زنده ماندن ارتباط در منطقه بحران

تجهیزات مخابراتی و ماهواره‌ای در کنار سامانه‌های جدید ارتباطی، هنگام حوادث امسال به‌صورت جدی مورد استفاده قرار گرفتند. برخی از آنها برای اولین‌بار در کشور استفاده شدند و برخی دیگر، مثل بالن مخابراتی هرچند پیش‌تر نیز خدمات‌رسانی کرده بودند، امسال نوع جدیدی از کارکردهایشان را ارائه کردند. این گزارش نگاهی کوتاه انداخته به برخی از سیستم‌ها و تجهیزات فنی که در حادثه مورد استفاده قرار گرفت.



بالن اینترنتی؛ برای ارتباط شهروندان
چند روز بعد از وقوع سیل در پلدختر، وزیر ارتباطات در توییترش اعلام کرد؛ بالن وزارت ارتباطات برای کمک به مردم در آنجا راه‌اندازی می‌شود. این، همان بالن معروفی است که پیش‌تر در ایام اربعین ارتباطات رومینگ را برای زائران فراهم کرده بود. این‌بار اما ارتباطات اینترنتی را در منطقه، فارغ از نوع اپراتور برای تمام مشترکان موبایل و دارندگان لپ‌تاپ و وسایل هوشمند فراهم کرده است.این بالن می‌تواند در کمتر از 2 ساعت عملیاتی شود و پس از راه‌اندازی، امکان ارتباطی را برای 10هزار نفر تا شعاع بالای 12کیلومتر فراهم می‌کند. این بالن هم‌اکنون ارتباط اینترنتی را در منطقه فراهم کرده و از نظر فنی می‌تواند ارتباط صوتی و تلفنی را نیز برقرار کند. بالن ارتباطی فعلا از 2 طریق ارتباطات را تسهیل می‌کند؛ در طریق اول این بالن پهنای باند را در اختیار BTS یا آنتن‌های موبایل در سطح شهر می‌گذارد تا این آنتن‌ها بتوانند خدمات ارتباطی (اینترنت و تماس صوتی) را در اختیار مشترکان بگذارند. آنتن‌های سطح شهر نیز برای راه‌اندازی به برق نیاز دارند که یا از طریق شبکه سراسری تامین می‌شود یا در مواقع بحرانی – مثل شرایط فعلی- با ژنراتور آنها را فعال نگه می‌دارند. اگر به هر دلیلی، ‌امکان برقراری ارتباط به روش قبلی مقدور نباشد، بالن می‌تواند اینترنت را به شهر برساند. هم‌اکنون، 40 مودم در سطح شهر نصب شده‌اند که زیرساخت‌های اینترنت را از بالن گرفته و آن را به‌صورت Wifi در اختیار مردم می‌گذارند. به گزارش همشهری، طراحی و ساخت این بالن بومی است؛ هرچند 50درصد موادی که برای ساختن آن استفاده شده و بخشی از تجهیزات الکترونیکی مورد استفاده در آن، مثل پردازنده‌ها غیرایرانی هستند. هم‌اکنون محدودیتی از نظر نوع استفاده کاربران از این سیستم وجود ندارد اما کارشناسان می‌گویند درصورت سوءاستفاده یا دانلود بیش‌از اندازه از این امکان عمومی و اضطراری، امکان ایجاد محدودیت‌هایی روی آن وجود دارد.






حضور پهپادها در آسمان منطقه
شرکت‌های خصوصی نیز در جریان حوادث امسال به‌صورت فعال سعی کردند ارتباط مناطق آسیب‌دیده را زنده نگه دارند یا به شناسایی عوارض و آسیب‌ها کمک کنند. یکی از اقدامات جدیدی که امسال در این زمینه رخ داد، استفاده از پهپادها برای شناسایی دقیق عوارض سطح زمین بود. این داده‌ها به‌عنوان مکمل عکس‌های ماهواره‌ای عمل می‌کنند تا میزان دقیق تخریب‌ها و وضعیت زمین مشخص شود. هم‌اکنون ۱۰ تیم پهپادی به مناطق سیل‌زده اعزام شده است که یکی از این تیم‌ها مربوط به سازمان فضایی است و مابقی مربوط به شرکت‌های خصوصی فعال در این حوزه می‌شود.
رئیس سازمان فضایی ایران هم از راه‌اندازی بیش از ۱۰ ایستگاه ارتباطات ماهواره‌ای در مناطق سیل‌زده با مشارکت بخش خصوصی خبر داد و گفت: به‌منظور پایش بهتر این مناطق با همکاری بخش خصوصی ۱۰ تیم پهپادی برای بررسی وضعیت مناطق سیل‌زده به این مناطق اعزام شدند و داده‌های آنها در اختیار سازمان‌های امدادرسان قرار گرفت.





پیامکی که مورد سوءاستفاده قرار گرفت
 پیامک اضطراری یا SMS CB که برای اولین‌بار و بعد از سیل اخیر در کشور راه‌اندازی شده، یکی از بهترین راه‌ها برای اطلاع‌رسانی در زمان‌های اضطراری است. در این سیستم، به جای اینکه پیامک‌های انبوه برای تمام مشترکان در یک شهر فرستاده شود، پیام به‌صورت خلاصه‌ روی صفحه اول تلفن همراه کاربری که در منطقه با ریسک خطر قرار داشت، ارسال می‌شد. روز گذشته شهروندان عکسی را در توییتر منتشر کردند که نشان می‌داد، یکی از اپراتورها از این سرویس برای تبلیغات استفاده کرده است. محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات در واکنش به این پیام، در توییتر نوشت: «شواهد ارائه شده روشن و تخلف آشکار است؛ هم برخورد می‌کنیم و هم متوقف.» او در توییت دیگری اعلام کرد که ارسال تبلیغات بدون اجازه کاربر تخلف است.