انگلیس؛ روز پس از انتخاب
بوریس جانسون در نخستین گام باید ترکیب جدید کابینه دولت انگلیس را اعلام کند
بوریس جانسون روز گذشته با وعده به سرانجام رساندن برگزیت طی 3ماه آینده، پست نخستوزیری را از ترزا میتحویل گرفت.
مراسم رسمی پایان دوره نخستوزیری خانم می و آغاز دوره مسئولیت جانسون در کاخ باکینگهام و در حضور الیزابت دوم، ملکه 93ساله انگلیس برگزار شد که تاکنون آمد و رفت 14نخستوزیر انگلیس را در دوره سلطنتش شاهد بوده است. 2نفر از این افراد قربانی بحران خروج از اتحادیه اروپا موسوم به برگزیت شدند اما جانسون گویا خیال ندارد نفر سوم باشد.
او روز سهشنبه اندکی پس از اعلام نتایج انتخابات حزب محافظهکار انگلیس که از پیروزی او در مقابل جرمی هانت، وزیر خارجه حکایت داشت، قول داد طی 3ماه تکلیف برگزیت را مشخص خواهد کرد. او گفت که قصدش پایان دادن به بحرانی کنونی است و انگلیس را با توافق یا بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج خواهد کرد.
خروج انگلیس از اتحادیه اروپا با توافقی که هم نظر اروپاییها را تامین کند و هم موافقت نمایندگان مجلس در انگلیس را به همراه داشته باشد، کاری بسیار دشوار است. مخالفت پی در پی نمایندگان مجلس انگلیس از هر دو حزب محافظهکار و کارگر بود که در نهایت باعث شد ترزا می به نشانه تسلیم دستش را بالا بگیرد و از دولت خداحافظی کند. خروج بدون توافق هم مخالفان بسیار دارد. عدمتوافق با اروپا، وضعیت مبهم و بحرانی کنونی در اقتصاد انگلیس را تشدید خواهد کرد و در نهایت به ضرر مردم این کشور تمام خواهد شد. بنابراین بوریس جانسون که خود جزو حامیان خروج بوده، برای همراه کردن دو طیف، راه دشواری در پیش دارد.
برگزیت جامعه انگلیس را هم در سطح مردم و هم در سطح سیاسیون دوپاره کرده و مدیریت این کشور در شرایط کنونی چالشی دوچندان است. جانسون برای مدیریت این وضعیت چارهای ندارد جز آنکه چینش کابینه را تغییر دهد. البته در همین آغاز کار، برخی از همحزبیهای او که هدایت وزارتخانههای کلیدی را در دست داشتهاند اعلام کردهاند با او کار نمیکنند. وزرای خزانهداری، آموزش، دادگستری و توسعه پیش از آنکه ملکه مجوز آغاز کار جانسون را به او بدهد کابینه را ترک کردند. غیراز اینها، وزرای اقتصاد، امور خارجه و برگزیت، 3وزیری هستند که بهناچار باید بهخاطر پیشبرد سیاستهای مورد نظر جانسون در مسیر مذاکره با اتحادیه اروپا تغییر کنند. بنابراین یک سوم کابینه در همین ابتدای کار تغییر خواهد کرد؛ ترکیبی که احتمالا امروز از سوی جانسون اعلام خواهد شد.
دفتر جانسون دیروز در بیانیهای اعلام کرد که کابینه جدید انگلیس «کابینهای برای بریتانیای مدرن» خواهد بود. براساس این بیانیه، جانسون قرار است در کابینه خود از حضور زنان و اقلیتهای قومی و مذهبی بهره بگیرد تا شاید از این طریق بتواند شکافی که در جامعه انگلیس بهوجود آمده را اندکی ترمیم کند.
در این میان اما وضعیت جرمی هانت در کابینه به یک دردسر بزرگ برای نخستوزیر تازه انگلیس تبدیل شده است. جانسون باید بهخاطر پیشبرد برنامههایش در زمینه برگزیت، پست وزارت خارجه را از هانت بگیرد، اما هانت اعلام کرد به پستی کمتر از وزارت خارجه راضی نخواهد شد. از سوی دیگر، جانسون نمیتواند هانت را بهطور کامل از کابینه حذف کند، چراکه واکنش منفی طیف مقابل در حزب محافظهکار را بهدنبال خواهد داشت. خبرگزاری آسوشیتدپرس دیروز گزارش داد که جانسون پست وزارت دفاع را به رقیب انتخاباتیاش پیشنهاد کرده اما هانت این پست را هم نپذیرفته است.
جانسون و سیاست بینالملل
اما فارغ از آنچه در چارچوب مذاکرات برگزیت در انتظار جانسون است، او در زمینه سیاست خارجی هم با چالشهای متعددی روبهرو خواهد بود.
ایران: ماجرای تنش تازه میان ایران و انگلیس مهمترین بحران پیش روی نخستوزیر جدید انگلیس است که همزمان با مذاکرات برگزیت باید برای آن چارهای بیندیشد. بوریس جانسون هنوز در مورد نفتکش توقیف شده ایران از سوی نیروی دریایی انگلیس و نفتکش انگلیسی توقیف شده در خلیجفارس اظهارنظری نکرده است. بسیاری از تحلیلگران سیاسی اقدام انگلیس در توقیف نفتکش ایرانی را آغازگر بحرانی در سیاست خارجی این کشور دانستهاند که هیچ فایدهای برای لندن نداشته است. غیراز تنش بر سر ماجرای نفتکشها، انگلیس جزو کشورهای امضاکننده توافق هستهای با ایران است و با وجود خروج آمریکا از برجام، همچنان در این توافق بینالمللی باقی مانده است. جانسون پیش از خروج آمریکا از برجام، سابقه 2سال هدایت وزارت خارجه انگلیس را دارد و در این مدت دائما بر ضرورت حفظ برجام تأکید داشته است. انگلیس جزو سهامداران اصلی سازوکار مالی اروپا برای تجارت با ایران موسوم به اینستکس نیز بوده است. جانسون بارها تأکید کرده که در قبال مسئله ایران، تنها به دیپلماسی معتقد است. او البته از آنجا که رابطه خوبی با دونالد ترامپ نیز دارد، اخیرا در جایی گفته است که آماده است اگر ایران توافق هستهای را نقض کرد، به مسیر تحریم قدم بگذارد.
آمریکا: بوریس جانسون و دونالد ترامپ اکنون حامی یکدیگر به شمار میروند. سیاستهای پوپولیستی آنها آنقدر به هم شبیه است که برخی رسانههای انگلیسی جانسون را ترامپ انگلیس خواندهاند. روابط این دو اما از ابتدا آنقدرها نزدیک نبود. جانسون همزمان با انتخابات ریاستجمهوری آمریکا شهردار لندن بود و آن زمان تأکید داشت که ترامپ گزینه مناسبی برای ریاستجمهوری نیست. لحن او اما با پیروزی ترامپ کاملا عوض شد. جانسون در جایی گفت که انگلیس میتواند از ترامپ خیلی چیزها بیاموزد. ترامپ هم در مقابل چندین بار از جانسون به نیکی یاد کرده است. او روز سهشنبه گفت که معتقد است جانسون نخستوزیر «فوقالعادهای» خواهد بود.
روسیه: نگاه جانسون به روسیه کمی پیچیده بوده است. او زمانی که وزیر خارجه شد، به مسکو سفر کرد. آن زمان 5سال بود که هیچ وزیر خارجهای از انگلیس به روسیه نرفته بود و جانسون این قاعده را شکست. بعدها زمانی که از سمتش استعفا کرد گفت که سفرش به مسکو اشتباه بوده است. اوماه قبل هم در یادداشتی در روزنامه دیلی تلگراف چاپ لندن، سخنان ولادیمیر پوتین را مبنی بر اینکه لیبرالیسم دیگر کارایی لازم را ندارد «مضحک» خواند. او روسیه را غرق در فساد دانست و گفت که این کشور نمیتواند برای کشورهای لیبرال تعیین تکلیف کند.