مدیریت منابع آبی یزد با کنتورهای هوشمند

سارا گلابگیریان| یزد- خبرنگار:


افزایش بارش‌ها تصورات اشتباهی از ترسالی را در اذهان برخی از مردم استان ایجاد کرده؛ تصوری که منابع آبی استان را با تهدید مواجه کرده است. این در حالی است که طبق برنامه‌ریزی‌هایی که در کارگروه سازگاری با کم‌آبی استان برای جهاد کشاورزی انجام شد، این سازمان موظف شده است که تا سال 1400، 426 میلیون متر مکعب برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی استان را کاهش دهد که اگر به‌خوبی و به‌درستی انجام شود، تا سال 1400 دیگر شاهد افت آب زیرزمینی در استان نخواهیم بود.
هوشمند‌سازی کنتورهای آب کشاورزی یکی از مهم‌ترین اقدامات این برنامه است و قرار بود تا پایان سال گذشته همه چاه‌ها به کنتور مجهز شوند، اما گرانی و کمبود تجهیزات تحقق این هدف را به تعویق انداخت. با نصب این کنتورها می‌توان میزان برداشت چاه‌ها را ارزیابی کرد. امسال که تصور ترسالی در بین مردم شکل گرفته، اجرای این طرح از اهمیت بسزایی برخوردار است.

از این رو شرکت آب منطقه‌ای استان در تلاش است که برای تامین تجهیزات مورد نیاز برای اجرای این طرح اقدام کند. در ادامه گفت‌وگوی روزنامه همشهری با «محمدمهدی جوادیان‌زاده» مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای یزد، درباره تداوم اجرای طرح نصب کنتورهای هوشمند یا حجمی‌ را می‌خوانید.


درباره اجرای طرح نصب کنتورهای هوشمند آب در استان توضیح دهید.
طبق برنامه‌ریزی‌هایی که در کارگروه سازگاری با کم‌آبی استان برای جهاد کشاورزی داشتیم، این سازمان موظف شده است که تا سال 1400، میزان 426 میلیون متر مکعب برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی استان را کاهش دهد که اگر
به‌خوبی و به‌درستی صورت گیرد، تا سال 1400 دیگر شاهد افت آب زیرزمینی در استان یزد نخواهیم بود.
این برنامه چهارساله به یک طرح تبدیل شده است که هر سال نیز کنترل می‌شود که بتوانیم با شاخصه‌هایی که تعریف کردیم در بازه‌های زمانی خاص به اهداف مورد نظر در بخش‌های مختلف دست یابیم. یکی از برنامه‌های مورد نظر نصب کنتورهای هوشمند برای مدیریت برداشت از منابع آب زیرزمینی است. با توجه به اهمیت آب و بهره‌وری بهینه از منابع آبی استان و با توجه به این‌که حیات استان‌ها وابسته به آب است، نصب کنتورهای هوشمند اقدامی‌ مهم برای حفظ این منابع باارزش بود، اما افزایش قیمت‌ها این طرح را متوقف کرد که با اتخاذ تدابیر مختلف از جمله نصب تابلوقطع‌کن و تلاش برای تامین تسهیلات خرید کنتور، سعی کرده‌ایم این مشکل را حل کنیم. در حال حاضر، 50 درصد از چاه‌های کشاورزی به کنتورهای هوشمند مجهز شده‌اند و برای توجه بیش از پیش به حفاظت از منابع آب، در سال جاری 10 دشت استان به طور کامل به کنتور هوشمند مجهز می‌شوند. به این ترتیب، برداشت آب همچون گذشته مدیریت می‌شود. همچنین به دلیل این‌که امسال هیچ کدام از دشت‌ها به حالت تعادل نرسیده است هنوز شاهد افت سطح آب زیرزمینی در همه دشت‌های استان هستیم. بنابراین در همه بخش‌ها همچنان صرفه‌جویی در آب از اهمیت زیادی برخوردار است.

 فروش آب در برخی از روستاها نشانه اضافه برداشت از چاه‌ها است. با این تخلف چگونه برخورد می‌کنید؟ با نصب کنتورهای هوشمند این تخلف کاهش می‌یابد؟
منبع تامین این آب مشخص نیست، اما آنچه از گفته مسئولان برمی‌آید این است که برخی از کشاورزان اقدام به برداشت آب از چاه‌های کشاورزی و فروش آن می‌کنند. فروش آب با تانکر در روستاها ممنوع است. هیچ کس مجاز به فروش آب از چاه‌های کشاورزی نیست. البته شرکت آب منطقه‌ای در موارد اضطراری که درختان در حال خشک شدن یا دام‌ها در حال از بین رفتن هستند، آب را به صورت موقت در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد این شیوه فروش آب با تانکر با نرخ‌های متفاوت از محل برداشت‌های غیرمجاز از چاه‌های کشاورزی باشد که این موضوع هم با هوشمندسازی کنتور چاه‌های کشاورزی روند کاهشی پیدا خواهد کرد.

 مصرف آب در بخش کشاورزی مدیریت شده است یا مازاد مصرف داریم؟
در حال حاضر، 83 درصد از آب مصرفی استان در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. برداشت آب بخش کشاورزی بیشتر از سهمیه تعیین شده است. به همین علت، بر اساس دستورالعمل وزارت نیرو و قوانین موجود، اصلاح و تعدیل سهمیه برداشت آب چاه‌های کشاورزی دنبال شده است. در این راستا ابتدا پروانه‌های چاه‌های کشاورزی اصلاح و تعدیل می‌شود و بعد هر کشاورز با نصب کنتورهای هوشمند بر اساس برنامه به‌روزشده آب برداشت خواهد کرد. اگر این اتفاق بیفتد، به مدیریت مصرف 50 درصدی در بخش کشاورزی دست خواهیم یافت.

آماری از منابع آب بخش کشاورزی وجود دارد؟
اکنون  از 3200 حلقه چاه کشاورزی 1400 حلقه به کنتور هوشمند مجهز و اصلاح و تعدیل پروانه‌ها هم با جدیت دنبال شده است. به این ترتیب، تاکنون 50 درصد چاه‌های کشاورزی استان به کنتور هوشمند مجهز شده‌اند.