بایدها و نبایدهای مدیریت پسماند

محمدرضا ذوالفقار پور |  مدیر مرکز دفن پسماندهای صنعتی استان قزوین:

قوانین حاکم بر پسماندها و محیط زیست، دائما در حال تغییر و به‌روز شدن هستند. دامنه اغلب استاندارد‌های موجود در این حیطه، به طور پیوسته در حال محدود شدن با هدف ارتقای سطح سلامتی انسان و محیط زیست‌اند. لذا آگاهی کامل نسبت به تحولات قانونی و علمی دراین زمینه می‌تواند به ارتقای مشاوره فنی و تخصصی مهندسی محیط زیست، مدیریت پسماند و... کمک کند؛ موضوعی که کمتر در استانی صنعتی همچون قزوین به آن توجه شده است.

از انواع پسماندها با توجه به ترکیبات مختلف بایستی قبل از عملیات تصفیه، بی‌خطرسازی و دفع، در محل‌های مجزا نگهداری کرد. لذا توجه به واحدهای تحقیقاتی در شرکت‌هایی که در حوزه بی‌خطر‌سازی این نوع پسماندها فعالیت می‌کنند یکی از ضروریات است.
از طرفی مدیریت پسماند باید مدیریتی یکپارچه باشد. مدیریت یکپارچه پسماند از شناسایی پسماند در واحد‌های صنعتی شروع می‌شود و پس از ذخیره‌سازی در واحد‌های صنعتی کار بسته‌بندی و انتقال به بیرون انجام می‌شود. یعنی بخش شناسایی، بسته‌بندی، و ذخیره‌سازی داخل واحد صنعتی اتفاق می‌افتد و پس از آن مر حله حمل‌و‌نقل انجام می‌شود و کار بی‌خطرسازی و امحا بر روی پسماندها در این دست از شرکت‌ها انجام می‌گیرد. بر این اساس باید در کل این سیستم عملیات مختلف روی پسماند به صورت یکپارچه و متصل به هم اجرا شود.

حمل و نقل پسماند‌ها به س3ه شکل صورت می‌گیرد. حمل‌و‌نقل پسماند‌های جامد که به صورت جامبوبگ اتفاق می‌افتد. حمل‌و‌نقل پسماند‌های مایع که اگر مربوط به تصفی‌ خانه باشد به صورت بار فله و کامیون‌های لجن‌کش صورت می‌گیرد. حمل‌و‌نقل پسماندهای مایعی که نیاز به توجه بیشتری دارند، بسته به مقدار ظرفیت آنها، داخل بشکه‌های فلزی یا بشکه‌های پلاستیکی صورت می‌گیرد.

با این توضیحات باید گفت روزانه نزدیک به 40 کامیون لجن‌کش در استان فعالیت می‌کنند و مشخص نیست که این لجن‌ها در کجا تخلیه می‌شوند. در صورتی که باید تمام ماشین‌های حمل این نوع پسماند مجهز به سیستم GPS باشند و دستگاه‌های نظارتی دائما مسیر‌های تردد ماشین‌ها را رصد کنند.

 از سوی دیگر طبق قانون پسماند، همه واحد‌های صنعتی استان موظف هستند که سالی یک بار با خود‌اظهاری نحوه مدیریت پسماند‌های تولیدی خود را اعلام کنند. موضوعی که خیلی جدی گرفته نمی‌شود.