فناوری
سناریوهای ارتباطی در مقابل تحریم
معاون وزیر ارتباطات در گفت‌وگو با همشهری :«داشتن سناریو برای قطع اینترنت» به معنای احتمال قطع اینترنت کشور نیست
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات در دیدار اخیرش با نمایندگان مجلس از راه‌اندازی یک کارگروه برای مبارزه با تهدیدهای آمریکا در مرکز ملی فضای مجازی خبر داده و آنطور که خبرگزاری خانه ملت گزارش داده، تأکید کرده انواع سناریوها، تهدیدات و تحریم‌ها در این کارگروه مورد بررسی قرار گرفته است. وزیر ارتباطات حین همین سخنانش اعلام کرده، سناریوهای لازم برای قطع اینترنت اتخاذ شده است. تبدیل‌شدن این خبر به تیتر خبرگزاری‌ها در فضایی که مدام درباره فیلترینگ سایت‌های مختلف صحبت به میان می‌آید و شبکه ملی اطلاعات به‌عنوان سناریویی برای قطع دسترسی ایرانی‌ها به اینترنت جهانی مطرح می‌شود، بار دیگر باعث نگرانی کاربران درباره احتمال قطع‌شدن اینترنت ایران شده است. حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس هیأت مدیره شرکت زیرساخت در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرده بحث قطع‌کردن ارتباط ایران با جهان مطرح نیست و این سناریو، صرفا برای پایدار نگه‌داشتن ارتباطات کشور درصورت ایجاد اختلال خارجی در اینترنت طرح‌ریزی شده است.
اینترنت قطع نمی‌شود
حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات درباره آماده‌بودن «سناریوی قطع اینترنت» به همشهری می‌گوید: «سازمان پدافند غیرعامل یک سناریو تعریف کرده که براساس آن، یک‌سری سرویس‌ها و خدمات حیاتی کشور که روی شبکه ملی اطلاعات قرار دارند و روی این بستر سرویس می‌دهند، درصورت قطعی یا اختلال اینترنت جهانی برایشان مشکلی پیش نیاید و بتوانند خدمات‌رسانی کنند. نه بحث قطع اینترنت مطرح است، نه هیچ‌چیز دیگری. با وجود این سناریو، اگر در آینده شبیه مشکلی که گوگل برای گوشی‌های کاربران ایرانی پیش آورد و دسترسی‌هایشان به برخی اپ‌ها را مختل کرد، پیش بیاید، سرویس‌های روزمره خدماتی کشورمان کار می‌کند. این اتفاق برای پیشگیری از آسیب‌پذیر‌بودن ما رخ می‌دهد.»
ناتوانی آمریکا از قطعی اینترنت
شایعه قطع اینترنت از شایعه‌هایی است که مدتی پیش‌تر نیز قوت گرفته بود. از مدت‌ها پیش احتمال‌هایی مطرح می‌شد که آمریکا درپی قطع‌کردن ارتباط اینترنتی کشور یا اعمال محدودیت‌های جدیدی برای کاربران است. شایعه‌های مشابهی از سوی برخی کاربران در کشورهای دیگر مثل روسیه نیز پیش‌تر مطرح شده اما کارشناسان می‌گویند، چنین کاری از نظر فنی غیرممکن به‌نظر می‌رسد. امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران هم چندی پیش با اعلام اینکه «آمریکا مالک اینترنت نیست»، در همین‌باره گفته بود: «شبکه اینترنت حکمران خاصی ندارد و یک شبکه عنکبوتی است و تک‌تک بازیگران آن می‌توانند فقط در حیطه توانمندی خود بازی کنند و هیچ‌کس نمی‌تواند برای نقاط اتصال تعیین تکلیف کند و این، واقعیت شبکه اینترنت است.»
اختلال ممکن است، قطعی نه
آمریکا یا به‌طور کلی، شرکت‌های حوزه فناوری که بسیاری از آنها خدمات مهمی را در حوزه اینترنت ارائه می‌کنند، می‌توانند به‌خاطر تحریم‌های اخیر از خدمات‌رسانی به کاربران داخل کشور خودداری کنند اما بستن راه اینترنت شدنی نیست. حسین فلاح جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، قطع اینترنت به‌دلیل اعمال تحریم‌های آمریکا را از نظر فنی غیرممکن می‌داند و می‌گوید: در حوزه‌هایی چون نام‌های دامنه و بانک‌ها که احتمال ایجاد محدودیت به‌دلیل تحریم‌ها وجود دارد، برنامه‌ریزی‌هایی صورت‌گرفته و حتی مانورهایی نیز انجام شده است. البته به‌دلیل اعمال تحریم‌ها ممکن است مشکلاتی در دسترسی ایرانیان به برخی سایت‌ها و خدمات ایجاد شود اماقطع اینترنت نخواهیم داشت.»
راه‌حل بزرگ: جهانی‌تر شویم
هر چقدر بیشتر به دنیا وصل باشیم و به آنها خدمات ارائه کنیم، می‌توانیم احتمال بسته‌شدن دسترسی‌های خودمان به بسیاری از خدمات را کمتر کنیم، چون نیاز دو‌طرفه‌ای به‌وجود می‌آید. به‌خاطر ریسک از دست‌دادن موقعیت یا خدمات، قطع‌کردن خدمات برای طرف مقابل ریسک خواهد داشت. امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران در این‌باره می‌گوید: «اگر امروز تعداد زیادی دیتاسنتر در داخل داشتیم و تعداد زیادی از سایت‌های دنیا را میزبانی می‌کردیم و تعداد زیادی از ارائه‌دهندگان خدمات ترجیح می‌دادند که در ایران میزبانی شوند، حتی شاهد این اختلالات جزئی هم نبودیم. به‌عبارتی هرچقدر جهانی‌تر شویم، امکان تأثیرپذیری ما کمتر است و تنها راه مقابله اصلی و بلندمدت تأثیرپذیری این است که در دنیا بتوانیم نقش بزرگی را ایفا کنیم.»
