رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت همزمان با آغاز هفته ملی مبارزه با سرطان به همشهری میگوید:
40تا 50درصد سرطانها قابل پیشگیری هستند
زهرا رفیعی/ روزنامهنگار:
سرطان، نخستین عامل مرگ در دهههای آینده است ولی به اعتقاد کارشناسان 40 تا 50 درصد سرطانها قابل پیشگیری هستند و دو سوم آنها به شیوه زندگی مابازمیگردد. فردا هفته ملی مبارزه با سرطان شروع میشود. این بیماری آنقدر آشناست که دیگر کسی ابتلا به آن را پنهان نمیکند چرا که بسیاری از مبتلایانی که در مراحل اولیه، بیماری را تشخیص دادهاند درمان میشوند و بهمراتب بیشتر از پیشبینیهای اولیه عمر میکنند. با این حال روند ابتلا به این بیماری به گفته زهرا عبداللهی، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بعد از بیماریهای قلبی- عروقی بهعنوان مهمترین عامل مرگومیر در کشورهای دنیا و ازجمله کشور ما مطرح است و طی دهههای آینده نخستین عامل مرگومیر بهویژه در کشورهای در حال توسعه خواهد بود. علی قنبریمطلق، رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت در گفتوگو با همشهری گفت: بیش از 100هزار نفر در ایران در سال به سرطان مبتلا میشوند. تعداد موارد براساس بهروز استاندارد شده در هر 100هزار نفر در آقایان 173و در خانمها 137نفر است. این عدد در مقایسه با متوسط جهانی (205مردان و 165زنان) کمتر است. این درحالی است که روند جهانی ابتلا به این بیماری رو به گسترش است. بهطوری که در سال 2012حدود 14میلیون مورد ابتلا وجود داشت و انتظار میرود در سال 2030این تعداد بین 23تا 25میلیون نفر باشد. وی در مورد دلایل افزایش ابتلا به سرطان گفت: مهمترین دلیل افزایش بروز سرطان افزایش امید به زندگی است. هرچقدر جمعیت سالمند افزایش پیدا میکند، میزان بروز سرطان افزایش مییابد و در 3 دهه اخیر حدود 15 سال به سن امید به زندگی در ایران اضافه شده است. 2 دلیل دیگر شیوه زندگی ناسالم است. سبک زندگی در ایران باعث افزایش وزن و چاقی شده، بهطوری که 50درصد ایرانیان اضافه وزن دارند. همچنین عدممصرف یا کممصرف کردن میوه و سبزیجات و کمتحرکی 35درصد ایرانیان و مصرف بالای سیگار و الکل در جامعه از موارد بروز سرطان در کشور است. سومین عامل، عوامل محیطی مثل آلودگی آب و هواست.
2سامانه یکپارچه مدیریت اطلاعات سرطان و سامانه اطلاعات مکانی سرطان، دادههای دقیقی در اختیار سیاستگذاران قرار میدهد. رئیس اداره سرطان در وزارت بهداشت درباره این سامانهها گفت: سامانه یکپارچه مدیریت اطلاعات سرطان 15سال است اطلاعات پراکنده را جمعآوری میکند؛ در مرحله دوم توسعه این سامانه در روند درمان و مراقبت از بیماران نیز رصد میشود که ظرف چندماه آینده شروع خواهد شد. تشخیص، تجویز، نحوه درمان بیماران، اثربخشی داروها، نظارت بر فرایند درمان، تجویز روشهای جدید رادیوتراپی و جراحی و... از این طریق قابل نظارت خواهد بود. وی در مورد تأثیر این سامانه در بهروزرسانی داروهای جدید در فهرست بیمهها و فارماکوپه ایران گفت: این سامانه به سامانههای بیمهها متصل خواهد شد تا روند تأیید نسخ الکترونیک انجام شود. یکی از تأثیرات این سامانه سنجش اثربخشی داروهاست که در لیست بیمهها قرار دارد و یا بیمار آن را بهصورت تک نسخهای تهیه میکند (به شرط آنکه روند ثبت در سازمان غذا و دارو را طی کرده باشند و در لیست فارماکوپه ایران باشند). البته باید تأکید کنم که یکی از مشکلات ما در درمان سرطان این است که به بحث داروها بیشتر از روشهای مؤثر دیگر مانند رادیوتراپی و جراحی توجه میشود. تغییر در این نگاه نیاز به فرهنگسازی دارد. به هرحال شرکتهای دارویی برای فروش محصولات خود تبلیغات وسیعی انجام میدهند درحالیکه کارهای تحقیقاتی جامعه پزشکی در حوزههای ذکر شده کمتر تبلیغ میشود.
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت تأکید کرد: 40تا 50درصد سرطانها قابل پیشگیری است و دو سوم آنها به شیوه زندگی افراد برمیگردد. اگرچه تغییر عوامل محیطی، کار دشواری است و مسئولیت دولتهاست اما افراد نسبت به سلامت خود مسئولیت دارند و میتوانند در شیوه زندگی خود و ترک سیگار و الکل و... تغییر ایجاد کنند. ضمن اینکه سرطان لزوما بیماری غیرقابل درمان نیست. پیشرفتهای اخیر باعث شده که بقای بیماران دستکم دوبرابر شود و 50 درصد همه سرطانها و 70 درصد سرطان کودکان اگر به موقع تشخیص داده شود کاملا قابل درمان است.
به گزارش وبدا، زهرا عبداللهی، مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت نیز ضمن تأیید اظهارات رئیس اداره سرطان این وزارتخانه گفت: مصرف زیاد انواع چربیها، روغنها و مواد غذایی چرب و سرخ شده، شانس ابتلا به سرطانها بهویژه سرطان پروستات، سرطان کولون، سرطان ریه و سرطان پستان را افزایش میهد. اسیدهای چرب ترانس و اشباع (در کیکها، کلوچهها، کراکرها، غذاهای حیوانی، مارگارین، روغن سرخکرده و چیپس) خطرناکترین چربیها هستند. بنابر این توصیه میشود بیشترین چربی مصرفی روزانه از منابع چند غیراشباعی و تک غیراشباعی ازجمله روغنهای گیاهی مایع، روغن زیتون، مغزها و ماهی باشد.
غذاهایی که ما را میکشند
بعضی از روشهای نادرست طبخ مواد غذایی مانند سوزاندن گوشت و سرخ کردن زیاد آن موجب تولید ترکیبات سرطانزا میشود. به علاوه فرآوری گوشتها مانند انواع گوشتهای دودی شده، نمک سود شده و یا اضافه کردن مواد شیمیایی و نگهدارندههای غیرمجاز و استفاده زیاد از آنها در صنایع غذایی مثلا «در انواع سوسیس، کالباس، هات داگ» خطر سرطانزایی دارد. استفاده زیاد قندوشکر، سمومی را در بدن تولید میکنند که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان میشود.