گداهای خارجی در خرم‌آباد جولان می‌دهند

فاطمه حافظی|  خرم آباد- خبرنگار:


تکدیگری یکی از بزرگ‌ترین معضلات اجتماعی شهر خرم‌آباد است که بارها در مورد آن و راه‌های کنترل و حذفش صحبت شده، اما هیچ‌وقت راهکاری موثر برای ریشه‌کن کردن آن پیدا نشده است. راه‌های موجود همواره به عنوان یک داروی مسکن موقت توانسته‌اند راهگشا باشند، اما با از بین رفتن اثر دارو، روز از نو و روزی از نو.

در همه نقاط خرم‌آباد، به‌ویژه مرکز این شهر، با متکدیانی روبه‌رو می‌شوید که لهجه و چهره‌شان نشان می‌دهد غیربومی هستند و با برانگیختن احساسات شهروندان تکدیگری می‌کنند. بسیاری از آنها نیز به باندها و گروه‌های هدفمند وابسته هستند. البته واقعیت این است که در این بین متکدیان بومی نیز کم نیستند.

نبود قانون مشخص و مدون، نبود متولی خاص برای جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان و بی‌توجهی مسئولان به موضوع فرهنگ‌سازی عمومی سبب شده است نه‌تنها گدایان خرم‌آبادی، بلکه افراد مهاجر هم در این شهر به تکدیگری بپردازند. این متکدیان بدون کوچک‌ترین اضطرابی در سطح شهر فعالیت و از این طریق درآمد کسب می‌کنند.

مسئولان، کارشناسان و شهروندان همگی در این نکته توافق دارند که خرم‌آباد به جولانگاه متکدیان فردی و باندی تبدیل شده، اما پاسکاری ساماندهی آنها بین ارگان‌های مختلف باعث شده است این افراد پس از جمع‌آوری، دوباره به فعالیت خود در سطح شهر برگردند و این بار با عزمی راسخ‌تر که ناشی از دور زدن آسان قوانین ارگان‌های مرتبط است، به فعالیت خود ادامه دهند.


تکدیگری با برانگیختن احساسات مردم

یک کارشناس امور اجتماعی در این زمینه به خبرنگار همشهری می‌گوید: در خرم‌آباد، علاوه بر نبود قانونی مشخص درخصوص جمع‌آوری متکدیان، خود مردم هم به افزایش تعداد آنها دامن می‌زنند.
«مرجان بیرانوند» بیان می‌کند: شما اگر به تبریز بروید، حتی یک متکدی در این شهر نمی‌بینید چون همه مردم به این فرهنگ رسیده‌اند که نباید به متکدیان پول داد و اگر هم کمکی لازم باشد، موسسه‌هایی برای این کار وجود دارد.
وی ادامه می‌دهد: متکدیان از شگردهای زیادی برای برانگیختن احساسات مردم در جهت مطامع و اهداف سودجویانه خود استفاده می‌کنند و مردم هم متوجه نمی‌شوند که بازیچه شدن احساساتشان در شأن آنها نیست و نباید به این موضوع تن بدهند. مردم باید این را بدانند که بیشتر متکدیان به باندهای بزرگی وابسته هستند که با پول گدایی تجارت می‌کنند و هر روز بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند.


20 سال کار ِ بی‌نتیجه

این کارشناس امور اجتماعی می‌گوید: ساماندهی متکدیان در خرم‌آباد از سال 78 در دستور کار نهادهای مختلف قرار گرفت، اما به دلیل وجود مشکلات قانونی، معضل متکدیان هیچ‌وقت حل نشد و نه‌تنها از تعداد متکدیان کم نشد، بلکه آمار آنها افزایش هم پیدا کرد.
بیرانوند اضافه می‌کند: هر سال تعدادی از این افراد جمع‌آوری می‌شوند و پس از مدت کوتاهی مجددا به کف خیابان‌ها برمی‌گردند. پس ببینید که وقتی افزایش آگاهی عمومی در جامعه ایجاد و تقویت نشود، جمع‌آوری این افراد نتیجه‌ای ندارد.

وی ادامه می‌دهد: یکی از مهم‌ترین ابزارهای آگاهی‌بخشی به مردم رسانه‌ها هستند که می‌توانند در جهت روشنگری در جامعه بسیار مفید باشند.
بیرانوند می‌افزاید: از مردم انتظار می‌رود درگیر عواطف نشوند و به متکدیان خیابانی کمک نکنند چراکه بسیاری از این افراد نیازمند واقعی نیستند و با سوءاستفاده از احساسات جامعه به ترویج گدایی دامن می‌زنند.


گداهایی که باز به شهر برمی‌گردند

معاون خدمات شهری شهرداری خرم‌آباد نیز در این زمینه به همشهری می‌گوید: تعدادی از متکدیان خرم‌آباد معتادان متجاهر هستند. خیلی‌ها هم اعتیاد ندارند و تکدیگری شغلشان است. حتی تعدادی متکدی خارجی هم در شهر فعالند.«رضا خدامرادی» اظهار می‌کند: در این شهر 470 متکدی فعالند. ممکن است آمار بیش از این باشد، اما تا الان این تعداد شناسایی شده‌اند. ضمن این‌که تنها کمتر از 10 درصد متکدیان نیازمند واقعی هستند و بقیه افراد حرفه‌ای، سودجو یا معتادند.

وی می‌افزاید: شهرداری با همکاری نیروی انتظامی وظیفه دارد متکدیان را از شهر جمع‌آوری کند و به بهزیستی تحویل دهد. اما به دلیل وجود برخی مشکلات قانونی، این افراد پس از جمع‌آوری، بعد از مدت کوتاهی رها می‌شوند و دوباره به سطح شهر برمی‌گردند.این مسئول بیان می‌کند: یکی از مشکلات این است که متکدیانی که بیشتر از 65 سال دارند، در مراکز بهزیستی نگهداری نمی‌شوند و زود رها می‌شوند و طبیعی است که پس از رهایی مجددا به خیابان‌ها برمی‌گردند و شروع به تکدیگری می‌کنند.


گداهای خارجی

معاون خدمات شهری شهرداری خرم‌آباد در بخش دیگری از صحبت‌هایش به وجود متکدیان تبعه خارجی در خرم‌آباد اشاره می‌کند و می‌گوید: از سال گذشته تاکنون تنها 64 متکدی تبعه پاکستان از سطح شهر جمع‌آوری و به پلیس امنیت تحویل داده شده‌اند.

خدامرادی به مراکز نگهداری از متکدیان اشاره می‌کند و می‌افزاید: شهرداری خرم‌آباد یک مرکز غربالگری متکدیان دارد که در آنجا معتادان متجاهر، پس از شناسایی،  به مراکز ماده 16 معرفی می‌شوند. در این غربالگری افراد بی‌بضاعت پس از شناسایی به سازمان‌های حمایتی مثل بهزیستی و کمیته امداد معرفی می‌شوند.
وی اظهار می‌کند: در این غربالگری متکدیان و معتادان مشکلدار هم برای بررسی بیشتر و پیگیری‌های مرتبط به دستگاه قضایی معرفی می‌شوند و پس از سیر مراحل قانونی، در مورد آنها تصمیم‌گیری می‌شود.


شروط خاص بهزیستی برای نگهداری متکدیان

یک کارشناس امور اجتماعی در بهزیستی در این رابطه بیان می‌کند: مراکز نگهداری از متکدیان سازمان بهزیستی ضوابطی دارند که باید رعایت شوند، ازجمله اینکه نگهداری معتادان متجاهر در مراکز ماده 16 تنها با شرط سنی 17 تا 50 سال و عدم معلولیت امکان‌پذیر است.«اکبر رحیمی» می‌افزاید: با توجه به این‌که بسیاری از متکدیان جمع‌آوری‌شده دارای خانواده هستند، به محض جمع‌آوری، به خانواده‌های خود اطلاع می‌دهند و آنان نیز پیگیر رهایی آنها می‌شوند.وی می‌گوید: برابر قانون، بهزیستی موظف است متکدیان جمع‌آوری شده را به خانوده آنان تحویل دهد به همین دلیل، نگهداری این افراد در مراکز بهزیستی به صورت بلند‌مدت امکانپذیر نیست.


نبود قانون؛ معضل جمع‌آوری متکدیان

دادستان خرم‌آباد نیز در گفت‌وگو با همشهری نبود قانون را بزرگ‌ترین مانع جمع‌آوری متکدیان عنوان می‌کند و می‌گوید: جمع‌آوری متکدیان نیازمند تدوین قانونی جامع توسط مجلس شورای اسلامی است. در این قانون، علاوه بر مشخص شدن وظایف دستگاه‌های متولی، باید محل و مدت نگهداری متکدیان هم مشخص شود. «سعید رازانی» اظهار می‌کند: زندانی کردن متکدیان راه‌حل درست و موثری نیست. نمی‌شود که تا ابد آنها را در زندان نگه داشت. آنها در زندان با انواع بزهکاری آشنا می‌شوند و به محض آزاد شدن دوباره به تکدیگری می‌پردازند.رازانی می‌گوید: تکدیگری یک معضل اجتماعی است. بنابراین اجرای راهکارهای اجتماعی و فرهنگی موثرترین اقدامی است که می‌تواند به رفع این مشکل بزرگ کمک کند.