روستا
قره‌تپه؛ از آبادانی تا رکود
این روستا با وجود این‌که در گذشته محل تولید و کسب و کار بوده، امروز سرشار از محرومیت است
سولماز پورنعمت| نمین- خبرنگار:
روستای قره‌تپه نمین که در فاصله 12 کیلومتری شهر اردبیل و 30 کیلومتری شهرستان نمین قرار دارد، روزگاری مرکز تولید و اقتصاد بود. صدای مسگری‌ها طنین‌انداز کوچه‌ها و صفای بازار و سفره اهالی بود، اما امروز به سکوت و رکود و دستان خالی اهالی تبدیل شده است.
اهالی می‌گویند روستای قره‌تپه برخلاف اکنون که هیچ واحد اقتصادی‌ای در آن وجود ندارد و جوانان آن یا بیکار و یا مهاجر هستند در سال‌های قبل، با مشاغلی همچون مسگری، قلایچی‌گری، نعل‌بندی و سفال‌گری پر از شور و حال فعالیت‌های اقتصادی بود. بازار مسگری روستا با ساخت سماورهای مسی، مرکز تولید و اقتصاد قره‌تپه بود، اما با گذشت زمان به دلیل رکود و نبود بازار مناسب، دیگر مردم روستا شغل اصلی خود را فراموش کردند و این روزها بیکاری شرایط سختی را برای روستانشینان قره‌تپه ایجاد کرده است.
پیشینه قره‌تپه
معتمد و ریش‌سفید روستا در مورد پیشینه این منطقه می‌گوید: در نزدیکی قره‌تپه فعلی، یک تپه قدیمی وجود دارد که طبق شنیده‌ها در سال‌های دور روستایی بوده و بر اثر زلزله از بین رفته است. به آن تپه، قرتپه تپه سی، یا اوجاق تپه سی می‌گویند که میان آن به حالت گودی است و مردم برای گرفتن حاجات و زیارت به آنجا می‌رفتند. حتی دسته‌های عزاداری از روستا هم به آنجا می‌رفتند و عزاداری می‌کردند. در زمان قدیم این مکان به عنوان قبرستان مورد استفاده قرار گرفته است.«حاج آزاد» می‌گوید: مردم روستا 62 سال پیش برای درس خواندن به روستای آغ بلاغ مصطفی خان می‌رفتند و قرآن یاد می‌گرفتند. در سال 43 هم مدرسه این روستا به دست اهالی ساخته می‌شود و این اولین مرکز آموزشی روستا بوده است.
گذشته پررونق روستا
یکی از اهالی روستا می‌گوید: قره‌تپه در گذشته رونق بیشتری داشت و در منطقه‌ای که اجیرلو خوانده می‌شد، داد و ستد‌های روزمره انجام می‌گرفت. منطقه شاملار هم با پوشش طبیعی و چمنزار به سو آخان معروف بود و محل تهیه علوفه دام اهالی روستا به شمار می‌رفت.
«فیروز اسفندیاری» به چاه‌های پرآب، به عمق یک تا دو متری اشاره می‌کند که این روزها با عمق بسیار بیشتر نیز خشکیده است. او ادامه می‌دهد: دلیل دیگر رونق روستا قرار گرفتن در مسیر کومور یولی بوده است که چاروادار‌ها (کاروان‌ها) از این مسیر رفت و آمد می‌کردند و برای خرید زغال به روستاهای نیارق و سوها می‌رفتند. آنها در این رفت و آمد‌ها محصولات روستاییان را خریداری می‌کردند که از جمله کالاهای تولیدی، گیاهان دارویی روستا بوده است.
اسفندیاری می‌گوید: به دلیل این‌که روستا محل رفت و آمد و جابه‌جایی بار بوده، باسکولی در روستا قرار داشته است که 600 کیلوگرم بار را وزن می‌کرده است و تاجران بار خود را برای وزن کردن به این روستا می‌آورده‌اند. همین رفت و آمد تجار و بازرگانان به روستاها هم یکی از عوامل رونق این منطقه بوده است.
این ساکن روستا درباره شرایط اقتصادی و تامین معیشت اهالی این منطقه عنوان می‌کند: در حال حاضر افرادی که در روستا زندگی می‌کنند بیشتر به شغل دامداری مشغول هستند و البته محصولات کشاورزی از جمله سیب‌زمینی، گندم، جو، یونجه، عدس و گاودانه هم در مزارع آن کشت و برداشت می‌شود که آن هم با توجه به مشکلات تامین منابع آب و بحران‌های خشکسالی هر سال با اما و اگرهای متعددی روبه‌روست.
نیاز به کشاورزی مدرن
رئیس شورای اسلامی روستای قره‌تپه درباره اصلاح الگوی کشت و آبیاری نوین کشاورزی در این روستا می‌گوید: با توجه به وضعیت فعلی بحران آب در منطقه، کشاورزان باید با رعایت الگوی مصرف آب و روی آوردن به تجهیز زمین‌های کشاورزی به طرح‌های نوین آبیاری و روش‌های جدید کشاورزی، راندمان محصولات تولیدی خود را بالا و مصرف آب را پایین بیاورند.
«قادر جهانی» با بیان این‌که 20 درصد زمین‌های کشاورزی روستا به سیستم‌های آبیاری بارانی و نوار تیپ (قطره‌ای) تبدیل شده‌اند، اظهار می‌کند: بعضی از کشاورزان این طرح را به صورت آزاد انجام داده‌اند، اما به دلیل بالا رفتن قیمت تجهیزات آبیاری نوین، مردم قادر نیستند زمین‌های خود را به سیستم آبیاری نوین تبدیل کنند.
وی تاکید می‌کند: از مسئولان درخواست می‌کنیم بوروکراسی اداری را کم کنند و موانع را از پیش پای کشاورزان بردارند تا آنها برای تجهیز زمین‌های خود به آبیاری نوین رغبت بیشتری نشان دهند. به خاطر پیچ و خم‌های اداری خیلی از کشاورزان به این کار روی نمی‌آورند و این هم یکی از مشکلات فعالیت‌های آنها در روزهای کم‌آبی است.
جهانی جمعیت روستای قره‌تپه را 600 نفر در قالب 165 خانوار عنوان می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود بیکاری است که جوانان این روستا را به‌شدت دچار تنگنای مالی کرده است. آنها نه‌تنها فرصتی برای اشتغال ندارند، بلکه از داشتن سایر امکانات از جمله سالن‌های ورزشی هم محرومند و برای ورزش کردن و تفریح باید به سایر روستاها بروند که مشکلات خاص خودش را دارد.
مشکلات روستا
سخنگوی شورای اسلامی بخش ویلکیج در مورد مشکلات روستای قره‌تپه می‌گوید: در بازدیدی که به همراه شورا و چند نفر دیگر از تپه تاریخی روستای قره‌تپه داشتیم، این تپه از سوی افراد سود‌جو حفاری غیر‌مجاز شده است. در حفاری‌های انجام‌شده چندین اسکلت انسان از سال‌های قبل کشف شده که نشان‌دهنده تاریخی بودن این منطقه است.
«لطفعلی سعادتی» می‌افزاید: انتظار داریم اداره میراث فرهنگی شهرستان نمین به کمک نیروی انتظامی جلو اینگونه حفاری‌های غیر‌مجاز و تاراج تاریخ را بگیرد.وی با اشاره به شرایط نامناسب مسیرهای این روستا اظهار می‌کند: وضعیت راه‌های بین مزارع روستا خوب نیست و درخواست اهالی این است که حداقل جهاد کشاورزی راه‌های بین مزارع را با گریدر صاف کند تا جلو استهلاک ماشین‌آلات کشاورزان گرفته شود.
سعادتی با اشاره به نیمه‌کاره ماندن طرح هادی روستا عنوان می‌کند: روستای قره‌تپه مشکل آنتن‌دهی و اینترنت ندارد، اما کابل‌های مخابرات فرسوده شده‌اند. در تلفن‌های ثابت خانگی هم بعضی وقت‌ها به دلیل فرسودگی و پاره شدن سیم‌ها و کابل‌ها مشکلاتی به وجود می‌آید که اهالی روستا خواستار نوسازی این کابل‌ها هستند.
تاریخچه روستای قره‌تپه
قره در زبان ترکی علاوه بر رنگ سیاه به معنی بزرگ است. در قسمت غرب روستا تپه بزرگی (قره‌تپه) وجود دارد که نام روستا برگرفته از این تپه است. عده‌ای از اهالی قره‌تپه از روستاهای مغان و از زمان شوراهای قدیم به این روستا آمده و ساکن شده‌اند. تپه قبرستان قره‌تپه مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است. مسجد تاریخی این روستا هم با بیش از 135 سال قدمت و حمام تاریخی روستا با بیش از 100 سال قدمت از مکان‌های تاریخی این منطقه هستند.
