گزارش
راز پنهان در زیر یخ‌های مریخ
نشانه‌هایی تازه از وجود آب مایع در قلب مریخ، امید تازه‌ای برای کشف حیات فرازمینی به‌وجود آورده است
یکتا فراهانی- روزنامه‌نگار
شاید دیگر زمان آن رسیده که نگاهمان به مریخ را تغییر دهیم؛ سیاره‌ای که زیر یخ‌های قطبی‌اش، احتمالا آب مایع پنهان کرده است. داده‌های تازه از مأموریت فضایی اروپا، از وجود مخازنی از آب مایع در اعماق مریخ خبر می‌دهد؛ نشانه‌ای از احتمال وجود حیات یا سکونت‌پذیری این سیاره در آینده‌ای نه‌چندان دور.
سیاره سرخ هنوز زنده است؟
در دنیای علم، شاید هیچ سؤالی به این‌اندازه که «آیا در خارج از زمین هم حیات وجود دارد؟» هیجان‌انگیز و جنجالی نباشد. برای سال‌ها، مریخ به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها برای یافتن نشانه‌هایی از حیات، موردتوجه دانشمندان و آژانس‌های فضایی جهان بوده است.
زندگی در سیارات دیگر
اما اکنون، داده‌های تازه‌ای از مأموریت Mars Express متعلق به آژانس فضایی اروپا، نگاه‌ها را متحول کرده است. این داده‌ها از کشف بازتاب‌های راداری زیر یخ‌های قطب جنوب مریخ حکایت دارد. اگر این یافته‌ها تأیید شوند، ممکن است دریچه‌ای نو به‌سوی زندگی در سیارات دیگر گشوده شود.
چگونه ممکن است آب در مریخ مایع باقی بماند؟
دما زیر یخ‌های مریخ آنقدر پایین است که انتظار داریم هر آبی یخ‌زده باشد. اما نقش نمک‌های خاص مریخی حیاتی است؛ ترکیباتی چون پری‌کلرات‌ها که در خاک مریخ شناسایی شده‌اند، می‌توانند نقطه انجماد آب را به‌شدت کاهش دهند. در نتیجه، حتی در دما‌ی بسیار پایین هم آب می‌تواند در حالت مایع باقی بماند؛ شبیه به آنچه در دریاچه‌های یخ‌زده در قطب جنوب زمین می‌بینیم.
پیامدهای هیجان‌انگیز این کشف
امکان وجود حیات میکروسکوپی: در زمین، در شرایط مشابه دریاچه‌های زیـرزمـیـنـی قـطـبـی، میکروب‌هایـی توانسته‌اند زنده بمانند. اگر شرایط در مریخ هم مشابه باشد، ممکن است در آنجا نیز گونه‌هایی از حیات ساده حضور داشته باشد.
منبع حیاتی برای سفرهای فضایی: برای ساخت پایگاه‌های انسانی روی مریخ، آب یک عنصر کلیدی است؛ نه‌تنها برای آشامیدن بلکه برای تولید اکسیژن و سوخت.
تغییر در نگاه به سیارات به‌ظاهر مرده: اگر مریخ باوجود ظاهر خشک و مرده‌اش، در دل خود چنین ویژگی‌هایی داشته باشد، پس شاید دیگر سیارات هم بیش از آنچه می‌پنداریم، پویا و زنده باشند.
نقطه عطف
برای تأیید قطعی وجود آب، نیاز به نمونه‌برداری مستقیم از زیر سطح مریخ است، ولی کشف احتمالی آب مایع در دل مریخ، نقطه عطفی در مطالعات سیاره‌ای و شاید حتی در سرنوشت آینده بشر است. اگر روزی وجود این آب‌ها تأیید شود، رؤیای سکونت انسان در سیارات دیگر نیز گام مهمی به جلو برخواهد داشت. مریخ دیگر تنها یک صحرای یخ‌زده و خاموش نیست؛ در دل خود رازهایی دارد که می‌تواند سرنوشت آینده فضانوردی بشر را بازنویسی کند.
