درصورتی که سازمان‌های دولتی APIهای اطلاعات خود را عرضه کنند یک جهش جدید میان استارتاپ‌ها و کسبوکارهای نوپا می‌تواند شکل بگیرد
کم‌کاری دولتی‌ها در عرضه رابط‌های اطلاعاتی
APIها یا رابط‌های برنامه‌نویسی اپلیکیشن در دنیا حالا قلب تپنده بسیاری از کسبوکارهای مبتنی بر نرم‌افزار و فناوری هستند. در کشور ما اما هنوز یک ترس و واهمه سنتی میان دستگاه‌های دولتی و نهادهای دیگر برای ارائه دیتا و فراهم کردن این رابط‌ها برای استارتاپ‌ها و کسبوکارهای نوپا وجود دارد. در دنیای امروز دیگر کدنویسی برای اپلیکیشن‌ها یا سرویس‌های آنلاین به آن شکل سابق صفر تا صدی معنا ندارد. درواقع برنامه‌نویس‌ها با استفاده از فراخوان کد سرویس‌های دیگر پکیج خود را می‌سازند و از آن برای ارائه سرویسی جدید به کاربران خود استفاده می‌کنند. شاید ملموس‌ترین مثال آن برای خیلی‌ها اپلیکیشن‌های گرفتن تاکسی باشد. در بسیاری از این اپلیکیشن‌ها پرکاربردترین API مثلا استفاده از نقشه گوگل است که با فراخوان آن توسط برنامه‌نویس شما می‌توانید مبدا و مقصد خود را روی آن مشخص کنید. کاملا می‌توانید تصور کنید اگر قرار بود هر استارتاپ یا کسب‌وکاری که نیاز به نقشه دارد بخواهد خودش کدنویسی کند چه بحرانی در دنیا به‌وجود می‌آمد. موارد مشابه بسیاری وجود دارد. فراهم کردن امکان استفاده آزاد از APIها می‌تواند در کشور باعث یک جهش جدی در کسبوکارهای آنلاین شود و بسیاری از مشکلات آنها را حل کند اما به گفته کارشناسان بسیاری از سازمان‌های مهم ازجمله ثبت احوال، امور مالیاتی یا مرکز آمار حاضر به در اختیار قرار دادن APIهای خود نیستند.
درآمدی بیشتر از نفت ایران
نیما نامداری، معاون توسعه و نوآوری شرکت تجارت الکترونیک ارتباط فردا روز گذشته در سخنرانی خود طی سمینار تحول دیجیتال که توسط وزارت ارتباطات برگزار شد با تأکید بر اهمیت Open API در جهان امروز اعلام کرد: هم‌اکنون بخش عظیمی از درآمد شرکت‌های بزرگ تکنولوژی در دنیا به‌واسطه
open API به‌دست می‌آید. به‌گفته او، کل درآمد سالانه ایران از فروش نفت به درآمد بخش زیادی از شرکت‌های فناوری جهان از رابط‌های کاربردی برنامه‌نویسی در یک سال نمی‌رسد. به‌طور مثال شرکت آمازون در سال۲۰۱۷، ۱۷۸میلیارد دلار یا معادل ۲۸درصد درآمد خود را از API به‌دست آورده است. این رقم برای گوگل معادل ۱۱۰میلیارد دلار و برای فیس‌بوک ۴۰میلیارد دلار بوده است. در همان سال درآمد ایران از فروش نفت ۴۸میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
مسیر تولید انبوه نرم‌افزار
نیما نامداری به‌عنوان یک کارشناس فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با همشهری درباره لزوم همکاری دستگاه‌های دولتی و نهادهای مختلف برای دسترسی به APIها آن را با صنعت خودرو در جهان مقایسه می‌کند. او می‌گوید: صنعت خودرو وقتی در جهان رشد کرد و به قول مشهور منفجر شد که توانست به تولید انبوه برسد؛ یعنی تولیدکننده‌های مختلف براساس استانداردی قطعات مختلف را تولید کردند و در نهایت همه این تکه‌های جدا توسط خودروساز مونتاژ یا اسمبل شدند. در صنعت نرم‌افزار هم APIها باعث شدند تا ما بتوانیم تولید انبوه نرم‌افزار یا سرویس‌های نرم‌افزاری داشته باشیم. به‌گفته نامداری، نمونه بارز این ماجرا سرویس‌های مختلف گوگل مثل نقشه است که حالا روزانه تقریبا ۸۰۰ هزار کسب‌وکار APIهای نقشه گوگل را فراخوان می‌کند.
راه جهش استارتاپ‌ها
سازمان‌های دولتی کشور اکنون می‌توانند تعداد انبوهی API در اختیار برنامه‌نویس‌ها و کسبوکارها قرار دهند تا یک جهش جدید شکل بگیرد؛ مثلا فرض کنید استعلام مالیاتی، وضعیت بانکی یا... در اختیار کسبوکارها باشد. فرض کنید یک فروشگاه اینترنتی می‌خواهد در کشور به شما فروش قسطی داشته باشد. در شرایط مناسب برنامه‌نویس می‌تواند به‌راحتی API بدهی مالیاتی را فراخوان کند یا اعتبار بانکی شما را بسنجد و بدون اتلاف وقت مثلا شرایط فروش قسطی را برایتان فراهم کند. شهرداری تهران به‌تازگی در یک قدم مهم ۲۱ API مورد استفاده کسبوکارهای خود را در اختیار آنها قرار داده است. براساس آن به وسیله پلتفرمی که به‌زودی رونمایی می‌شود، کسبوکارها می‌توانند از داده‌ها و اطلاعات شهرداری تهران برای استفاده در سرویس‌های مختلف استفاده کنند. هنوز اما راه زیادی تا مشارکت نهادهای مهم دولتی دیگر وجود دارد.
افسانه محرمانه بودن
دسترسی به دیتای بخش‌های مختلف می‌تواند به رشد کسبوکارهای ما کمک کند اما چرا سازمان‌های مهم مثل ثبت احوال، امور مالیات و مرکز آمار APIخود را در اختیار کسبوکارها نمی‌گذارند و چرا دولت شرایط را برای توسعه کسبوکارها با این کار فراهم نمی‌کند؟
بسیاری از نهادهای دولتی یک ترس قدیمی و سنتی از افشای اطلاعات دارند. به‌گفته نیما نامداری، اما راهکارها و پروتکل‌های امنیتی مختلفی در Open API وجود دارد که مسئله امنیت را در این رابطه حل می‌کند تا این اطمینان وجود داشته باشد که کسب‌وکاری که مجوز دسترسی را از کاربر دریافت کرده از اطلاعات استفاده می‌کند.
درآمدزایی از دیتا
ارائه APIها می‌تواند برای نهادهای مختلف درآمدزایی زیادی هم داشته باشد. یک مدل درآمد براساس فراخوان است؛ مثلا سرویس نقشه گوگل تا بخشی از فراخوان روزانه رایگان است و پس از آن نیازمند پرداخت وجهی از سوی کسبوکارهای آنلاین به‌صورت پلکانی است. نوع دیگر استفاده از حق اشتراک ماهانه یا سالانه برای استفاده از API است. در تلکام نوع دیگری هم برای استفاده API وجود دارد که رایگان است اما شما مثلا در محیط یک اپراتور فقط می‌توانید از آن استفاده کنید و به‌خاطر استفاده از پهنای باند هزینه می‌پردازید.
