کشاورزی
پساب شهری در کام کشاورزی کرج
محصولات کشاورزی استان با فاضلاب آبیاری می‌شود و هیچ مسئولی نیز پاسخگو نیست
خدیجه ستارزاده| البرز- خبرنگار:
هرازچندگاهی اخباری مبنی بر آبیاری محصولات کشاورزی در کرج با فاضلاب به گوش می‌رسد که نگرانی‌های بحقی را برای شهروندان به دنبال دارد. اطلاع از این‌که سبزی و صیفی‌جاتی که به‌طور مستقیم در دل خاک رشد می‌کنند غیربهداشتی و خطرساز باشند مساله‌ای نیست که به‌راحتی از کنار آن رد شد و رسیدگی و حل این معضل بزرگ بهداشتی و سلامتی عمومی یکی از اصلی‌ترین مواردی است که متولیان باید به آن بپردازند.
در چنین مواردی انگشت اتهام به سمت کشاورز و همچنین جهاد کشاورزی به عنوان متولی این بخش نشانه می‌رود، در حالی که در بروز این معضل بزرگ که نه‌تنها در کرج و شهرستان‌های دیگر البرز، بلکه در بیشتر شهرهای کشور به وجود آمده عواملی وجود دارند که ریشه در گسترش شهری به‌ویژه حاشیه‌نشینی و ورود به حریم کشاورزی دارند و حل این معضل به یک عزم همگانی نیاز دارد.
پرورش محصولات در شرایط غیربهداشتی
یکی از اهالی خیابان ششم غربی در شهرک حضرت ولیعصر(عج) آق‌تپه با اشاره به زمین‌های کشاورزی این محدوده می‌گوید: این زمین‌ها در بافت مسکونی قرار دارند و کشاورزان با آب فاضلاب خانه‌ها که وارد خیابان می‌شود کاهو و کلم‌های کشت‌شده خود را آبیاری می‌کنند.
«محمد ابراهیم‌پور» می‌افزاید: علاوه بر آبیاری با آب غیربهداشتی موش، گربه و سگ در این زمین‌ها زیاد دیده می‌شوند و این محصولات اصلا بهداشتی نیستند و اهالی این منطقه که خود از نزدیک چنین وضعیتی را می‌بینند از محصولات این زمین‌ها خریداری نمی‌کنند، اما این محصولات در شهر توزیع می‌شود و به دست مردمی می‌رسد که بدون اطلاع از وضعیت پرورش، آنها را استفاده می‌کنند.
وی می‌گوید: در چند سال گذشته بارها از صدا وسیما، بهداشت و جهاد درخواست کرده‌ایم که به این موضوع رسیدگی کنند. گاهی در محل حاضر می‌شوند و از نزدیک مشاهده می‌کنند اما تاکنون این معضل برطرف نشده است و این زمین‌های کشاورزی نباید در بافت مسکونی باشد.
اظهارات یک کشاورز
یکی از کشاورزان این منطقه می‌گوید: در منطقه مهرشهر و به‌ویژه آق‌تپه از سال 42 کاربری زمین‌ها کشاورزی بود و آب سد کرج و پس از آن هم آب سهمیه‌بندی چاه‌ها از نهری که حتی در سند این زمین‌ها وجود دارد جریان داشت اما در چندسال اخیر توسعه غیراصولی شهرها و حاشیه‌نشینی باعث شده آب‌های سطحی، شست‌وشوی حیاط و آشپرخانه از خانه‌ها خارج و به این نهرهای کشاورزی هدایت شود.«صادق ترابی» می‌گوید: همه این زمین‌ها چاه دارند و آب آن کاملا سالم و تمیز است، اما آبی که از خانه‌ها خارج و وارد نهر کشاورزی ما می‌شود آب را آلوده می‌کند.
وی بیان می‌کند: بهداشت، محیط‌زیست و مردم ایراد می‌گیرند در حالی که از 80 سال قبل در این محل کشاورزی انجام می‌شد و این نهر مخصوص کشاورزی بود و اکنون باید کسانی که باعث آلودگی این نهر هستند پاسخگو باشند نه کشاورزی که از ابتدا در این منطقه بوده و زحمت کشیده به دلیل سهل‌انگاری و کوتاهی دیگران آسیب ببیند.
توسعه شهرنشینی در حریم کشاورزی
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کرج با بیان این‌که از گذشته در اطراف شهر کرج، محمدشهر، ماهدشت و... کشاورزی رواج داشته و اراضی کشاورزی منطقه محل فعالیت و ارتزاق کشاورزان بوده است می‌گوید: متاسفانه گسترش شهرنشینی باعث شده مناطق مسکونی به اراضی کشاورزی پیشروی کرده و هدایت غیراصولی پساب‌های شهری و فاضلاب به قسمت‌های جنوبی شهر و نقاطی که شیب دارد، برای زمین‌های کشاورزی مشکلاتی را ایجاد کرده است.
«عبدالرضا روشن‌نژاد» با اشاره به گسترش مناطق شهری در سال‌های اخیر اضافه می‌کند: نهرهای کشاورزی منطقه در معرض تهدید اختلاط فاضلاب و پساب‌های شهری با آب آبیاری اراضی کشاورزی هستند و محصولات تولیدی با پساب شهری علاوه بر تاثیر سوء بر روی سلامت مصرف‌کنندگان باعث افزایش غلظت آلاینده‌ها و کاهش مرغوبیت اراضی کشاورزی شده و به مرور آنها را از چرخه تولید خارج می‌کند.
وی دلیل عمده اختلاط پساب‌های شهری و فاضلاب با آب کشاورزی را نبود سیستم جمع‌آوری فاضلاب در منطقه می‌داند و اظهار می‌کند: جهاد کشاورزی با آبیاری اراضی کشاورزی با فاضلاب و پساب شهری مخالف است و شدیدا با این موضوع برخورد می‌کند.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کرج می‌افزاید: همه کشاورزان منبع آبی دارند و از چاه استفاده می‌کنند اما به‌ناچار گاهی به دلیل نبود سیستم انتقال فاضلاب، پساب شهری با آب کشاورزی مخلوط می‌شود و در بیشتر مواقع خود کشاورزان از این مساله شاکی هستند. روشن‌نژاد با بیان این‌که این امکان وجود دارد که در بعضی موارد هم کشاورز خاطی باشد می‌افزاید: در این صورت به دلیل مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی که به وجود می‌آید طبق قانون از طریق مراجع ذیربط با کشاورزان متخلف برخورد می‌شود.
روشن‌نژاد با اشاره به این‌که شهرسازی به سمت کشاورزی رفته و کشاورزی به سمت شهرنشینی نیامده است می‌گوید: کشاورز از این امر مطلع است که استفاده از آب فاضلاب به زمین خودش آسیب می‌زند و به دلیل تبعات و تاثیر سوئی که روی زمین دارد در آینده غیرقابل استفاده خواهد بود.مدیر جهاد کشاورزی کرج تاکید می‌کند: برای برطرف کردن این مشکل باید نهادهای متولی مانند شهرداری، شرکت آب و فاضلاب، بهداشت و... در کنار جهاد و با هماهنگی هم اقدام کنند تا از این مسائل جلوگیری کنند.
اجرای شبکه فاضلاب مشروط به واگذاری مسیر لوله‌گذاری
مدیر آبفای شهرستان کرج می‌گوید: حدود 3 سال است برای اتصال این محدوده به شبکه فاضلاب شهری پیگیر بوده و مکاتبات لازم را انجام داده‌ایم، اسناد آماده شده و آمادگی کامل برای انجام این کار را داریم. «شهرام حافظ» می‌افزاید: از شهردار منطقه درخواست کردیم معبری برای اجرای شبکه و لوله‌گذاری که مورد نیاز این کار است در اختیار ما قرار دهند اما هنوز در طرح تفصیلی این مورد آماده نشده است.
وی با بیان این‌که تا زمان در اختیار قرار دادن مسیری برای لوله‌گذاری و اجرای شبکه از جانب شهرداری، شرکت آب وفاضلاب مسئولیتی ندارد و نمی‌تواند اقدامی انجام دهد می‌گوید: باید در ساخت و سازها نظارت باشد تا با چاه جذبی از ورود آب‌های خانگی به بیرون جلوگیری شود. وی با اشاره به این‌که خروج رواناب‌ها از مغازه‌ها بر عهده بهداشت محیط و خروج آب از خانه‌ها توسط محیط‌زیست نظارت و کنترل می‌شود می‌گوید: در این مساله باید تا زمان اجرای شبکه فاضلاب نهادهای متولی و همچنین جهاد کشاورزی با نظارت بر زمین‌های کشاورزی مانع انجام تخلفات و آسیب به سلامت مردم و بهداشت محیط شوند. مدیر آبفای کرج تاکید می‌کند: ما آمادگی کامل برای اجرای شبکه فاضلاب در این خیابان را داریم اما این کار مشروط بر واگذاری مسیر از جانب شهرداری برای اجرای لوله‌گذاری است که تاکنون طرح تفصیلی آن آماده نشده است.
مسئولیت خروج آب از خانه‌ها بر عهده شهرداری نیست
معاون عمران شهرداری منطقه 12 کرج با بیان این‌که شهرداری مسئولیت کنترل آب‌های سطحی و باران را بر عهده دارد می‌گوید: فاضلاب شهری بر عهده شرکت آب و فاضلاب است.
«فرزین فرشاد» می‌افزاید: هیچ آبی نباید از خانه‌ها خارج شود و این کار غیرمجاز است و خانه‌های این منطقه چون قولنامه‌ای بوده و شهرداری نمی‌تواند با پایان کار جلوی آن را بگیرد پس آبی که به طور غیرمجاز از این خانه‌ها خارج می‌شود بر عهده شهرداری نیست و آب وفاضلاب باید برای ساماندهی آن اقدام کند.