کشاورزی
مدرن‌سازی کشاورزی در آذربایجان‌غربی
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی: با وجود بارش‌ها، خشکسالی تمام نشده و الگوی کاهش مصرف آب و روش‌های نوین آبیاری در اولویت است
آذربایجان غربی یکی از قطب‌های کشاورزی کشور است، اما عمده کشاورزی در این منطقه به روش سنتی انجام می‌شود. به گزارش همشهری، در کشاورزی سنتی و دیم هم مصرف آب بالا و هم راندمان و ارزش افزوده محصولات پایین است. آذربایجان غربی بالقوه این توانایی را دارد که قطب تولید محصولات کشاورزی کشور باشد، اما این اتفاق نیاز به تحقق پیش‌شرط‌هایی دارد.
حرکت سریع به سمت مکانیزاسیون، مدیریت مصرف آب و رونق کشت گلخانه‌ای همان پیش‌شرط‌ها است که می‌تواند هم ارزش افزوده بالا و هم اشتغال پایدار زیادی ایجاد کند. از سوی دیگر، به نظر می‌رسد که با افزایش بارش‌ها و احیای نسبتا مناسب دریاچه ارومیه این تصور در میان کشاورزان قوت گرفته باشد که می‌توانند به همان شیوه سنتی به کشت محصولاتشان ادامه دهند.
اما به تاکید بسیاری از مسئولان استانی، بارش‌های بهاره نه‌تنها برای احیای آب‌های زیرزمینی استان کافی نبوده است، بلکه باید تدابیر لازم و حرکت سریع به سمت کشاورزی نوین برای صرفه‌جویی در مصرف آب در حوزه کشاورزی بیش از پیش در نظر گرفته شود.
سهم 35 درصدی کشاورزی در اشتغال
استاندار آذربایجان غربی می‌گوید: سهم بخش کشاورزی در رونق اقتصادی استان با دارا بودن اشتغال بیش از 35 درصدی نیروی انسانی در این بخش بسیار بالا است. «محمد‌مهدی شهریاری» استفاده از فناوری‌های نوین، آموزش و ترویج یافته‌های جدید علمی و استفاده از نهاده‌های اصلاح‌شده در توسعه بخش کشاورزی را مهم ارزیابی می‌کند و می‌گوید: نیروی انسانی بالقوه و تعداد قابل توجه فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی این امکان را در استان فراهم کرده است تا بتوانیم با ارتقای دانش کشاورزان روند توسعه بخش کشاورزی استان را شتاب دهیم و این مساله نیاز به یک همت عالی دارد.
به گفته وی، این استان با دارا بودن منابع آبی و خاکی غنی و قابلیت بالای تولید در بخش کشاورزی به عنوان دومین استان پرآب کشور می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تأمین نیازهای داخلی کشور و رونق تولید و صادرات محصولات مازاد کشاورزی کشور به بازارهای خارجی داشته باشد.
حرکت به سمت کشاورزی مدرن
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی هم درباره اهمیت کشاورزی مدرن می‌گوید: آذربایجان غربی یکی از قطب‌های کشاورزی در کشور است و قطعا هر قدر از روش‌های سنتی به سمت کشاورزی مدرن پیش برویم، راندمان کار بالا می‌رود و ارزش افزوده بیشتری تولید می‌شود.
«رسول جلیلی» با اشاره به این‌که بدنه کارشناسی و اداری سازمان به صورت جدی در صدد تقویت پایه‌های مطالعاتی، تحقیقاتی و افزایش راندمان تولیدات بخش کشاورزی است اظهار می‌کند: با وجود همه موانع مانند تحریم‌‌ها و همچنین کمبود اعتبارات، روی پیشران‌ها و بر‌طرف کردن موانع توسعه بخش کشاورزی در استان تمرکز شده است.
وی با بیان این‌که باید در آذربایجان غربی به دنبال توسعه روش‌های آبیاری نوین باید باشیم تا به یکی از مهم‌ترین عوامل پیشران در توسعه کشاورزی استان جامه عمل بپوشانیم، عنوان می‌کند: در چند سال گذشته، از محل ستاد احیای دریاچه ارومیه اعتبارات مناسبی در این باره تخصیص یافته است.
اقدامات مناسبی هم در این زمینه انجام شده است که باید با قوت بیشتری ادامه پیدا کند. نباید این تفکر ایجاد شود که با بارندگی‌های مناسب بهاری، مدیریت بهینه مصرف آب رها شود. این مسئول خشکسالی و تأثیرات آن بر بخش کشاورزی استان گفت: خشکسالی تمام نشده و همچنان الگوی کاهش مصرف آب و استفاده از روش‌های نوین آبیاری سرلوحه تمام برنامه‌های ما است.
گسترش کشت گلخانه‌ای
جلیلی درباره کشت گلخانه‌ای در آذربایجان غربی بیان می‌کند: در حال حاضر در 60 هکتار از اراضی استان کشت گلخانه‌ای وجود دارد که با توجه به این‌که محصولات گلخانه‌ای ارزش افزوده بالایی دارند، قصد داریم مساحت موجود را به 400 هکتار در سال جاری برسانیم. در کنار ارزش افزوده تولیدشده، کشت گلخانه‌ای در مدیریت مصرف آب نیز بسیار موثر است.
این مسئول با اشاره به این‌که برای تشویق افراد به کشت گلخانه‌ای تسهیلاتی با سود 7 درصدی به متقاضیان اعطا می‌شود تاکید می‌کند: اصلاح و جایگزینی باغهای بذری با باغهای پایه رویشی و استفاده از شیوه‌های نوین زراعی در زراعت محصولات کشاورزی از پیشران‌های توسعه بخش کشاورزی استان است.
وی ادامه می‌دهد: با همکاری جهاد کشاورزی و اتاق بازرگانی آذربایجان غربی، سامانه‌ای برای بازاریابی محصولات کشاورزی راه‌اندازی خواهد شد. محصولات کشاورزی برای ساماندهی تولید و افزایش صادرات و بهینه‌سازی مصرف، طی قراردادی با تعیین نوع کشت با کشاورز کشت می‌شود.
تخصیص اعتبار مناسب مکانیزاسیون
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان میاندوآب هم اظهار می‌کند: با توجه به خشک شدن دریاچه ارومیه، این شهرستان در موقعیت ویژه‌ای قرار گرفته و حتی حقابه شهرستان نیز کاهش پیدا کرده است. «علی دیانتی» ادامه می‌دهد: با وجود این محدودیت با تلاش‌های صورت‌گرفته نه‌تنها کاهش تولید نداشته‌ایم، بلکه افزایش هم داشته‌ایم.
وی به دلایل این افزایش با وجود محدودیت‌‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: سال گذشته به دنبال مکانیزاسیون کشاورزی در استان بوده‌ایم تا هزینه‌‌ها کاهش و تولید افزایش پیدا کند. بر این اساس، نیز در حدود ۵۳ درصد از اعتبارات مکانیزاسیون در این شهرستان جذب شده است. در حدود ۷۰ میلیارد ریال نیز برای خرید تراکتور و ادوات کشاورزی به بهره‌برداران بخش کشاورزی در قالب تسهیلات بانکی پرداخت شد.
در کنار این موارد، از محل اعتبارات اشتغال پایدار روستایی و عشایری بیش از 9 میلیارد تومان تسهیلات به متقاصیان پرداخت شده است. به گفته این مسئول، ۲۴۲ هکتار طرح‌های آبیاری تحت فشار، ۳۳ هکتار آبیاری کم‌فشار و 8 هزار و ۹۲ متر عملیات لوله‌گذاری نیز در شهرستان برای مکانیزاسیون کشاورزی اجرا شده است.
مدیریت مصرف آب
دیانتی با اشاره به مدیریت مصرف آب در محصولات پرآب‌بر نیز اظهار می‌کند: به این منظور بیش از هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان به سیستم آبیاری نوار تیپ تجهیز شده است و در نظر داریم برای سال جاری نیز 1500 هکتار از اراضی استان را مکانیزه کنیم.
وی می‌افزاید: در کنار مکانیزاسیون زمین‌های کشاورزی، کشت نشایی محصولات با نیاز آبی بالا نیز در میان کشاورزان ترویج داده شده است. پیش‌بینی می‌کنیم امسال در ۳۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی شهرستان چغندر قند و گوجه‌فرنگی به صورت نشایی کشت شود.
کم‌آبی همچنان وجود دارد
امسال بارندگی‌های متنوعی همراه با رشد قابل توجه آن در استان آذربایجان غربی را شاهد بودیم، اما گزارش‌ها حکایت از پابرجا بودن مشکل کم‌آبی و لزوم صرفه‌جویی در مصرف این مایه حیات است. به گفته مسئولان، آذربایجان غربی از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون رتبه هفتم بارندگی‌های کشور را را به خود اختصاص داده است، اما در سال زراعی گذشته این استان رتبه مطلوب‌تری به لحاظ بارندگی داشته است.
هرچند با وجود افزایش بارش‌ها به دلیل غالب بودن کشت سنتی و مصرف بالای آب در بخش کشاورزی استان، تاکید مسئولان بر مدیریت مصرف آب و توسعه این صنعت به سمت کشاورزی همچنان وجود دارد. از سوی دیگر، با توجه به موثر بودن بارش‌ها و دیگر طرح‌های احیای دریاچه ارومیه، نیاز به استفاده بهینه از منابع آبی موجود در استان برای تداوم طرح‌های احیای نگین فیروزه‌ای منطقه آذربایجان همچنان احساس می‌شود؛ امری که به آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی کشاورزان برای استقبال از کشت‌های گلخانه‌ای و آبیاری با استفاده از فناوری روز نیاز دارد.
رونق کشاورزی برای تقویت بنیه اقتصادی مردم
شهردار ارومیه با تاکید بر توسعه بخش کشاورزی این استان و ضرورت افزایش درآمدها با توجه به مقوله توسعه صادرات اظهار می‌کند: در آذربایجان غربی با وجود بخش صنعت، باید همچنان به کشاورزی به دلیل این‌که منجر به افزایش درآمدهای مردم می‌شود، توجه کرد. بر این اساس برای رونق اقتصادی در بخش کشاورزی در استان باید به مقوله توسعه محصولات کشاورزی نگاه ویژه کرد که در سایه آن شاهد تحقق یکی از محورهای افق 1404 یعنی بهره‌مندی مردم از اقتصاد پویا شد.
«محمد حضرت‌پور» می‌افزاید: هدف‌گذاری در توسعه صادرات محصولات کشاورزی استان با مهیا شدن بستر‌های لازم در سال‌های اخیر رقم خورده است؛ به طوری که شاهد افزایش صادرات محصولات به استان‌ها و کشورهای دیگر بودیم و پیش‌بینی می‌شود امسال نیز در حدود 400 هزار تن سیب و 100 هزار تن انگور صادر شود. حضرت‌پور تاکید می‌کند: هرقدر بتوانیم با تولید محصولات با‌کیفیت و رعایت استاندار‌دها از سوی تاجران در امر صادرات گام برداریم، به همان اندازه شاهد افزایش درآمدها در بخش کشاورزی خواهیم بود.
هرقدر به بخش کشاورزی استان به عنوان قطب کشاورزی کشور توجه ویژه شود به همان‌اندازه شاهد اشتغال بیشتر در این حوزه و کاهش آسیب‌های اجتماعی و رونق اقتصادی در بخش هتل، حمل‌و‌نقل و در نتیجه عمران و آبادانی خواهیم بود و تنها راه نجات استان در تحقق این مهم است.
وی با بیان این‌که انجام اقدامات لازم برای تحقق توسعه و رونق در بخش کشاورزی منجر به افزایش درآمدهای مردم و افزایش درآمدهای مردم باعث افزایش منابع مالی شهرداری برای توسعه و آبادانی شهر می‌شود، عنوان می‌کند: رونق اقتصادی در بخش کشاورزی منجر به افزایش سرانه درآمد مردم می‌شود و این یعنی تحقق یکی از محورهای افق 1404 و بهره‌مندی مردم از اقتصاد پویا.