گزارش
ظریف؛ رو در رو با ترامپ
وزیر خارجه طی سفر به نیویورک، تلاش کرده به رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به خطر درگیری با ایران هشدار دهد
محمدامین خرمی ـ خبرنگار
تلاش آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران، تازه‌ترین صحنه از سناریوی «فشار حداکثری» تیم دونالد ترامپ در کاخ سفید برای تقابل با ایران است؛ سناریویی که اکنون محمدجواد ظریف صحنه بعدی آن‌را پیش روی رئیس‌جمهور آمریکا به نمایش گذاشته و نسبت به آن هشدار می‌دهد: جنگ با ایران.
وزیر امور خارجه سه‌شنبه هفته گذشته تهران را به مقصد نیویورک ترک کرد. بهانه این سفر، سخنرانی در نشست «روز بین‌المللی چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی برای صلح» در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود اما با گذشت چند روز از این نشست، روشن شده است که سفر ظریف به نیویورک هدف دیگری دارد.
ظریف همزمان با ورود به نیویورک، در پستی توییتری با اشاره به گردن‌زدن 37نفر در عربستان سعودی نوشت: «عضویت در تیم ب، برای هر جنایتی مصونیت می‌دهد.» او در همین پست به نام‌های جان بولتون مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا، بن‌سلمان ولیعهد عربستان، بن‌زاید ولیعهد امارات و بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل اشاره کرد و آنها را اعضای «تیم ب» خواند. «تیم ب» کلیدواژ‌‌ه‌ای است که ساعاتی بعد بار دیگر در یک پست توییتری از سوی ظریف مورد استفاده قرار گرفت. او در این پست به دونالد ترامپ یادآوری کرد که در انتخابات، شعارش پایان دادن به دخالت‌های نظامی هزینه‌بر آمریکا در خاورمیانه بوده است. ظریف در ادامه به ترامپ هشدار داد که یک گروه «دسیسه‌چین، جنگ‌طلب، قصاب و بدنام» به نام «تیم ب» در حال برنامه‌ریزی برای اتفاقی هستند که با آنچه او در انتخابات وعده داده، بسیار متفاوت است.
محمدجواد ظریف طی 6سال حضورش در صدر وزارت خارجه نشان داده به خوبی با ظرفیت‌های دیپلماسی عمومی آشناست و در این چارچوب تلاش کرده همیشه از قدرت رسانه برای پیشبرد سیاست‌های ایران در عرصه سیاست خارجی بهره بگیرد. چه آن زمان که او و تیمش طی 2سال پرتلاطم، برای رسیدن به توافق هسته‌ای تلاش کردند و چه پس از آنکه به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکا و تصمیم او برای خروج از برجام، مسیر توافق را به کلی دگرگون کرد، ظریف از ظرفیت رسانه‌های جمعی و رسانه‌های اجتماعی در راستای اصول سیاست خارجی کشور استفاده کرده است.
وزیر خارجه پس از سخنرانی در سازمان ملل، در گفت‌وگو با رویترز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین خبرگزاری‌های جهان بار دیگر از «تیم ب» سخن به میان آورد. محمدجواد ظریف در این گفت‌وگو که از سوی اغلب رسانه‌های جهان بازنشر شد، گفت: «فکر نمی‌کنم دونالد ترامپ علاقه‌ای به جنگ با ایران داشته باشد، اما این بدین معنا نیست که او را به این سمت نبرند.» او هشدار داد که «تیم ب» می‌تواند رئیس‌جمهور آمریکا را به جنگ با ایران تحریک کند. وزیر خارجه همچنین تأکید کرد: «ایران به‌دنبال درگیری نیست اما در دفاع از خود کوتاهی نخواهد کرد.» رویترز در گزارش خود از گفت‌وگو با محمدجواد ظریف می‌نویسد که وزیر خارجه ایران «با ظرافت» به نکته‌ای نیز اشاره کرد. به نوشته رویترز، ظریف هشدار داده که عده‌ای ممکن است برای بروز یک حادثه میان ایران و آمریکا در منطقه خاورمیانه «دسیسه‌چینی» کرده باشند که می‌تواند مقدمه‌ای برای یک بحران بزرگ‌تر باشد.
در دوره حضور ظریف در وزارت خارجه، او تلاش کرده از ظرفیت تعامل با روزنامه‌نگاران و خبرنگاران رسانه‌های مختلف جهان بهره بگیرد. در سفر نیویورک نیز او در جمع تعدادی از خبرنگاران غیرفارسی‌زبان، از «تیم ب» و برنامه آنها برای تحریک ترامپ برای آغاز درگیری با ایران سخن به میان آورد. خبرنگار شبکه تلویزیون جهانی چین (CGTN) که در این نشست حاضر بوده به نقل از ظریف نوشته است: «معتقدم سیاست خارجی آمریکا را اعضای تیم ب شامل بنیامین نتانیاهو، جان بولتون، بن‌سلمان و بن‌زاید تعیین می‌کنند. سیاست خارجی یک کشور نباید بر مبنای خواست دیگر کشورها استوار باشد.» ظریف در این نشست به تحریم‌های نفتی ایران نیز اشاره کرد و گفت که رئیس‌جمهور آمریکا را «قلدری» می‌داند که با تهدید قصد دارد مانع خرید نفت ایران از سوی کشورهای جهان شود. او در عین حال تأکید کرد که ایران به هر حال نفت خود را صادر خواهد کرد. ظریف همزمان به تجربه ایران در زندگی زیر فشار «تحریم‌های غیرقانونی» آمریکا اشاره کرد، آنها را بی‌اثر خواند و گفت: «ایران در دور زدن تحریم‌ها، دکتری دارد.»
گفت‌وگو با ترامپ از کانال فاکس‌نیوز
گام مهم‌تر محمدجواد ظریف در سفر نیویورک، گفت‌وگو با تلویزیون فاکس‌نیوز بوده است. فاکس نیوز شبکه مورد علاقه دونالد ترامپ به شمار می‌رود و گفته می‌شود او روزانه زمان زیادی را برای پیگیری اخبار از این شبکه تلویزیونی که تریبون حزب جمهوریخواه تلقی می‌شود، صرف می‌کند. این نخستین بار است که یک مقام ارشد سیاسی ایران به‌صورت اختصاصی با شبکه فاکس‌نیوز گفت‌وگو می‌کند و به همین دلیل این گفت‌وگو را به نوعی گفت‌وگوی رو در روی وزیر خارجه ایران با رئیس‌جمهور آمریکا دانسته‌اند.
نسخه کامل گفت‌وگوی فاکس‌نیوز با ظریف ساعت 14امروز به وقت آمریکا (22:30به وقت تهران) پخش می‌شود. این شبکه اما روز گذشته با انتشار ویدئوی کوتاهی از این گفت‌وگو، مهم‌ترین موضوع مطرح شده از سوی ظریف را اعلام کرد. ظریف با کریس والاس، مجری معروف فاکس‌نیوز، نیز در مورد «تیم ب» و برنامه آنها برای به راه انداختن جنگ با ایران سخن می‌گوید. وزیر خارجه در این ویدئو می‌گوید که از نظر او دونالد ترامپ می‌خواهد به قول انتخاباتی خودش که پرهیز از جنگ است وفادار بماند اما «تیم ب» به‌دنبال کشاندن آمریکا به درگیری با ایران هستند. ظریف در ادامه می‌گوید: بنیامین نتانیاهو، جان بولتون، بن‌سلمان و بن‌زیاد به‌دنبال تغییر رژیم در ایران هستند و به همین دلیل می‌خواهند با استفاده از سیاست فشار حداکثری، ترامپ را مقابل ایران قرار دهند.
محمدجواد ظریف طی سفر به نیویورک تلاش کرده نشان دهد سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران نه نتیجه تفکر شخص ترامپ، بلکه ثمره دسیسه‌چینی اسرائیل، عربستان و امارات با همکاری چهره‌های تندروی اطراف ترامپ با محوریت بولتون است. ظریف طی گفت‌وگو با فاکس‌نیوز تلاش کرده است با عبور از حلقه «تیم ب»، به‌طور مستقیم با رئیس‌جمهور آمریکا سخن بگوید و به او در مورد تلاش‌ها برای بروز درگیری میان ایران و آمریکا هشدار دهد.
سلفی خبرساز
در حاشیه نشست محمدجواد ظریف و خبرنگاران در نیویورک، عکس جرالدو ریوِرا، از تحلیلگران شبکه خبری فاکس، با وزیر خارجه خبرساز شد. ریوِرا که از چهره‌های نزدیک به ترامپ به شمار می‌رود با انتشار این عکس در توییتر نوشت: «با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران. صرف‌نظر از اینکه درباره کشور باستانی او چه فکری می‌کنید اما آنها دست‌کم دست به سلاخی اقلیت‌ها نمی‌زنند؛ مانند کاری که عربستان سعودی اخیرا با اعدام 37نفر از اقلیت‌ها که 33نفرشان شیعه بودند، انجام داد.»
روایت رسانه‌ها از سفر ظریف به نیویورک
وزیر خارجه ایران طی سخنانی در نیویورک به آمریکا برای مبادله زندانیان پیشنهاد مذاکره داده است. این نخستین بار است که محمدجواد ظریف به‌طور علنی چنین پیشنهادی را مطرح می‌کند. به‌نظر می‌رسد این پیشنهاد تلاشی برای باز کردن یک روزنه دیپلماتیک در شرایطی باشد که 2 طرف بدترین دوران روابط خود را تجربه می‌کنند.
وزیر خارجه ایران در جمع خبرنگاران در نیویورک گفت که این ایران نبوده که میز مذاکره را ترک کرده است. ظریف گفت: «این آمریکاست که مذاکرات را ترک کرده است؛ میز مذاکره همچنان آنجاست.»
محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با رویترز اقدام آمریکا علیه سپاه را نامعقول و احمقانه توصیف کرد و گفت که ایران به‌دنبال پاسخ نظامی نیست، مگر اینکه آمریکا قوانین خود را در ارتباط با نحوه برخورد با نیروهای ایران تغییر دهد. ظریف تأکید کرد: ما با احتیاط رفتار خواهیم کرد، اما این، بدان معنی نیست که اگر آمریکا قوانین بازی یا قوانین چگونگی برخورد با نیروهای ایرانی را در منطقه تغییر دهد هیچ پاسخی نگیرد.
