مبانی اخلاقی طوطی

رضا رفیع | طنزپرداز و مجری تلویزیون:

طوطی از جمله حیوانات و پرندگان خوشگل کنارآمده با آدمیزاد است که با همه بد و خوب او ساخته و با اخلاقش کنار آمده است. و با همین رویکرد و روحیه بوده که سرنوشتش در طول تاریخ، با زندگی انسان پیوند خورده؛ چندان که با سر داخل تاریخ و ادبیات ما شده است.

فرضا الان تا نام طوطی به میان آید، بی‌گمان خیلی‌ها یاد حکایت طوطی و بازرگان مولانا می‌افتند... یا آن طوطی داخل عطاری که موهای سرش بر اثر کتک‌خوردن از صاحب مغازه عطاری، کنده شده بود؛ چرا؟ به‌ خاطر ریختن غیرعمد روغن از شیشه؛ همان که یک روز که یک آدم کچل را دید، علت کچلی او را با خودش به مقایسه نشست و سپس در یک گفت‌وگوی چالشی، این سؤال را مطرح کرد:

«از چه‌ ای کل، با کلان آمیختی

تو مگر از شیشه روغن ریختی؟»

جناب مولانا می‌فرماید که «از قیاسش خنده آمد خلق را...» و الی آخر... که اشاره می‌کنند جا نداریم؛ این‌قدر شناور حرف نزن؛ برو سر اصل مطلب... چشم!

حتی عده‌ای ممکن است به یاد حافظ بیفتند و آن نگاه عرفانی‌اش به انسان که از خودش حرفی ندارد و آموخته‌ی دست حضرت استاد ازل است:

«در پس آینه طوطی‌صفتم داشته‌اند

آنچه استاد ازل گفت بگو، می‌گویم»

خلاصه، طوطی خیلی با زندگی انسان در هم آمیخته. هرچند عموما بیچاره داخل قفس است، این دلیل نمی‌شود که آزادی بیان نداشته باشد. گاهی چیزهایی می‌گوید که خود ما ممکن است نگوییم؛ شاید یک‌زمانی می‌گفته‌ایم اما به هر دلیلی، الان نمی‌گوییم. طوطی‌ها اما نه که مثل ما عقل درست و حسابی ندارند فلذا غالبا نمی‌توانند به‌روز شوند و اگر چیزی را یاد بگیرند، ممکن است همان را بی‌ملاحظه بیان کنند.

شاهد مدعا حرف‌های جالب رئیس اتحادیه فروشندگان پرندگان و ماهی‌هاست که اخیرا در توضیح قیمت انواع طوطی و ارتباط آن با اخلاق وی، گفته: «اگر پرنده‌ای الفاظ رکیک به ‌کار ببرد، قیمت آن پایین‌تر خواهد بود» و سپس افزوده: «اگر بخواهیم گران‌ترین کاسکو را قیمت‌گذاری کنیم، طوطی‌ای که با عشوه و ناز صحبت کند، قیمتش تا 7میلیون تومان می‌رسد»؛ یعنی پاش مشتری خوابیده!

سابق با 7میلیون می‌شد یک پراید صفر خرید اما به برکت آن جهش تاریخی قیمت خودرو در دولت پاک از در عقب، الان با این پول، می‌شود فقط یک طوطی باکلاس خرید که درست حرف بزند و یکدفعه جلوی جمع نگوید مثلا فلان چیز را (که نخواستم نامش فاش شود) لولو برد... یا که آب را بریز آن جایی که می‌سوزد... و امثال این ادبیات فاخر در مقام سخن‌گفتن!

2نکته و تمام: عرض زیادی ندارم، فقط به 2نکته اساسی اشاره می‌کنم و خلاص:

نکته اول: سعی کنید من‌بعد، به پرندگان خوش‌استعدادی مثل کاسکو یا همان طوطی خودمان، حرف‌های بد یاد ندهید که قیمتشان پایین نیاید؛ بیچاره‌ها توی سرشان نخورد. خب مشتری هم حق دارد آنها را نخرد. تصور کنید بخرد ببرد منزل، یکدفعه به همسرش یا به مهمانش بگوید: «چطوری آشغال؟»!

نکته دوم: این طوطی‌هایی که صدای زنانه دارند، اینها به نظرم برای خواندن، باید از ارشاد مجوزهای لازم را دریافت کنند. یک کسی ـ بلاتشبیه مثل خانم بازیگر ـ ممکن است آن را بخرد و با صدایش منقلب شود؛ خب چه مسئولی پاسخگوست؟ (بنده فقط سرنخ را دست دوستان ارشادی دادم؛ بقیه‌اش را خودشان می‌دانند چه کنند. در این وانفسای بی‌پولی، منبع درآمد خوبی می‌تواند باشد. مثلا به‌عنوان مالیات بر طوطی یا نوعی عوارض!)