احزاب باید برای افزایش مشارکت سیاسی زنان برنامهریزی کنند
فاطمه راکعی/ مشاور امور بانوان شهردار تهران و دبیرکل جمعیت زنان مسلمان نواندیش:
هرچند زنان ایران در تاریخ معاصر حضور قابلتوجهی در تحزب و سیاستورزی داشتهاند و بهخصوص در 40سال بعد از پیروزی انقلاب، گامهای بلند و هدفمندی در مشارکت سیاسی برداشتهاند اما به دلایل گوناگون ازجمله افتوخیزهای سیاسی و مشکلات مضاعف، زنان در این عرصه هنوز به جایگاه مناسبی دست نیافتهاند.
در یک نگاه کلی شاید بتوانیم زنان را در حوزه مشارکت سیاسی به 3دسته تقسیم کنیم؛ اول، زنانی که نخبه سیاسی و پیشرو و پیشگام هستند و در فعالیتهای حزبی و مشارکت سیاسی و تولید گفتمان سیاسی کشور نیز نقش دارند.
دوم، زنان تحصیلکرده و متخصصی که آگاهی لازم را دارند (هم درباره مفهوم توسعه و هم درباره اینکه بهعنوان 50درصد از جمعیت یک کشور چقدر میتوانند در توسعه پایدار مؤثر باشند) اما به لحاظ بیمی که از حضور در عرصه سیاسی و هزینههای آن دارند، کنار میکشند و خود را با کار علمی و تخصصی یا اداری قانع میکنند.
اما گروه سوم، گروه دیگری از زنان هستند که به عنوان عامه زنان، نه متخصصاند و نه دانشجو؛ زنان کشاورز یا خانهداری که زیاد در فضای فعالیتهای سیاسی/اجتماعی، حضور ندارند. اینها را هم میتوان به دو دسته تقسیم کرد؛ یکی دستهای که دارای آگاهیهای سیاسی هستند و دیگر، عده قلیلی که به قدری گرفتار کارهای خانگی یا کشاورزی شدهاند که فرصت پرداختن به مسائل سیاسی و اجتماعی را پیدا نمیکنند.
وظیفه هر دولت، نهاد یا سازمان مردمنهادیاست که به حضور اجتماعی و سیاسی این گروه کمک کند. با توجه به این تصویر از مشارکت سیاسی زنان، میتوان گفت زنان فعال در حوزه سیاست ـ چه کسانی که عضو احزاب هستند و چه فعالان سیاسی/اجتماعی خارج از احزاب ـ باید به گروههای غیرفعال، کمک و برنامهریزی کنند؛ هم به زنان متخصصی که از فعالیت سیاسی رویگردان هستند (دانشجویان دختر و زنان کارمند) و هم به زنانی که امکان و آگاهی لازم را برای فعالیت سیاسی ندارند.
هماکنون به دلیل وجود فضای سیاسیای که بعد از سال92 پدید آمده، بهرغم اینکه برخی مطالبات ملی در سیاست داخلی برآورده نشده، در بقیه حوزهها فضا برای فعالیتهای سیاسی فراهم است. به نظر من احزاب زنانهای مانند جمعیت زنان مسلمان نواندیش یا مجمع زنان اصلاحطلب و یا سایر احزاب که تاکنون مؤثر واقع شدهاند میتوانند با هماندیشی و هماهنگی، برای افزایش مشارکت سیاسی زنان، برنامهریزی و از الان برای انتخابات پیش روی مجلس تلاش کنند و به آگاهیبخشی و فرهنگسازی سیاسی بپردازند.
تشکیل نهادی شامل دبیران کل احزاب زنانه و برخی فعالان برجسته سیاسی کشور برای اینکه اولویتها را در پیشبرد مشارکت سیاسی زنان از الان برنامهریزی کند، ضروریاست. فضای سیاسی فعلی کشور این امکان را میدهد که آگاهیبخشی و برنامهریزی برای طیفهای مختلف زنان صورت گیرد تا کسانی که متخصص هستند متعهدانه به عرصه بیایند و این فرهنگ، همگانی شود؛ چراکه همه در حد آگاهیها و تخصصهای عملی خود وظیفه دارند و نسبت به کشور، مسئولند.
ما زنان، محور خانواده هستیم و خانوادهها بدون حضور مسئولانه و خیرخواهانه ما اداره نمیشوند؛ پس باید باور کنیم که کشور ما خانه دوم ماست. زنان باید بهعنوان کسانی که نگران سرنوشت فرزندانشان هستند به عرصه بیایند. دورانی که کسانی فکر میکردند بهدلیل مشکلات تاریخی یا هزینههای زیاد فعالیت سیاسی، زنان نباید وارد این عرصه شوند، گذشته است. برای تسریع روند توسعه کشور، به ظرفیت عملی و اجرایی زنان که نیمی از جمعیت را تشکیل میدهند نیازمندیم و در این عرصه، بیشترین وظایف را احزاب سیاسی کشور بر عهده دارند.