زیر ذره‌بین
ایلام روی موج کم‌آبی
با جداسازی آب شرب از غیرشرب و استفاده از پساب برای بخش کشاورزی ایلام می‌توان مانع تشدید بحران آب شد
مریم نظری| ایلام –خبرنگار:
در بسیاری از کشورهای جهان آب آشامیدنی از آبی که برای شست‌وشو، آبیاری فضای سبز و کشاورزی مصرف می‌شود، جداست و دلیلش هم این است که برای تصفیه و حفظ کیفیت آب شرب هزینه‌‌های سنگینی صرف می‌شود و نباید به هیچ وجه این هزینه نادیده گرفته شود.
سرانه مصرف آب آشامیدنی (آب لوله‌کشی) در ایران از بسیاری کشورها بیشتر است و علت اصلی آن طبیعتا استفاده از آب آشامیدنی تصفیه‌شده برای مصارف غیرشرب است. در استانی مانند ایلام که کشاورزی نقش مهمی در اقتصاد مردم ایفا می‌کند و با توجه به این‌که بیش از 90 درصد ذخایر آبی در بخش کشاورزی به مصرف می‌رسد، نیاز است تفکیک آب شرب و غیرشرب انجام شود. آن‌طور که کشاورزان می‌گویند و بر آن تاکید دارند، بهترین گزینه برای مصارف کشاورزی استفاده از پساب است.
هدررفت آب
یک کارشناس ارشد آب در این باره به همشهری می‌گوید: کشور ما روی نوار خشک و نیمه‌خشک دنیا قرار دارد و طی سال‌های اخیر با کمبود بارش در کشور مواجه هستیم. این امر زنگ خطر را در زمینه کاهش منابع آب در کشور به صدا درآورده است. اما متاسفانه بسیاری از مردم از ماهیت این بحران بی‌خبرند یا آن‌گونه که باید با آن آشنایی ندارند.
«مهرداد احمدی» می‌افزاید: در استان ایلام هم این بحران وجود دارد و با توجه به این‌که در این استان نیز مانند دیگر نقاط کشور ما در حفظ رواناب‌ها و آب‌های زیرزمینی و باران خوب عمل نکرده‌‌ایم و بخش مهمی از برداشت‌ها بی‌‌‌رویه بوده، کمبود و محدودیت آب را تشدید و به یک بحران تبدیل کرده‌ایم. احمدی با بیان این‌که جدا نبودن آب شرب و غیرشرب به بحران کم‌آبی دامن می‌زند، اضافه می‌کند: الان برای مصارف شرب و غیرشرب از آب تصفیه‌شده استفاده می‌شود. بیشترین مصرف و هدررفت آب را هم در بخش کشاورزی داریم؛ رقمی حدود 90 درصد که قابل‌تامل است.
این کارشناس تاکید می‌کند: برای جلوگیری از تشدید بحران آب باید آستین بالا زد و کاری کرد. یکی از راهکارها جدا کردن آب شرب از غیرشرب است. این کار نشد ندارد و خیلی از کشورها به آن دست یافته و از خطر بی‌آبی رها شده‌اند و ما هم باید از الگوی این کشورها استفاده کنیم.
استفاده از پساب در بخش کشاورزی
این کارشناس آب با بیان این‌که یکی از راه‌های جلوگیری از هدررفت آب استفاده از پساب در بخش‌هایی مثل کشاورزی است، می‌گوید: مسئولان مربوط باید در خصوص تامین آب برای مصارف غیرشرب وارد عمل شوند در غیر این صورت کل منابع آبی‌مان را در سال‌های آینده از دست خواهیم داد.
احمدی اضافه می‌کند: دوگانه‌سازی شبکه‌های آب‌رسانی از دیگر مواردی است که باید در دستور کار قرار گیرد و بر اساس آن، آب شرب از آب غیرشرب که برای شست‌وشو و آبیاری و... استفاده می‌شود، جدا شود. این کارشناس عنوان می‌کند: برخی از مناطق استان ایلام با بحران کاهش ذخایر آبی مواجهند. مثلا سفره‌های آب زیرزمینی دشت مهران با افت متوسط سالانه ۸۰ سانتیمتر و دشت موسیان با افت متوسط سالانه ۵۰ سانتیمتر از مناطقی هستند که بحران کاهش ذخایر آبی دارند.
اجرای طرح جداسازی آب شرب از غیرشرب
استاندار ایلام نیز می‌گوید: بیشترین مشکل آب شرب شهری در شهرستان‌هایی چون ایلام، ملکشاهی و دهلران است که مردم با قطعی، جیره‌بندی یا افت فشار آب مواجه هستند و به خیلی از خانوارها با تانکر آب‌رسانی می‌شود.
«قاسم سلیمانی دشتکی» اضافه می‌کند: طرح جداسازی آب شرب از آب خام باید با اولویت در شهرستان‌هایی اجرا شود که بیشترین مشکل و تنش آبی را دارند.
وی ادامه می‌دهد: اجرای طرح جداسازی آب شرب از آب خام برای 26 شهر استان ایلام تعیین شده که از این تعداد باید شهرهای دارای مشکل اساسی در حوزه آب انتخاب و این کار در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شود.
انشعاب پوسیده و قدیمی آب
استاندار اظهار می‌کند: اعتبار آب شرب شهرهای یادشده باید از محل منابع داخلی، شهرداری‌ها و نیز اعتبارات ملی تامین شود. در صورتی که شهرداری‌ها قادر به تامین اعتبار سهم خود برای اجرای این طرح‌ها نباشند، استانداری از محل منابع خود به جبران کسری بودجه شهرداری‌ها برای این پروژه کمک خواهد کرد.
سلیمانی دشتکی می‌گوید: با اجرای پروژه جداسازی آب خام از آب شرب و نیز انتقال شبکه آب‌رسانی از سد گلال به شرکت پتروشیمی، مشکل کم‌آبی شهر ایلام تا حدود زیادی رفع می‌شود. البته در این طرح باید آب مورد نیاز صنعت، فضاهای سبز و کشاورزی نیز مشخص شود.
این مقام مسئول می‌افزاید: یکی از مشکلات اساسی در حوزه آب، هدررفت آن است که میزانش در استان ما حدود 35 درصد است. این مقدار بیشتر مربوط به بافت‌های مرکزی و قدیمی شهر است که تاسیسات و انشعاب آب پوسیده و قدیمی دارند.وی بر بهسازی سیستم‌های انشعاب آب در مناطق دارای بیشترین هدررفت آب هم تاکید و بیان می‌کند: بخش زیادی از معضل آب با بهسازی انشعاب‌های قدیمی برطرف می‌شود.
