مالیات، کفش تبریز را گران کرد

سید مرتضی احمدپور/ تبریز - خبرنگار


 کفش تبریز، با همه ناملایماتی که طی سال‌های اخیر با آنها دست به گریبان بوده، توانسته خود را به عنوان یکی از نمادهای اصلی صنعت و هنر این خطه حفظ کند. اما در چند سال اخیر علاوه بر مشکلاتی چون دریافت نکردن تسهیلات بانکی با سود مناسب، رکود بازار و واردات بی‌رویه اجناس خارجی، سنگینی مالیات بر ارزش افزوده هم بر بار مشکلات این صنعت افزوده است؛ مالیاتی که هم برای خریدار گران تمام می‌شود و هم بر دوش فروشنده سنگینی می‌کند و موجب افزایش سرسام‌آور قیمت کفش شده. اوایل دهه 90 بود که اعمال 3 درصدی مالیات بر ارزش افزوده موجب اعتراض جمعی از فعالان بازار کفش و صنعت چرم شد. این اعتراض، به دست از کار کشیدن چند روزه مغازه‌‌داران و حضور فعالان این حوزه در اداره مالیات و استانداری انجامید. آنها معتقد بودند این قانون موجب وارد شدن فشار به تولید‌کننده می‌شود و تولید کفش چرم را زمین‌گیر می‌کند. مسئولان قول دادند این قانون مدتی به صورت آزمایشی اجرا و در نهایت حذف شود، ولی در ادامه این 3 درصد تا 9 درصد نیز افزایش پیدا کرد. در نهایت، فعالان حوزه کفش و چرم تبریز در برابر اجرای این قانون راهی جز تعطیلی و کوچک‌تر کردن واحدهای خود پیدا نکردند.

سایه سنگین ارزش افزوده بر چرم‌سازی
یکی از تولید‌کنندگان چرم با بیان این‌که ماده اولیه و اصلی‌ تولید کفش تبریز چرم خالص است، اظهار می‌کند: برخلاف تصور عموم، این چرم به سادگی تهیه نمی‌شود و حدود 50 قلم کالا و ماده شیمیایی و غیرشیمیایی برای فراوری آن لازم است. اغلب این مواد وارداتی هستند و با ارز آزاد تامین می‌شوند. البته بخشی را هم پتروشیمی‌ها تامین می‌کنند. «حسن دوستی» می‌افزاید: اما نکته مهم اخذ مالیات بر ارزش افزوده برای هر یک از این مواد است. یعنی تولیدکننده کفش، به عنوان مصرف‌کننده، 9 درصد هم مالیات پرداخت می‌کند که برخلاف مالیات مستقیم، در همان زمان خرید پرداخت می‌شود. این در حالی است که ماه‌ها بعد این مبلغ از طریق فروش به مصرف‌کننده نهایی به ما می‌رسد.
وی بیان می‌کند: حاشیه سود چرم‌سازی بیش از 10 درصد نیست و این در حالی است که به همان اندازه مالیات برای خرید مواد اولیه پرداخت می‌کنیم.

افزایش 30 درصدی قیمت
رئیس انجمن صادرکنندگان چرم استان و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز با بیان این‌که مالیات بر ارزش افزوده موجب افزایش مشکلات فعالان حوزه چرم و کفش شده است، می‌گوید: این قانون در ایستگاه‌های مختلف تولید موجب افزایش قیمت می‌شود به نحوی که افزایش قیمت‌ها در نهایت تا 30 درصد هم می‌رسد. ضربه‌ای که مالیات بر ارزش افزوده وارد کرده، بیشتر از قاچاق است.
مسعود بنابیان می‌افزاید: چرا باید تولید‌کننده و لایه‌های تولید در مراحل مختلف 9 درصد مالیات پرداخت کنند؟ جالب این‌که 70 درصد از مواد شیمیایی مورد نیاز در این صنعت هم از خارج تهیه می‌شود که باید مالیات آنها همان ابتدا پرداخت شود.
رئیس انجمن کفش تبریز هم با انتقاد از اجرای نادرست قانون مالیات بر ارزش افزوده می‌گوید: با اجرای این قانون بسیاری از مشاغل در صنعت چرم تبریز حذف شدند. از سوی دیگر، تولیدکنندگان بزرگ جای خود را به کارگاه‌های کوچک با کارکنان کمتر از 50 نفر داده‌اند.
یوسف حسن‌زاده می‌افزاید: برخی توافق‌های قبلی و کنسرسیوم‌های حمایتی از صادرات کفش تبریز هم ملغی شده‌اند و تولیدکنندگان و فروشندگان قادر به ادامه فعالیت سودده اقتصادی نیستند.
با این همه، غلامرضا شریفی، مدیر کل امور مالیاتی آذربایجان شرقی، می‌گوید: ارزش افزوده نوعی مالیات پیشرفته است که در ۱۶۵ کشور دنیا دریافت می‌شود و مورد تایید اقتصاددانان است. در زمینه کفش و چرم هم قانون همانند دیگر بخش‌های تولیدی اجرا می‌شود و ما تابع مقررات مرکزی عمل می‌کنیم.