مستند شجاعت
محمدحسن فردوسیزاده/ کارگردان مستند «پنجشنبهسوری»:
روز پنجشنبهای که در جشنواره سینما حقیقت، پنجشنبهسوری به نمایش درآمد و من بعد از 6ماه، دوباره برخی از آتشنشانهای عزیز را دیدم، تازه عمق تأثیر فاجعه پلاسکو را درک کردم؛ یکی از آتشنشانها دچار تیک عصبی شده بود و دیگری، بهشدت لاغر و تکیده؛ اگرچه از شجاعت و تعهد آنها ذرهای کم نشده بود! آتشنشانها انسانهای عجیبی هستند. اینروزها کمتر از این نوع آدمها در اطراف خود میبینیم؛ آدمهایی صادق، مخلص و خالی از ریا؛ انسانهایی شجاع و نترس. مواجهه با مرگ، آنها را خالص و گرموسردچشیده ساخته و از محاسبات امروزی ما دور نگهداشتهاست. اما ملاقات رودررو با مرگ و ازدستدادن عزیزترین رفقا در چند لحظه، مگر چیز کمیاست؟
از روز 30دیماه95 که در دفتر، درگیر مراحل ساخت مستندی در مورد تهران بودیم و ناگهان خبر آتشسوزی در پلاسکو و فروریختن ناباورانه آن را شنیدم، ذهنم درگیر این شد که چطور بیمبالاتی و سهلاندیشی ما مردم، بهراحتی منجر به مرگ آدمهایی میشود که به انسانهای دیگر، حیات دوباره میبخشند؛ شبیه به اتفاقی که در چهارشنبهسوری میافتد و جشنی تبدیل به عزا میشود. در آن پنجشنبه آخر دیماه، به چشم میدیدم چگونه آدمهایی که هیچوقت به فکر ایمنی خودشان نیستند و هیچ قانونی را جدی نمیگیرند، زمینه را برای چنین فاجعهای فراهم میکنند و از آن سو، عدهای دیگر به ذوق گرفتن یک سلفی و تفاخر به گرفتن نخستین تصاویر از سوختن یک برج، کار را برای نیروهای امدادرسان دشوار میکنند. اینگونه، میدانی ساخته میشود که یک طرف آن، ناخواسته هیزم فراهم میسازد و طرف دیگر آن به ثبت لحظات مرگ عزیزترین انسانها دلخوش است. اما این تمام ماجرا نیست؛ در میانه تلاش آتشنشانان، عدهای که غیر از بازی سیاست، چیز دیگری نمیفهمند، مشغول دودوتاکردنهای هماندازه ذهن خود بودند.
درنهایت، تنها چیزی که نادیده میماند، ایثار افرادی است که به میدان هولناکی که همه ما در کنار یکدیگر آن را ساختهایم، وارد شدهاند و نهتنها برای نجات جان دیگران بلکه حتی برای نجات اموال هموطنان خود، حاضر به فداکردن جانشان هستند. اینکه بعد از قربانیشدن آنها، یکی تسلیت بگوید و دیگری گل ببرد و مدیری منت اعطای حقوق ویژه شهدا به بازماندگان آنها را به رخ بکشد، باز هم تفاوتی ایجاد نمیکند؛ ما همچنان مردمی هستیم که هیچ قانونی را جدی نمیگیریم و برخی از مدیران هم جز با سنجه سیاستبازی، برای چیزی ارزش قائل نمیشوند. در این میان، فداکارترین انسانها به مذبح میروند و ما ـ همه ما ـ همچنان در غفلتیم.