بازار
رنج گرانی برنج
کشاورزان نصیبی از این گرانی نمی‌برند و فقط هزینه‌های بالای تولید متوجه آنهاست
مهسا طالبی| رشت- خبرنگار:
تغییر یکباره قیمت کالاهای اساسی این بار متوجه محصول برنج شده است. غذای اصلی چندین ایرانی که اکنون سیر صعودی خود را طی می‌کند و به دو برابر قیمت سال گذشته خود رسیده است. سال گذشته قیمت برنج درجه یک به ۱۰ هزار تومان و اکنون به ۲۰ هزار تومان رسیده است. اگرچه پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این قیمت در فصل درو کاهش می‌یابد، اما آیا کشاورزان هم از این گرانی‌ها نصیب می‌برند یا فقط سود حاصل از فروش این محصول متوجه دلالان می‌شود؟سال گذشته براساس تصویب شورای اقتصادی، برای سال زراعی ۹۸-۹۷ نرخ خرید تضمینی برنج درجه یک ۴۵۲۷ هزار تومان در نظر گرفته شده بود. قیمتی بسیار پایین که کشاورزان را از فروش تضمینی برنج خود به دولت منصرف کرد و باز هم بازار خرید و فروش را به سمت دلالان گسیل کرد.
مشکلات نرخ تضمینی
در این زمینه با تعدادی از کشاورزان و فعالان برنج گیلان گفت‌وگو کردیم. «رضا قوّتی» یکی از کشاورزان اهل آستانه اشرفیه که محصول مرغوب برنج دم‌سیاه و هاشمی را تولید می‌کند به همشهری گفت: شهرستان ما در تولید برنج باکیفیت ارقام محلی شهره است. با این حال وضعیت کشاورزان اینجا را نگاه کنید همه آنها برای تولید درگیر تهیه وام هستند.
وی توضیح داد: از طریق مناصفه‌کاری 2 هکتار زمین برای کشاورزی دارم که خانواده‌ام هم به من کمک می‌کنند. بخشی از کار کشت را به وسیله مکانیزه انجام می‌دهم ولی امسال هزینه روزانه هر کارگر در گیلان حدود ۲۰۰ هزارتومان است. جز هزینه سم و کود و... تا سفید کردن برنج. با این وضعیت چقدر دست من کشاورز باقی می‌ماند؟
این کشاورز اظهار کرد: اکنون بسیاری از کشاورزان که زمین کمتر از یک هکتار دارند برای کار کشاورزی در صف وام از بانک کشاورزی هستند. وقتی هم که برنج به عمل بیاید هم برنج ارزان می‌شود هم کشاورز باید بیشتر درآمد خود را به پرداخت بدهی و قسط الان اختصاص بدهد. هرچند ما راضی به گران‌تر فروخته شدن برنج نیستیم اما همین بازار بدون نظارت برنج و سود بالای دلالان موجب بالا رفتن هزینه تولید برای کشاورز شده است.
«قاسم پوررهنما» هم کشاورز دیگری از بخش خشکبیجار است که گفت: زمانی می‌شود این بازار را کنترل کرد که به واسطه‌ها اجازه نداد برای بازار تعیین تکلیف کنند. وقتی دولت یک نرخ بسیار پایین را برای خرید تضمینی اعلام می‌کند،کشاورز هم ناچار می‌شود برنج را به کسی که با قیمت بالاتری خرید می‌کند بفروشد. انتظار نداریم دولت برنج ما را بخرد، اما این انتظار را داریم که بازار برنج را کنترل کند و نگذارد واسطه‌ها تعیین تکلیف کنند.
گلایه شهروندان
«مهدیه فروزان» شهروند رشتی هم تصریح کرد: من کشاورز نیستم، اما مثل همه مردم این شهر برنج مصرف می‌کنم. ما عادت به خوردن برنج خارجی نداریم، اما به دلیل گرانی برنج ناچار به خرید برنج نیم‌دانه شده‌ایم. حالا با این گرانی نمی‌دانیم غذای اصلی خود را چگونه باید تامین کنیم. مگر می‌شود قیمت اصلی‌ترین غذای مردم طی یک شب 2 برابر شود انتظار می‌رود که دولت در این زمینه ورود کند.
سودی که به حاشیه بازار می‌رود
در این زمینه دبیر انجمن برنج کشور در اظهار نظری گفت: در مرداد و شهریور سال گذشته، بهترین برنج ایرانی و بدون ناخالصی را می‌شد با کیلویی ۱۰ هزار تومان خریداری کرد و همان برنج به دلیل این‌که یک میلیون و 200 هزار تن نیز وارد شده بود، امروز در بازار عرضه می‌شود. بنابراین سوال اینجاست چرا برنجی که در شهریور سال گذشته قیمتش ۱۰ هزار و 500 تومان بود، امروز یکباره قیمتش در مازندران و گیلان به بالای ۲۰ هزار تومان رسیده است؟
«جمیل علیزاده شایق» در ادامه توضیح داد: این برنجی که امروز عرضه می‌شود به هیچ عنوان دست تولیدکننده نیست، بلکه از دست تولیدکننده درآمده و توسط کارخانه‌داران یا دلالان به فروش می‌رسد. بنابراین وضعی شده که وقتی از مغازه‌داران دلیل گرانی برنج را می‌پرسیم، می‌گویند بازار گوشت و مرغ هم افزایش قیمت داشته است، در صورتی که اگر همه ما قیمت تمام‌شده هر محصول به علاوه سود عادلانه آن را در نظر بگیریم، مشکل حل خواهد شد. این چه استدلالی است که چون دلار گران شده است پس باید قیمت‌ها را بالا ببریم.وی خاطرنشان کرد: قیمت عادلانه برنج در این مقطع در سال گذشته بالاتر از 10 هزار تومان بود.
