ایستگاه بعد، مریخ
کاوشگر اینسایت قرار است فصل جدیدی از کاوش‌های مریخ را آغاز کند که می‌تواند درباره وضعیت زمین و تاریخچه منظومه‌شمسی اطلاعات جدیدی را در اختیار دانشمندان بگذارد
اشکان خسروپور/ خبرنگار
کاوشگر اینسایت برای اولین‌بار قرار است سراغ بخش جدیدی از کاوش‌های منظومه شمسی برود که تا پیش از آن سابقه نداشته است. درحالی‌که پیش‌تر خاک سطح و مشخصات عوارض مریخ مورد بررسی قرار می‌گرفت، این‌بار هدف دست پیدا کردن به مشخصات درون سیاره مریخ است. رابرت براون، از اعضای ارشد بازنشسته ناسا به بیزنس‌اینسایدر می‌گوید: «هرکاری که ما تا قبل از این انجام می‌دادیم، به سطح مربوط می‌شد. اینسایت یک روش کاملا متفاوت را در پیش گرفته و قرار است وضعیت مریخ در گذشته‌های دور را با بررسی ساختار درونی آن آزمایش کند. رسیدن به این هدف مهم است چون ما را با تاریخچه زمین نیز بیشتر آشنا می‌کند. یک‌ماه بعد از فرود موفقیت‌آمیز اینسایت، وقتی ابزارهای این کاوشگر باز و آماده کار شدند، کار تازه آغاز خواهد شد.»
چالش بزرگ فرود
فرود موفقیت‌آمیز یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اینسایت به شمار می‌آید. «راب منینگ» مهندس ارشد در مرکز پیشرانه ناسا در یک ویدئو در این‌باره گفته: «در طول حدود 7دقیقه‌ای که فرود طول می‌کشد، چند هزار عملیات باید به‌طور همزمان انجام شود. محاسبات بسیار دقیقی برای رسیدن به این هدف انجام شده تا از زمان ورود به اتمسفر مریخ تا پایان عملیات فرود همه‌چیز درست و دقیق کار کند.» یکی از پرچالش‌ترین اتفاقات برای دانشمندان این است که در طول 7دقیقه فرود عملا امکان ارتباط با زمین از میان می‌رود، هیچ صدا و سیگنالی قابل ارسال و دریافت نیست و به‌ناچار، همه‌چیز طبق برنامه از پیش‌تعیین‌شده، به‌صورت خودکار جلو می‌رود. تنها بعد از فرود است که افراد در اتاق کنترل می‌توانند مطمئن شوند فرود موفقیت‌آمیز بوده است.
ابزارهای خودکار جدید
در بخش‌هایی از عملیات جانشین‌شدن روبات‌ها در سطح مریخ و آماده‌شدن آنها برای کار، عملا امکان کنترل به‌صورت بلادرنگ (real time) وجود ندارد. چون ارسال و دریافت سیگنال دستوری به مریخ حدود 15دقیقه طول می‌کشد و این تأخیر عملا امکان هرنوع عکس‌العمل سریع را از افراد حاضر در اتاق کنترل می‌گیرد. به همین دلیل، ابزارها و سامانه‌های کاوشگر طوری برنامه‌ریزی شده‌اند که بدون دخالت اپراتور قادر به‌کار باشند.
آزمایش سامانه رله پیام
به جز بررسی دقیق آنچه درون مریخ می‌گذرد، ناسا با ارسال این کاوشگر یک سامانه جدید را نیز به سطح مریخ فرستاده که وظیفه‌اش رله‌کردن پیام‌های ارسالی و دریافتی است. 2دستگاه جدید چمدان‌شکل به نام Mars Cube One برای اولین‌بار در چنین عملیاتی استفاده می‌شوند و قرار است وضعیت ارتباط بین 2 ایستگاه را بهبود بدهند.
مکث
اسباب‌کشی بشر به مریخ
مریخ همیشه برای همه مهم بوده است. از هزاران سال پیش که «مارس» را خدای جنگ می‌دانستند تا چندصدسال قبل که داستان‌های تخیلی درباره موجودات مریخی نقل محافل بود، تا همین حالا که ایده جدیدی بین شرکت‌های فضانوردی و پژوهشگران ماجراجو شکل گرفته است؛ سفر بی‌بازگشت به مریخ و امکان اسکان دائمی بر سطح سیاره سرخ.
جدیدترین واکنش مربوط به آیلان ماسک، مدیرعامل اسپیس‌ایکس، یکی از شرکت‌های مشهور و نوآور در حوزه فناوری‌های فضایی است. او همین چند روز پیش در گفت‌وگو با شبکه خبری HBO اعلام کرده خیال دارد شخصا به مریخ سفر کند و هیچ نگرانی بابت اینکه سفرش بدون بازگشت باشد، ندارد. شرکتی که «ماسک» می‌گرداند، به‌خاطر ایده‌های عجیبی که در زمینه کشفیات فضایی به دنیا ارائه داده، مشهور شده است. یکی از این ایده‌ها، استفاده از موشک‌های بازسازی‌شده برای سفرهای فضایی است. گفته می‌شود اگر تمام مشکلات در چنین ایده‌ای برطرف شود، می‌توان به سفرهای رفت و برگشت به سیاره‌های دوردست، ازجمله مریخ امیدوار بود.
به گزارش انگجت، ماسک گفته احتمال اینکه خودش مسافر چنین سفری باشد، 70درصد است. او ضمنا تأکید کرده از آنجایی که احتمالا بازگشت از مریخ هنوز امکان‌پذیر نیست، ترجیح می‌دهد برای همیشه به سیاره سرخ نقل مکان کند.
سفر پرخطر به سیاره سرخ
سفر یکطرفه به مریخ ایده جدیدی نیست. پیش‌تر نیز عده‌ای درباره احتمال چنین سفری سخن گفته بودند و حتی چند شرکت از مردم عادی برای این سفر یکطرفه ثبت‌نام کرده بود. «مارس وان» یکی از همین پروژه‌هاست که هدفش تربیت نیروی انسانی برای سفر به مریخ و برپا کردن نخستین سازه‌های قابل سکونت در سیاره سرخ است. دارا صباحی، مسئول سامانه فرود مریخ‌نورد کنجکاوی ناسا در این‌باره به همشهری می‌گوید: «به‌نظرم چنین پروژه‌ای بیش از اندازه بلندپروازانه باشد. سفر به مریخ چندین‌ماه طول می‌کشد و مشکلات جدی در طول مسیر وجود دارد. یکی از بزرگ‌ترین مشکلات، فرود موفقیت‌آمیز بر سطح سیاره است که طی آن باید سرعت فضانورد از چندهزار کیلومتر بر ساعت به چندکیلومتر بر ساعت برسد. همین بخش پروژه چالش‌های بزرگی دارد که به‌نظر می‌رسد برای رفع آن به چندین سال زمان نیاز داشته باشیم.» به‌طور مشخص، در فرود «اینسایت» آخرین کاوشگر به سطح مریخ سرعت باید در حدود 6.5دقیقه از بیشتر از 10هزار کیلومتر بر ساعت به چندکیلومتر بر ساعت می‌رسید.
با وجود همه چالش‌هایی که درباره این سفر وجود دارد، آیلان ماسک همچنان خوشبین به‌نظر می‌رسد. تکیه‌گاه اصلی او موشک‌هایی است که توانسته‌اند بخش جدی از چالش‌های مربوط به سفر طولانی‌مدت مریخی را امکان‌پذیر کنند. ماسک زمان دقیقی برای این سفر بدون بازگشت ارائه نداده اما بعضی کارشناسان می‌گویند این سفر زودتر از سال2025 به‌وقوع نخواهد پیوست.
