بمباران جنسی با کلیک و کلمه

سعیده خداوریان

فضای مجازی و اپلیکیشن‌ها برای کشورهایی که به لحاظ فرهنگی دارای بافت سنتی‌تری هستند شاید جذابیت مضاعف دارد چون تنها جایی است که می‌شود با یک هویت غیرواقعی در آن آزادانه و به دور از الزام‌های عرفی و فرهنگی زندگی کرد و حتی تخلیه شد. بازشدن کانال‌های ارتباطی متنوع تنها با چندکلیک ساده، همان‌قدر که دارای جنبه‌های مثبت غیرقابل انکار است از آن سو، مشکلات و چالش‌های تازه‌ای را برای دنیای واقعی ‌ایجاد کرده است. آزارهای جنسی و جنسیتی در جهان صفر و یک، یکی از همین مشکلات پیش‌روست که از مدت‌ها پیش مبارزه با آن به‌طور جدی آغاز شده و ادامه دارد. راستی آزارهای جنسی‌ اینترنتی شامل چه چیزهایی است؟ آزارهایی که گاهی کاربران را به مرز خودکشی می‌کشاند و ‌این روزها سایه سنگینش دنیای مجازی را گاهی به جهانی تاریک و ‌ترسناک تبدیل می‌کند.

آیا آزار جنسیتی آزار جنسی است؟ 

از آزار جنسی همیشه در دنیای واقعی و مجازی صحبت شده اما آزار جنسیتی نوع دیگری از سوءرفتار و آزار است که تنها به‌دلیل جنسیت اعمال می‌شود. پیش‌تر‌ها آزار جنسیتی هم مانند آزار جنسی بیشتر توسط مردان نسبت به زنان اعمال می‌شد اما ‌این روزها با کمال تعجب زنان هم به‌ این جریان پیوسته‌اند؛ به‌طور مثال مدت‌هاست که کامنت‌ها و پست‌هایی در راستای القا و تکرار‌ این مفهوم که دختران و زنان به‌دلیل زن‌بودن سطحی هستند یا از نظر هوشی در رده‌های بسیار پایینی نسبت به مردان قرار دارند به وفور در فضای مجازی می‌چرخد. از سوی دیگر با توجه به امکان حضور ناشناس در محیط‌های مجازی، ‌این فضا به جای امنی برای ابراز نفرت از زنان تبدیل شده است. روزانه صدها‌هزار پست و کامنت و ‌ایمیل آزار‌دهنده که تنها به‌دلیل نفرت از جنسیت زن تولید شده در فضای سایبر ردوبدل می‌شود و در همه دنیا توهین و تحقیر به‌دلیل جنسیت نوع شناخته‌شده‌ای از آزار جنسی است.

رمزت را می‌دانم! 

از آنجا که زنان در‌ ایران بیشتر از مردان در حفظ حریم شخصی‌شان حساس و مراقب هستند و حفظ آبرو یکی از اولویت‌های عرفی و فرهنگی برای ‌این جنسیت در جامعه ماست، تهدید به افشاگری در مورد اطلاعات و تصاویر شخصی زنان یک آزار جنسیتی شناخته شده است. از طرف دیگر نوع دیگری از تهدید خشن وجود دارد و آن هم تهدید تجاوز جنسی به قربانی یا اعضای خانواده‌اش از طریق ‌ایمیل، چت و یا پیام‌های خصوصی است. ‌این عمل می‌تواند در درازمدت اثرات روانی بسیار بدی برای افراد‌ ایجاد کند و آزاردهنده باشد. عده زیادی از کسانی که مورد‌ این نوع آزار واقع می‌شوند اغلب پس از اندکی مقاومت وادار به‌ ترک فضای مجازی یا حذف صفحات شخصی‌شان می‌شوند. براساس آخرین گزارش تحقیقی صورت‌گرفته در ‌ایالات متحده آمریکا، از بین کسانی که به تجاوز جنسی تهدید شده بودند 2نفر وادار به ‌ترک خانه‌هایشان شدند.

جوک توهین‌آمیز خنده‌دار! 

مدتی است که انتشار جوک‌های جنسی و جنسیتی که به‌رغم ظاهر خنده‌دار آن دارای لایه‌های خشن و آسیب‌رسان است هر روز بیش از پیش در فضای سایبر ایرانی رواج پیدا می‌کند. لطیفه‌هایی با مفاهیم بسیار توهین‌آمیز که گاهی خشونت جنسی را‌ رواج می‌دهند و از سوی دیگر ازدواج و زندگی با زنان را به صراحت حماقت دانسته و به بدترین شکل ممکن مسخره می‌کنند، نقل محافل ‌اینترنتی امروز ماست. کاریکاتورهایی که به زنان توهین می‌کنند یا آنها را تحقیر می‌کنند به همراه جملات خنده‌داری که به صراحت از سبک مغزی یا مشکلات و ضعف‌های جسمی ‌زنان سوژه تفریح می‌سازند، همه و همه بخشی از آزارهای جنسیتی‌ اینترنتی هستند که از فرط تکرار به آن عادت کرده‌ایم، درحالی‌که اثرات تخریبی‌شان در فضای زندگی شخصی و اجتماعی ماندگار است.