مناقصه فروش تاریخ درمنامه

سرانجام موعد آغاز فاز اقتصادی طرح جامع صلح (معامله قرن) فرارسید؛ آن هم در شرایطی که رونمایی از بخش سیاسی این معامله به زمانی نامشخصی موکول شده است. جرد کوشنر ابتدای هفته در مصاحبه با رسانه‌های مختلف آمریکا ازجمله شبکه CNN اعلام کرد که نشست اقتصادی منامه با هدف جمع‌آوری منابع مالی لازم برای اجرای معامله قرن در تاریخ چهارم و پنجم تیر‌ماه به میزبانی بحرین برگزار خواهد شد. براساس اطلاعات اولیه، قرار است در این نشست 2روزه تکلیف جزئیات سرمایه‌گذاری 50میلیاردی در فلسطین، اردن، مصر و لبنان با هدف بهبود زیرساخت‌های اقتصادی و افزایش رفاه شهروندی در کشورهای نام برده روشن شود. همچنین گفته شده آمریکا به‌دنبال تاسیس یک راه ارتباطی میان کرانه غربی و غزه از محل بودجه‌های تامین‌شده در نشست منامه است. در مقابل اما جهان عرب شاهد اجماعی بی‌سابقه علیه سیاست آمریکا نسبت به مسئله فلسطین و اسرائیل است؛ تا جایی که کشورهایی نظیر اردن یا حتی تشکیلات خودگردان (متحدان سنتی آمریکا در منطقه که با اسرئیل روابط امنیتی دارند) هم به صراحت از مخالفت خود با معامله قرن و نشست امروز منامه سخن گفته‌اند. مخالفان معامله قرن می‌گویند رویکرد اقتصادی حاکم بر دیدگاه کاخ سفید برای حل بحران فلسطین نه‌تنها نتیجه مثبتی نخواهد داشت، بلکه به تشدید بحران کمک می‌کند؛ چرا‌که این بحران از اساس بحرانی سیاسی است. در مقابل اما حامیان معامله باور دارند راه‌حل‌های تجاری رئیس‌جمهور آمریکا همچون گذشته در این پرونده هم جواب خواهد داد! تحولات ماه‌های آینده نشان خواهد داد حق با کدام گروه است.

حاضران و غایبان نشست منامه

گروه‌های فلسطینی: برای نخستین‌بار تمامی گروه‌های فلسطینی از جنبش فتح گرفته تا حماس بر سر یک مسئله به اتفاق نظر رسیده‌اند؛ مخالفت با معامله قرن. درحالی‌که موضع گروه‌های مقاومت غزه نسبت به نشست منامه کاملا قابل پیش‌بینی بود، تشکیلات خودگران نیز طی هفته‌های گذشته از زبان مقامات مختلف، عدم‌حضور خود در این نشست را اعلام کرده است.

رژیم صهیونیستی: اگرچه بنیامین نتانیاهو 2‌بار بر حضور اسرائیل در نشست منامه (به‌عنوان دستاوردی انتخاباتی) تأکید کرد، اما هنوز سطح مشارکت این رژیم مشخص نیست. هاآرتص ابتدای هفته در گزارشی به نقل از منابع دولتی مدعی شد تا‌کنون برای چند خبرنگار اسرائیلی برای حضور در منامه ویزا صادر شده اما این رژیم به‌دنبال حضور تجار اسرائیلی در بحرین است. تمام اینها در حالی است که براساس طرح اولیه قرار بود مقامات دولتی اسرائیل در نشست منامه شرکت کنند.

عربستان سعودی و امارات: این دو کشور عربی که اتحادی بی‌سابقه در داخل شورای همکاری خلیج‌فارس را تشکیل داده‌اند، در موضعی مشترک با صدور بیانیه‌های جداگانه بر حضور فعالانه در نشست منامه تأکید کردند. اگرچه سطح مشارکت ریاض و ابوظبی هنوز مشخص نیست، اما پیش‌بینی می‌شود این دو کشور در سطح وزیر عازم بحرین شوند.

کویت، قطر و عمان: اگرچه بسیار بعید به‌نظر می‌رسد ‌3متحد قدیمی واشنگتن در خلیج‌فارس از حضور در نشست منامه خودداری کنند، اما مواضع آنها طی ماه‌های گذشته بیانگر سیاستی انتقادی نسبت به معامله قرن است. بر این اساس می‌توان پیش‌بینی کرد که سطح مشارکت کویت، قطر و عمان برخلاف عربستان و امارات نازل باشد.

مصر، اردن و مراکش: مصر به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین حامیان سیاست‌های ترامپ در خاورمیانه اعلام کرده در سطح وزیر امور مالی خود در نشست منامه شرکت می‌کند، در مقابل اما اردن بعد از هفته‌ها تأخیر سرانجام خبر داد دبیرکل وزارت امور مالی خود را راهی بحرین می‌کند. از سوی دیگر، گزارش‌های غیررسمی از مراکش تا این لحظه نشان‌دهنده عدم‌حضور این کشور در نشست منامه است.

عراق و لبنان: این دو کشور عربی نیز همسو با موضع رسمی فلسطین، عدم‌مشارکت قطعی خود در نشست منامه را اعلام کرده‌اند.

روسیه و چین: این دو قدرت جهانی نیز به فاصله کوتاهی بعد از اعلام برگزاری نشست منامه در ‌ماه گذشته اعلام کردند به‌دلیل مخالفت با طرح معامله قرن، از حضور رسمی در بحرین خودداری خواهند کرد. اگرچه به‌نظر می‌رسد تجاری از چین و روسیه در نشست منامه شرکت داشته باشند.

سازمان ملل و اتحادیه اروپا: برخلاف سازمان ملل که رسما عدم‌مشارکت خود در نشست منامه را اعلام کرد، مخالفت اتحادیه اروپا با این نشست تاکنون صرفا به موضع‌گیری‌های رسانه‌ای محدود بوده است.
بر این اساس، مشارکت یا عدم‌مشارکت اتحادیه اروپا و همچنین سطح مشارکت آن مشخص نیست.


مکث
تشدید اعتراضات مردمی
همزمان با افزایش مخالفت‌های سیاسی علیه معامله قرن، موج گسترده اعتراضات خیابانی در جهان عرب به این طرح و نشست منامه طی روزهای گذشته مورد توجه رسانه‌های منطقه و جهان قرار گرفته است. شبکه الجزیره در این زمینه نوشت: افزایش راهپیمایی‌های خیابانی علیه معامله قرن از اردن گرفته تا مراکش، عراق، لبنان و... نشان‌دهنده تبعات خطرناک اجرای احتمالی این طرح است؛ تبعاتی که می‌تواند سراسر منطقه خاورمیانه را دچار آشوب و نا‌امنی کند.