قطار شهری کرمانشاه در گردنه بی‌پولی

فرحناز چراغی|  کرمانشاه- خبرنگار:


قطار شهری کرمانشاه یکی از پروژه‌هایی است که روند ساخت‌وساز آن با کش‌وقوس‌هایی زیادی همراه بوده و علی‌رغم چندین بار تغییر ماهیت طی بیش از یک دهه، تنها پایه‌های ستونی آن برافراشته شده است. بی‌گمان اگر قطار سبک شهری کرمانشاه با روند فعلی پیش رود سال‌ها زمان می‌خواهد که به نتیجه برسد.

ماجرای منوریل کرمانشاه به سال 85 و سفر رئیس‌جمهوری در دولت نهم برمی‌گردد. آن زمان قرار بود برای کرمانشاه مترو کشیده شود. کمیته فنی شورای عالی ترافیک در سال 88 با انجام مطالعاتی به این نتیجه رسید که برای کاهش هزینه‌ها، منوریل را جایگزین مترو کند. پایه‌های منوریل با ستون‌های بدقواره در شهر کرمانشاه بالا رفت، اما منوریل نیز در حوالی سال 93 تغییر هویتی چندباره داد و سیستم قطار شهری جایگزین آن شد تا این قطار سبک شهری 4ساله به کرمانشاه برسد که نرسید. با همه این تلاش‌ها و تغییر و تحولات پروژه قطار شهری کرمانشاه هنوز در خان کمبود اعتبارات مانده است. 

قطار شهری در مرحله اول بر اساس برآوردها، قرار است 14 هزار مسافر در ساعت را در سال1400 در کرمانشاه جابه‌جا کند. در مرحله دوم در سال 1410 این قطار بر اساس پیش‌بینی‌ها قرار است که بیش از 16 هزار مسافر را در ساعت جابه‌جا کند. خلاصه این‌که بازار شایعات درباره قطار شهری کرمانشاه طی 2 ماه اخیر داغ بود، تا این‌که موضوع تعیین تکلیف پروژه قطار شهری کرمانشاه به عنوان یکی از موضوعات مورد بحث اعضای شورا شهر کرمانشاه و شهرداری در اوایل اردیبهشت ماه سال جاری مورد نقد و بررسی قرار گرفت. 
 

سودی برای کرمانشاه ندارد 

«حجت‌الله موسوی اجاق» عضو شورای شهر کرمانشاه و از منتقدان پروژه قطار شهری با بیان این‌که قطار شهری کرمانشاه با این روند تا 20 یا 30 سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید، گفت: این پروژه هیچ سودی برای کرمانشاه ندارد. صرف هزینه‌های کلان برای پروژه‌ای که هیچ منطقی پشت آن نیست، اتلاف هزینه است. «سید احسان احسانی» عضو دیگر شورای شهر کرمانشاه نیز موافقت خود را در صورت روشن شدن چند و چون پروژه اعلام کرد و خواستار پاسخگویی یک مرجع درباره نحوه اجرای آن به عموم مردم و اعضای شورا شد. وی معتقد است این پروژه بزرگ در حالی عملیات اجرایی آن دنبال می‌شود که دقیقاً مشخص نیست قرار است تا چه زمانی به طول بینجامد و به چه میزان اعتبار نیاز دارد.

احسانی همچنین در نشست هم‌اندیشی اعضای شورا با شهردار گفت: تاکنون 200 میلیارد تومان برای این قطار شهری هزینه شده که 19 میلیارد تومان به مشاور پروژه نیز پرداخت شده است.  وی افزود: تا زمانی که مرجعی تضمینی بر تداوم پروژه و مدت آن ندهد، به تداوم کار رأی مثبت نخواهم داد. از همان ابتدا به صورت مستند مساحت، حجم، ایستگاه‌ها و برآورد ریالی آن به ما گفته نشده است و باید این موضوع حل‌وفصل شود. 


تداوم پروژه برای مردم

«غلامرضا امیری» رئیس شورای شهر نیز که از موافقان پروژه است، معتقد است این پروژه چون برای مردم است باید ادامه پیدا کند. «سعید طلوعی» شهردار کرمانشاه در همین نشست از سعی برای تداوم روند کار قطار شهری گفت و افزود: باید با استفاده از خرد جمعی در فضای دوستانه و به دور از تنش برای پروژه‌های مهم شهری تصمیم‌گیری شود.

«کامران ملکی» در گفت‌وگو با همشهری برچیده شدن قطار شهری را شایعه‌ عنوان کرد و افزود: طی جلسه‌ای که نهم اردیبهشت با حضور استاندار، شهردار، مدیر پروژه و اعضای شورا داشتیم صحبتی از برچیده شدن نبود، چراکه تا این لحظه هزینه‌ای معادل 250میلیارد تومان صرف این پروژه شده است.


برچیده شدن منوریل منطقی نیست

این عضو شورای شهر کرمانشاه معتقد است برچیده شدن و گذشت از این همه صرف هزینه منطقی نیست و در حال حاضر تنها عامل عقب ماندن پروژه مشکل اعتبار است که باید با حضور کارشناسان مجدد تعیین اعتبار شود. وی اضافه کرد: 10 سال پیش قرارداد این پروژه با ارز پایین به مبلغ 400 میلیارد تومان بسته شد و در حال حاضر با افزایش نرخ دلار مبلغی بالغ‌بر 2 هزار و 500 میلیارد تومان برای ادامه پروژه اعتبار لازم است که باید بررسی‌ها و تأییدهای لازم صورت گیرد تا ادامه پروژه امکان‌پذیر شود. 

ملکی از مردم خواست به شایعات توجه نکنند و به آن دامن نزنند. برچیده شدن این پروژه جنبه‌ منطقی ندارد. باید از صحبت‌های موافقان و منتقدان نتیجه‌گیری شود و طی یک جلسه کارشناسانه این پروژه تعیین تکلیف و بعد از سر گرفته شود. بدیهی است این کار به زمان نیاز دارد.

 

قطار شهری؛ راهگشای ترافیک آینده

‌مدیر پروژه قطار شهری کرمانشاه: شورای عالی ترافیک شهرهای کشور طبق مطالعات جامع تشخیص داده‌ شهر کرمانشاه نیازمند سیستم حمل‌و‌نقل ریلی است

مهسا مرادی|  کرمانشاه- خبرنگار:


 سال‌هاست که از تصویب و اجرای پروژه پرفراز و نشیب قطار شهری کرمانشاه می‌گذرد و چشم مردم دیگر بر زمختی ستون‌های برافراشته در دل شهر عادت کرده است و منتظر به سرانجام رسیدن آن هستند.  

مدیر پروژه قطار شهری کرمانشاه در گفت‌وگو با همشهری گفت: وجود سیستم حمل‌و‌نقل ریلی برای شهر کرمانشاه یک مصوبه ملی است و شورای عالی ترافیک شهرهای کشور طبق مطالعات جامع تشخیص داده‌اند شهر کرمانشاه نیازمند سیستم حمل‌و‌نقل ریلی است. مانند مسائل مربوط به قلب که فقط در تخصص یک پزشک قلب است و کس دیگری نمی‌تواند درباره‌اش صحبت کند. بنابراین شورای عالی ترافیک شهرهای کشور متخصص و مرجع ذی‌صلاح این کار هستند و طبق قانون وضع شده، تشخیص ضرورت سیستم حمل‌و‌نقل ریلی به شورای عالی ترافیک سپرده شده ولاغیر. 


افزایش ترافیک در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۱۰

«سعید سلیم ساسانی» افزود: طبق تشخیصی که داده شده بین سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۱۰ حجم ترافیک در کریدور اصلی شهر کرمانشاه به قدری زیاد خواهد بود که دیگر سیستم حمل‌و‌نقل عادی مانند بی‌آرتی و تراموا که ظرفیت جابه‌جایی آنها زیر 10 هزار نفر است، پاسخگو نخواهد بود. به‌طور قطع به یک سیستم حمل‌و‌نقل نیمه‌انبوه مثل قطار سبک شهری یا منوریل نیاز است که ظرفیت جابه‌جایی نفرات آن 10 هزار نفر به بالاست. سال ۱۳۹۳ به دلایلی از جمله همسان بودن با سایر کلان‌شهرها سیستم منوریل به سیستم سبک قطار شهری یا همان متروی سبک تغییر پیدا کرد تا بتوانیم در زمان ساخت و نگهداری از تجارب و توانمندی‌های سایر شهرها استفاده کنیم.

وی همچنین اضافه کرد: وجود این سیستم در کرمانشاه یک امر ضروری تلقی می‌شود، چراکه سیستم‌های دیگر پاسخگوی جمعیت شهر نیست. ابتدای مسیر این طرح به صورت روگذر از میدان طاق‌بستان تا سه‌راه ۲۲بهمن و ادامه مسیر به‌صورت زیرزمینی تا میدان فردوسی است که تونل‌های حفاری شده توسط جوانان کرمانشاهی زحمتکش تا اینجای کار با کمترین هزینه، بهترین و بالاترین کیفیت را به خود اختصاص داده است و در مدت ۲۳ دقیقه مسافران را در طول مسیر مذکور جابه‌جا می‌کند. شایان ذکر است که پروژه قطار شهری کرمانشاه توسط سازمان مدیریت کشور، دفتر راه و ترابری پایش می‌شود و ما از لحاظ عملکرد جزو پروژه‌های متوسط رو به بالا هستیم و برچیده شدن این پروژه و هدررفتن 250 میلیارد تومان اندوخته ملی یک امر نشدنی و غیرممکن است. 


ستون‌ها؛ بهترین قسمت پروژه

ساسانی همچنین در مورد اعتراض مردم به ستون‌های سیمانی منوریل افزود: این ستون‌ها نه‌تنها سیمای بدی به شهر نداده بلکه بهترین قسمت پروژه محسوب می‌شود، چراکه در زمان تکمیل طرح، از میدان سپاه به سمت طاق‌بستان به دلیل عرض زیاد معبر و وسعتی که در کالبد داریم، بهترین و زیباترین چشم‌انداز برای مسافران و همشهریان عزیز رقم می‌خورد. این امر خود موجب جذب گردشگر و رونق کسب‌وکار راننده‌ها می‌شود.  

وی ادامه داد: این سیستم به هیچ عنوان رقیب سیستم حمل و نقل دیگری نخواهد بود و با فرمولی که دارد باعث رونق حمل و نقل همگانی خواهد شد چراکه مسافرانی که قصد دارند از وسیله حمل‌و‌نقل ریلی باید برای رسیدن به نزدیک‌ترین ایستگاه از وسایل نقلیه عمومی نظیر تاکسی و اتوبوس استفاده کنند، بنابراین این سیستم یک سیستم خدمات‌رسان به تاکسی‌ها تلقی می‌شود. همشهریان باید از این جنبه به موضوع نگاه کنند که شهر کرمانشاه با داشتن فرودگاه و ایستگاه قطار می‌خواهد صاحب یک سبک و تکنولوژی جدید برای رقابت با سایر کلان‌شهرها شود و این یعنی پیشرفت نه عقب‌ماندگی و تحمیل.  ساسانی برای رفع سوءتفاهمی که در اذهان عمومی درباره این طرح به وجود آمده گفت: کسی این سیستم را به کرمانشاه اهدا نکرده و این اعتبارات تنها مختص این طرح است و اگر صرف پروژه قطار شهری کرمانشاه نشود، کسان دیگر در جای دیگری آن را هزینه می‌کنند. 

این پول از سر خیرخواهی و دلسوزی به کرمانشاه داده نشده بلکه مدیران گذشته با زیرکی و مطالبه‌گری بخشی از آن را به خود اختصاص دادند تا شهر کرمانشاه نیز در پروژه‌های ملی سهمی پیدا کند. این بودجه، بودجه ملی است و نه به کارخانه داده می‌شود، نه به آسفالت معابر و نه به هیچ پروژه دیگری. این بودجه برای قطارهای شهری‌ کشور تعریف شده است.


درخواست از شهروندان   

«سعید سلیم ساسانی» مدیر پروژه قطار شهری کرمانشاه از مردم خواست که از این ظرفیت استفاده کنند و از نمایندگان، مدیریت استان و مسئولان بخواهند سهم بیشتری را به آن اختصاص دهند تا به‌محض خروج از تحریم‌ها و گذراندن این چالش‌ها، قطعات خریداری شود و پروژه به بهره‌برداری برسد، چراکه در آینده به دلیل حجم بالای ترافیک، عبور و مرور به سهولت انجام نخواهد شد؛ یا باید مانند سال‌های قبل به دلیل مهاجرت به شهرهای بزرگ و پیشرفته از جمعیت کاسته شود یا مردم در ترافیک سنگین زندگی کنند.