. اعتماد مردم متاع خریدنی نیست و با «توسعه آمرانه» به‌دست نمی‌آید و این اعتماد وابسته به کنش فعالانه خبرنگاران در کنار عملکرد درست مدیران محقق می‌شود. مدیران شهری برای همراهی مردم باید فضای نظارت جدی و کار منتقدانه را برای خبرنگاران ایجاد کنند و در توالی رضایت و همراهی رسانه‌ها، مردم نیز به تصمیمات مدیران اعتماد خواهند کرد. اعتماد رسانه‌ها تنها با شفافیت و سلامت مدیران به‌دست می‌آید و مردم را با سیاست‌های مدیران شهری همراه می‌کند.
در نظام مدیریت موفق شهری، مدیران، شهروندان و خبرنگاران در یک رابطه ارگانیک قرار دارند و هر سه برای جوانه زدن و رشد و نمو، به ارتقای هم نیازمندند. در رابطه ارگانیک، «حذف» و «ضعف» یکی و «قدرت» و «جاودانگی» دیگری معنی ندارد و برای آنکه خبرنگاران را قدر بدانیم، لازم نیست سالانه یک‌بار برای بزرگداشت آنان مراسم رسمی بگیریم و به آنها تبریک بگوییم، بلکه یکی از بهترین راه‌ها برای قدردانی از خبرنگاران این است که اجازه بدهیم خبرنگاران، خبرنگار بمانند و خبرنگاری کنند. باید تلاش کنیم به حق آنان احترام بگذاریم و امکان دسترسی سریع آنان به اطلاعات قانونی را فراهم کنیم. مدیران موفق شهری، رسانه را شریک استراتژیک خود می‌دانند.
مدیریت شهری فعلی، رسانه‌ها و خبرنگاران را یکی از بزرگ‌ترین شرکای خود می‌داند و اعتقاد دارد بدون حضور تیزبین و منتقدانه خبرنگاران نمی‌تواند شهر را به خوبی مدیریت کند؛ چراکه بدون حضور حرفه‌ای آنها، مردم از «حق نظارت بر شهر» محروم می‌شوند. «حق بر شهر» به‌عنوان یکی از بنیادی‌ترین محورهای مدیریت شهری این ضرورت را ایجاب می‌کند که شهر در برابر چشم شهروندان و در اتاق شیشه‌ای مدیریت شود. در پایان روز خبرنگار را به همه خبرنگاران به‌خصوص خبرنگاران شهری تبریک می‌گویم و تأکید می‌کنم شهرداری تهران در راستای اعتقاد راسخ به مدیریت شفاف و مشارکت آگاهانه و اعتمادبخش مردم در اداره شهر، درهای همه بخش‌های مدیریت شهری را به روی عموم خبرنگاران برای انجام مسئولیت خبرنگاری می‌گشاید. امید است با حضور پررنگ و نکته‌سنج خبرنگاران، مدیران شهری با فراغ‌بال برای خدمت به مردم و مبارزه با فساد عمل کنند.
در همینه زمینه :
