راستی شعر مرا می‌خوانی؟

خدیجه نوروزی

ارائه آثار شعرا در قالب نوار‌کاست زمانی باب شد که به‌علت چاپ‌های ضعیف، شعرها دچار تحریف و آسیب می‌شدند اما به مرور زمان با خوانش خود شاعران و انتشار آن در قالب سی دی، نوار کاست و بعدها نیز در فضای مجازی، درصد اشتباه و خطاها کاهش پیدا کرد و خوانش درست و حس جاری بر شعر به شیوه درست منتقل شد. در دوره‌ای بعضی از علاقه‌مندان به شعر، از جمله بازیگرانی که وادی شعر را دوست می‌داشتند برای خوانش اشعار بزرگان وارد میدان شدند. این خلاقیت در فضای مجازی بسیار مورد توجه و استقبال مردم قرار گرفت و جوانان زیادی را با خود همراه کرد تا آنها نیز خوانش شعر را در این فضا دنبال کنند. در ادامه به بعضی از معروف‌ترین و پرطرفداران شعرخوانی‌های منتشر شده اشاره می‌کنیم.

دیوونه کیه؟

سال 75 بود که انتشار آلبومی از شعرهای حسین‌پناهی با نام «ستاره‌ها» آغازشد؛ صدایی که برای همیشه ماندگار شد تا گاهی ذهن‌های شلوغ و ناآرام را زلال کند.

آلبوم «راه با رفیق» و «سلام خداحافظ» از آلبوم‌هایی بود که حسین پناهی در دهه 80 خواند تا از خود میراثی گرانبها به جای گذارد. هنوز هم دکلمه‌های این هنرمند در لیست پربازدیدترین و پرطرفدارترین شعرخوانی‌هاست. «دیوونه کیه» از غمگین‌ترین دکلمه‌های پناهی است و «گریه کن مرا»، «اینجایم بر تلی از خاکستر»، «کنتراست»، «چشم می‌بندم» و «این بود زندگی» از پر‌مخاطب‌ترین‌ها.

خسروی خوبان

صدایش پر از طنین است و زلال مثل آب. «حال همه ما خوب است اما تو باور نکن»! انگار جز با خوانش او، حق مطلب ادا نمی‌شود. خسرو شکیبایی بین ما نیست اما با شعرخوانی‌هایش هنوز حضوری پرطراوت دارد و بغض‌ها را در تنهایی فرو می‌نشاند. نامه‌ها، خسرو خوبان، صدای پای آب، سهراب، حجم سبز از سهراب سپهری، مهربانی و نشانی‌ها از محمدرضا عبدالملکیان، پری‌خوانی از فروغ فرخزاد و در نهایت حال همه ما خوب است سیدعلی صالحی، تنها با صدای زیبا، واضح و شفاف خسرو شکیبایی است که جان‌ها را در تلاطم‌های روزمره زندگی از نو صیقل می‌دهد.


حیدربابا سلام

با زبان شیرین ترکی‌اش و «بابا حیدر» می‌شناسندش و خیلی‌ها فایل صوتی این قطعه را با صدای خود استاد شنیده‌اند که بسیار مطبوع است. این شاعر گرانقدر نیز بسیاری از آثارش را خودش خوانده و غمی حزن‌انگیز اما دلنشین در طنین صدایش دارد که ناخودآگاه هر شنونده‌ای را با خود همراه می‌کند. فرهاد زمانه خویش بود انگار؛ تنها عاشقان حقیقی‌اند که حس این شعر شهریار را از عمق وجود می‌فهمند؛ «آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا/ بی‌وفا حالا که من افتاده‌ام از پا چرا»

نام من عشق است آیا می‌شناسیدم

غربت، نخستین حسی است که سلطان غزل در متن و لحن شعرهایش جاری می‌کند تا بگوید صدایی که می‌شنوید صدای حسین منزوی است. هوای عاشقان را خوب داشت؛ چرا که در سرودن، توجه اصلی‌اش به عشق بود. هنوز هم شعرخوانی‌های این شاعر گرانقدر در فضای مجازی یا فروشگاه‌های صوتی در فهرست پرفروش‌ترین‌ها و پربازدیدترین‌ها قرار دارد که «شوکران نوش» با دکلمه زیبای خودش یکی از آنهاست.

الف. بامداد 

مگر می‌شود اهل شعر و شاعری باشی و دل به دل شاملو و آثارش ندهی؟دوستداران الف.‌بامداد بارها و بارها مجموعه‌های «پریا»، «ترانه شرقی(لورکا)»، «مسافر کوچولو» و «یل و اژدها» با صدای گیرای خودش گوش کرده‌اند. زمانی که آلبوم غزلیات حافظ او با موسیقی فرهاد فخرالدینی وارد بازار شد با استقبال بی‌نظیری مواجه شد. دکلمه آلبوم «چیدن سپیده‌دم» با موسیقی بابک بیات و اشعاری از مارگوت بیکل نیز کاری بی‌نظیر از این شاعر است. از احمد شاملو دکلمه‌های متعددی در بازار موسیقی موجود است که همیشه با استقبال مخاطبان، به‌ویژه جوانان روبه‌روست.

لب خاموش شعر 

امیرهوشنگ ابتهاج متخلص به ه.‌الف. سایه را  آنانی که عاشقانه‌هایش را گوش داده‌اند خوب می‌شناسند. او بعضی از مجموعه‌هایش، ازجمله «هنر گام زمان»، «تا صبح شب یلدا» و «زخم دیرین تبرها» را با صدای خود در قالب کاست و سی دی ضبط و منتشر کرده و هنوز هم گوش جان را با نرمی و لطافت می‌نوازد. «گریه شعر»، «لب خاموش شعر» و «ارغوان» ازجمله آثار این هنرمند بزرگ است که بسیار در فضای مجازی شنیده می‌شود.

هوا بس ناجوانمردانه سرد است

طرفدارانش او را اسطوره بی‌بدیل شعر نوی پارسی می‌دانند و جلال‌آل‌احمد او را وارث زبان دری می‌داند. مهدی اخوان‌ثالث را با زبان حماسی‌اش در خوانش اشعارش می‌شناسند که زیبایی آن را در اشعار «زمستان» و «قاصدک» به خوبی می‌توان دید که بسیار در یادها پر‌رنگ است.

عاشقانه‌های لنگرودی

محمد شمس لنگرودی نیز این سال‌ها از جرگه شاعرانی که سروده‌هایشان را در فضای مجازی منتشر می‌کنند عقب نمانده و اشعار عاشقانه او با صدای پر‌احساس خودش بسیار مورد توجه است. «دلم به بوی تو آغشته است» و «از من تنها تو مانده‌ای» وی در این روزها بسیار شنیده می‌شود.

من که

«من که» از اشعار قیصر امین‌پور با دکلمه زیبای و شنیدنی پرویز پرستویی نیز یکی از پرمخاطب‌ترین شعرخوانی‌هایی است که در زمان انتشار با استقبال بی‌نظیری مواجه شد و هنوز هم مورد توجه است.

* شعری از حمید مصدق