تداخل دارویی و پیشگیری از آن

شهاب‌الدین جنیدی‌جعفری ـ داروساز

 یکی از مشکلاتی که در زمینه مصرف دارو پیش می‌آید، ‌تداخلات دارویی است. شاید تصور شود تداخل در مصرف دارو فقط زمانی پیش می‌آید که بیمار مصرف خودسرانه داشته باشد اما به جز این مورد که یکی از شایع‌ترین علل تداخل اثر داروهاست ارائه‌نکردن اطلاعات کامل به پزشک نیز می‌تواند چنین پیامدی داشته باشد. هر بیماری موظف است برای کامل شدن مرحله معاینه، پزشک را از سوابق بیماری‌های خود، موارد مشابه در اعضای خانواده و تحت درمان بودن یا نبودنش مطلع کند. بیمارانی هستندکه تصور می‌کنند، اگر برای معالجه مشکل معده نزد پزشک رفته‌اند، دلیلی ندارد این موضوع را به پزشک قلبشان بگویند.
این رفتار آنقدر شایع است که ما در نسخه‌های یک بیمار گاه داروهای مشابه می‌بینیم. ناگفته پیداست پزشکی که از مصرف دارو توسط بیماری آگاهی ندارد، ممکن است دارویی تجویز کند که اثر داروی قبلی را تضعیف یا تشدید کند.
به هر روی باید این مشکل را جدی دانست و همواره در مراجعه به پزشکان با هدف جلوگیری از تداخلات دارویی، پزشک معالج را از داروهایی که برای بیماری‌های دیگر مصرف می‌شوند و مصرف داروهای زمینه‌ای در بیماران دچار امراض مزمن، آگاه کرد.
تداخلات دارویی می‌توانند عوارضی چون واکنش‌های حساسیتی، کاهش یا افزایش جذب، کاهش یا افزایش اثربخشی به دلیل خنثی‌کردن هم یا تجمیع اثر دارو و مسمومیت دارویی را درپی داشته باشند.
یادآوری این نکته بی‌مناسبت نیست که در مرحله درمان بیماری همان قدر که تخصص پزشکان، تشخیص بیماری و تجویز داروی مناسب اثربخش است، همکاری بیمار در ارائه درست علائم، مطلع‌کردن پزشک از داروهای مصرفی و رعایت دستورات پزشک معالج نیز مؤثر است.