محله‌ای با زخم کهنه تغییر کاربری

خدیجه ستارزاده | البرز- خبرنگار


«شعبان‌آباد» یکی از محله‌های قدیم آق‌تپه در کرج است. در گذشته از زمین‌های کشاورزی بوده اما در برخی از قسمت‌های آن بدون طی مراحل قانونی ساخت و سازهای غیرمجاز انجام شده است. بدون درنظر گرفتن نیازهای شهری برای زندگی، اکنون مشکلات زیرساختی زیادی در آن وجود دارد که هم برای اهالی و هم مسئولان شهری به معضل تبدیل شده است.

خیابان‌های اول «شرقی و غربی» از نمونه این موارد است که قبلا کاربری کشاورزی داشته و به مرور زمان ساخت و سازهای غیرمجاز زیادی در آن انجام شده است و اکنون با گسترش جمعیت مشکلات و کمبودها به عنوان دغدغه‌ای برای این منطقه تبدیل شده است.


هدایت آب‌های سطحی 

یکی از کسبه خیابان اول شرقی «شعبان‌آباد» با اشاره به جوی باریک وسط خیابان طالقانی می‌گوید: این جوی گنجایش هدایت آب در زمان بارش و همچنین آبی را که از احدآباد وارد این خیابان می‌شود ندارد و در زمان بارندگی تا نیم متر آب جمع می‌شود. «علی‌محمد نصیری» می‌افزاید: مشتریان ما در چنین شرایطی باید از چهارراه آق‌تپه دور بزنند و مسیر زیادی را طی کنند تا بتوانند وارد مغازه شوند. این مشکل نه‌تنها به دلیل جوی نامناسب، بلکه به دلیل شیب نامناسب آسفالت خیابان است.

وی عنوان می‌کند: پیش از این به شهرداری مراجعه کردیم و درخواست رسیدگی به این موضوع را دادیم و مقرر شد شهرداری شیب آسفالت خیابان را درست کند تا این مشکل حل شود، اما تاکنون اقدامی در این مورد انجام نشده است. وی افت فشار آب را از دیگر مشکلات شعبان‌آباد بیان می‌کند و می‌گوید: با وجود این‌که بیشتر اهالی پمپ نصب کرده‌اند اما مشکل افت شدید آب داریم و همین پمپ‌ها باعث شده است آب به هیچ خانه‌ای درست و حسابی نرسد.


جوی‌های نامناسب

یکی دیگر از اهالی خیابان اول شرقی نیز نداشتن آسفالت را از مشکلات اصلی این خیابان و کوچه‌های قائم یک و 2 عنوان و اظهار می‌کند: هم عابران پیاده و هم خودروها برای رفت و آمد با سختی مواجه هستند و مدت‌هاست زیرسازی برای آسفالت انجام شده اما نیمه‌تمام رها شده است.

«رقیه حاجی محمدی» با نشان دادن جویی که جدول‌کشی ندارد و لجن و زباله‌ها در آن تخلیه و در کنار آن رها شده است می‌افزاید: بوی تعفن لجن‌ها خیلی آزاردهنده است و ما هر روز باید با این بوی بد در این منطقه زندگی کنیم. همچنین این جوی‌ها پر از بچه قورباغه است و وقتی بزرگ می‌شوند به خانه‌ها می‌آیند.

حاجی محمدی وجود یک مرکز ضایعاتی را دلیل اصلی وجود موش‌های بزرگ در این خیابان اعلام می‌کند و می‌گوید: رفت و آمدهای بی‌موقع و نامناسب به این مرکز از یک طرف و آلودگی و موش‌هایی که در منطقه پخش می‌شود از طرف دیگر باعث ناراحتی اهالی است. وی ادامه می‌دهد: در این محدوده برای 4 خیابان یک سطل زباله مکانیزه بود که آن هم مدتی است دزدیده شده و اهالی مجبورند زباله‌های خود را در خیابان رها کنند و موش‌ها و گربه‌ها کیسه‌های آنها را پاره و پخش می‌کنند.


مسدود کردن پیاده‌رو توسط کسبه

یکی از اهالی از خیابان اول شرقی نیز با بیان این‌که عصرها در خیابان طالقانی و عدالت که روبه‌روی آن است ترافیک سنگینی می‌شود می‌افزاید: خود اهالی مراعات یکدیگر را نمی‌کنند و مدام برای هم مشکل درست می‌کنند. پارک کردن خودرو در پیاده‌رو و یا پارک دوبل خودروها عوامل ترافیک شدید در این خیابان است که مسبب آن بی‌نظمی خود شهروندان است. «فهیمه داداشی» می‌گوید: برخی از کسبه پیاده‌رو را می‌بندند و تردد را برای عابران سخت می‌کنند.

داداشی با اشاره به نخاله‌های ساختمانی که در پیاده‌رو ریخته و نیمه‌کاره رها شده است می‌گوید: این ملک قرار است تخریب و دوباره ساخته شود و مدت زیادی است که نخاله‌ها را در پیاده‌رو می‌ریزند و جمع نمی‌کنند و شهرداری هم نظارتی در این مورد ندارد.


پاسخ روابط عمومی شهرداری 

مدیر روابط عمومی و اطلاع‌رسانی منطقه 4 شهرداری کرج اظهار می‌کند: زیرسازی و جدول‌کشی خیابان طالقانی و کوچه‌های قائم انجام شده است و آسفالت این خیابان‌ها توسط عمران شهرداری مرکز در هفته آینده انجام خواهد شد.
«محمد خلخالی» با بیان این‌که خیابان قائم یک و 2 جزو خیابان‌های غیرمجاز است می‌افزاید: خانه‌های این کوچه‌ها غیرمجاز وغیراصولی ساخته شده و شهرداری هیچ تعهدی در قبال این خیابان‌ها ندارد.

وی با بیان این‌که اهالی این کوچه‌ها عوارض و پرداختی ندارند و شهرداری هیچ درآمدی از این محدوده ندارد اما با وجود این بازهم به آنها خدمات می‌دهد عنوان می‌کند: خانه‌های این کوچه‌ها که به مرور زمان در گذشته و در قواره‌های 100 متری ساخته شده است کاربری کشاورزی دارد و غیرمجاز هستند و اکنون هم برای خود ساکنان و هم برای شهرداری مشکلاتی را به‌وجود آورده‌اند. مدیر روابط عمومی شهرداری منطقه 4 می‌افزاید: با دادن امکاناتی مانند آسفالت و جدول به این کوچه‌ها به‌سرعت ساخت‌و‌ساز غیرمجاز و ساکنان آنها افزایش خواهد یافت.


مکاتبه با دادستانی برای حکم تخلیه ضایعاتی‌ها

مدیر روابط عمومی و اطلاع‌رسانی منطقه 4 شهرداری کرج در مورد موش‌ها که در نتیجه وجود 3 مرکز ضایعات در این محدوده است می‌گوید: مرکز ضایعات مطرح‌شده پیش از این 2 بار پلمب شده اما خودشان به طور غیرقانونی فک پلمب کردند.

شهرداری مجددا مکاتبه کرد و منتظر دستور دادستانی برای حکم تخلیه این مراکز ضایعات هستیم. اهالی برای مطرح کردن مشکل موش‌ها با سازمان پسماند تماس بگیرند تا برای رسیدگی به آن اقدام کنند. وی با بیان این‌که جمع‌آوری زباله مربوط به پسماند است می‌افزاید: پیش از این چندین بار سطل مکانیزه در محله قرار داده شد اما دزدیده شد و سازمان پسماند این بار هنوز سطلی در محله نگذاشته است.


ساخت‌وسازهای غیر اصولی

مدیر روابط عمومی و اطلاع‌رسانی منطقه 4 شهرداری کرج در مورد جدول و شیب نامناسب آسفالت خیابان یکم شرقی«طالقانی» می‌گوید: سال 92 این خیابان شیب‌بندی و جدول‌کشی شده است. اما با توجه به این‌که خانه‌های این منطقه غیراصولی است برخی از آنها حدود نیم متر از سطح زمین پایین‌تر هستند.

«محمد خلخالی» ادامه می‌دهد: زمانی که شهرداری برای جدول‌کشی یا شیب‌بندی خیابان اقدام کرد برخی از اهالی به دلیل شرایط خانه‌هایشان مانع کار می‌شدند و برخی نیز جدول را بعدا از جا درآوردند تا آب مصرفی از خانه‌های آنها وارد خیابان شود. علاوه بر آن ریختن زباله در جوی‌ها که مانع مسیر حرکت آب می‌شود باعث شده در زمان بارش آب در این محدوده جمع شود. وی می‌گوید: طرحی در حال اجراست که معتمدان مساجد با اطلاع و آگاهی از مشکلات هر منطقه موضوع را به ما اعلام می‌کنند و ما برای رسیدگی به آن اقدام می‌کنیم و در صورت نیاز به اعتبار پس از تامین آن در دستور کار قرار می‌گیرد.


رانش زمین و افت فشار آب

مدیر آبفای کرج با بیان این‌که مشکل افت فشار آب فقط مخصوص شعبان‌آباد نیست می‌گوید: در مناطقی مانند «اکبرآباد، حسین‌آباد و آق‌تپه» در اثر رانش زمین در عمق حدود 80 متری، لایه خاک رس رانش کرده و جداره 3 چاه بریده شده است.
«شهرام حافظ» در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به این‌که این اتفاق به طور همزمان افتاده است می‌افزاید: بلافاصله اقدامات عملیاتی برای رفع مشکل شروع شد اما این اقدامات زمانبر است و حداقل یک ماه زمان نیاز است.

به گفته وی، برای کم کردن مشکلات مردم هفته گذشته یک چاه از مهرویلا «انوشیروان» قطع شد و از طریق خطوط لوله با مخزنی که بین راه است به حسین‌آباد هدایت شد و برای مهرویلا نیز از یک منبع آبی مطمئن‌تر استفاده و آب مورد نیاز آن تامین می‌شود. مدیر آبفای کرج اظهار می‌کند: عملیات این چاه‌ها از چند ماه پیش شروع شده بود و به دلیل خروج این چاه‌ها از مدار، این اقدامات انجام نشد. حافظ می‌گوید: مشکل دیگر شیر سوزنی در منطقه است که باز شد و جای آن یک شیر موقت بسته شد تا برای تعمیر در روزهای آینده به کارخانه تعمیرات در تبریز فرستاده شود و با تعمیر این شیر وضعیت بهتر خواهد شد.

وی فرسوده و قدیمی بودن لوله‌های این مناطق را از دیگر دلایل افت فشار عنوان و بیان می‌کند: در مدت یک ماه نمی‌توان همه لوله‌های منطقه را تعویض کرد اما تعویض لوله‌های فرسوده در دستور کار آبفای مهرشهر قرار گرفته است و به نوبت این کار انجام خواهد شد.

حافظ با بیان این‌که مشکل مهم دیگری که در این مناطق وجود دارد استفاده مستقیم از پمپ توسط مردم است ادامه می‌دهد: پمپ باید همراه با مخزن باشد اما مردم بدون گذاشتن مخزن مناسب اقدام به نصب پمپ می‌کنند. اگر آنها مخزن‌های پلی‌اتیلن را تهیه کنند و طبق استاندارد اقدام کنند برای تامین فشار آب مناسب خواهد بود.

وی با بیان این‌که آب از کنتور وارد مخزن و بعد از مخزن پمپ گذاشته شود می‌گوید: وقتی مستقیم به شبکه پمپ گذاشته شود باعث تخلیه با سرعت شبکه، رد شدن هوا از کنتور و در نتیجه افزایش مبلغ قبض آب و برق می‌شود، چراکه مشخص نمی‌شود چقدر آب و چه میزان هوا رد شده و برای تعیین آب‌بها ملاک، چرخش عقربه کنتور است. مدیر آبفا می‌افزاید: در این صورت رسوباتی که روی دیواره لوله‌هاست نیز توسط پمپ مکش شده و وارد لوله‌های خانه و کدورت آب می‌شود که باعث ایجاد مشکل برای سلامتی می‌شود.
 

واقعیتی نگران‌کننده برای شهر ما

سولماز مجتهدی| خبرنگار

ساخت و سازهای غیرمجاز در مناطق حاشیه‌ای قصه‌ای قدیمی است که بسیاری از مناطق کرج با آن درگیر هستند. این پدیده شهروندان و مسئولان شهری کرج را با چالش‌های اجتماعی و شهری بی‌شماری مواجه کرده است. ازجمله این چالش‌ها می‌توان به کمبود امکانات شهری همچون آب، برق، گاز و وسایل حمل‌و‌نقل عمومی و همچنین اعتیاد، بیکاری، طلاق و انواع بیماری‌ها اشاره کرد.

این سکونتگاه‌های غیرمجاز آسیب‌ها و تبعات زیادی برای جامعه دارند اما در این میان ساکنان آن، بیشترین آسیب را از حضور غیرمجاز در حاشیه شهر می‌بینند و کم‌کم این آسیب‌ها به دیگر مناطق نیز گسترش پیدا می‌کند. از دیگر تبعات جبران‌ناپذیری که سکونتگاه‌های غیرمجاز دارند وقوع آتش‌سوزی، زلزله و سیل است که به دلیل ساختار غیراصولی و باریک بودن خیابان‌ها امکان فرار و امدادرسانی به آن وجود ندارد و یا به‌سختی انجام  می‌شود.

ساخت و سازهای غیرمجاز به‌تازگی یک آسیب جدی را نیز به‌وضوح نشان داد و آن مشکلات بی‌شماری همچون آبگرفتگی خانه‌ها و وارد کردن خسارات جانی و مالی به ساکنان این مناطق بود. البته این ساخت و سازها در دوران گذشته و در غفلت مسئولان و مردم انجام شد و اکنون مانند زخمی کهنه بر تن شهر شده که درمان آن به‌سادگی امکان‌پذیر نیست اما ضرورت دارد از گسترش این پدیده جلوگیری شود تا حداقل از این پس دیگر شاهد چالش‌آفرینی و همچنین گسترش تبعات منفی این پدیده به محدوده شهری نباشیم.