100هزارخودروی ناقص در انتظار تأمین قطعه
همشهری از آینده تولید خودرو در ایران پس از اعمال تحریمهای یکجانبه آمریکا گزارش میدهد
علی ابراهیمی/روزنامهنگار
یافتههای آماری خبرنگاران همشهری نشان میدهد دستکم 100هزار دستگاه خودروی ناقص یا اصطلاحا تجاری نشده در کف خطوط تولید و پارکینگهای خودروسازان ایرانی، متوقف مانده است. فعالان صنعت خودرو به همشهری گفتهاند بهدلیل کمبود مواد و قطعات تولید، یکی از بزرگترین قطعهسازان ایرانی در ماههای اخیر 2500کارگر خود را ضمن پرداخت حقوق و دستمزد به خانه فرستاده است. این رویه کموبیش در فضای کسب و کار سایر قطعهسازان هم مشاهده میشود.
کارشناسان و مسئولانی که با همشهری گفتوگو کردهاند، دلیل این رویداد بیسابقه را اصرار دولت بر سرکوب قیمتها و پایین ماندن قیمت فروش کارخانه، در نتیجه زیانده شدن صنعت خودرو و همچنین تأثیر اعمال تحریمها در صنعت قطعهسازی میدانند. بهنظر میرسد این 2 عامل موجب کاهش شدید تیراژ تولید شده است.
گفته میشود این روزها بیش از 100هزار خودروی ناقص فقط در 2شرکت بزرگ خودروسازی منتظر تامین قطعه و تکمیل نواقص هستند، اما این معضل فقط مختص خودروسازان بزرگ نیست و شرکتهای مونتاژکننده خودروهای چینی هم با همین پدیده مواجهند. این روند موجب شده خودروسازان قادر به انجام تعهدات معوق خود و تحویل خودروهای عمدتا فرانسوی نباشند. مراجعات مشتریان خودروسازان به خبرنگاران همشهری نشان میدهد خودروسازان در برخی مدلهای خودرو از آذر و بهمنماه پارسال به این سو تعهد معوق دارند. حالا در این شرایط با توجه به اعلام رسمی رنوی فرانسه برای توقف همکاری با خودروسازان ایرانی و توقف مبادلات پولی از طریق بانک چینی کونلون زمزمه توقف تولید برخی خودروها شنیده میشود.
دیروز 2مقام مسئول یعنی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و دبیر انجمن قطعهسازان در گفتوگو با همشهری، ضمن تأیید آثار سوء تحریمهای آمریکا بر روند تامین مواداولیه و تولید قطعات و خودروهای داخلی و تولید مشترک از مذاکره با شرکای خارجی برای رفع این مشکلات خبر دادند.
خودروسازان خارجی بهدنبال سازوکار همکاری
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در گفتوگو با همشهری ضمن پذیرش مشکلات تامین قطعات تولید برخی خودروهای تولید مشترک، گفت: اغلب شرکتهای خودروساز خارجی در زمینه نقل و انتقال پول و انجام کار مستقیم با شرکای ایرانی با مشکل مواجه شدهاند؛ علت این وضعیت نیز دردسرهای ناشی از رفتار خلاف عرف و عقل رئیسجمهوری آمریکا برای آنها بوده است. منصور معظمی با اشاره به اینکه اغلب خودروسازان خارجی با توجه به جذابیتهای بازار ایران علاقهمند به انجام تعهدات و گسترش همکاری خود با خودروسازان ایرانی هستند، افزود: بهرغم این وضعیت، اکنون در حال مذاکره با شرکای خودروساز خارجی برای رفع این مشکلات هستیم؛ اگرچه این موضوع زمانبر است، ولی منتظر هستیم تا ببینیم که این شرکای خارجی چگونه میتوانند این مشکلات را حل کنند. او در مورد گشایشهای احتمالی همکاری با خودروسازان خارجی بر مبنای بسته حمایتی اتحادیه اروپا برای حفظ برجام، گفت: باید اروپاییها محکم و مقید به اجرای تعهدات برجام باشند و اگر این کار صورت گیرد، مشکلات همکاری خودروسازان ایرانی و شرکای خارجی نیز مرتفع خواهد شد. مذاکرات با خودروسازان خارجی طبق روال در حال انجام است و خودروسازان ایرانی در حال رایزنی با شرکای خارجی خود برای رفع این مشکلات هستند. معظمی با ابراز امیدواری برای رفع این مشکلات در آینده نه چندان دور، افزود: با این مذاکره نسبت به آینده همکاری خودروسازان ایرانی با شرکای خارجی و رفع مشکلات تولید و عرضه خودروهای مشترک اروپایی و چینی امیدوار هستیم.
تأمین نشدن قطعات؛ عامل توقف تولید
دیروز مدیرعامل سایپا با عذرخواهی از مشتریان بهدلیل تأخیر در اجرای وعدههای این شرکت برای تحویل خودروهای پیشفروش شده به آنها اعلام کرد که از هفته آینده، روند تحویل خودرو به مشتریان بهبود مییابد. محمدرضا سروش تأخیر در تحویل خودرو براساس تعهدات شرکت سایپا را به واسطه محدودیتهایی که در چندماه گذشته برای تولید و عرضه خودرو ایجاد شده تلقی و تأکید کرد که تلاش میکند با اصلاح برنامهها و بهبود شرایط تولید، پاسخگوی نیاز مشتریان باشد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز در گفتوگو با همشهری، مشکلات تحویل خودروهای پیش فروش شده به مشتریان را ناشی از عمل نکردن شرکتهای خودروسازی خارجی به تعهداتشان قلمداد و تأکید کرد: این امر باعث شده قطعاتی که برای تولید خودروهای مشترک مورد نیاز خودروسازان بوده تامین نشود و خودروسازان قادر به تولید و تحویل این خودروها به مشتریان نباشند.
مشکلات تخصیص ارز و مبادلات بانکی
دبیر انجمن قطعهسازان در گفتوگو با همشهری مطالب نقل شده از او در مورد توقف تولید ساندرو و ساندرو استپ وی در ایران را بر مبنای اعلام توقف همکاری رنو فرانسه قلمداد کرد و گفت: این موضوع را با استناد به نامه شرکت رنو در مورد همکاری با شرکای ایرانی بیان کردم اما اینکه در شرایط جدید تولید چه خودروهایی در ایران متوقف میشود، باید از خودروسازان دنبال کرد. مازیار بیگلو، افزود: متأسفانه بهرغم وعدههای مسئولان هنوز بهبودی در زمینه تخصیص و تامین ارز، نقل و انتقال پول و تامین مواداولیه داخلی و وارداتی برای تولید قطعات خودرو حاصل نشده و درصورت تامین ارز نیمایی نیز قیمت تولید قطعات افزایش مییابد.
او افزود: افزایش قیمت مواد اولیه مشکلات قطعهسازان را دوچندان کرده و هیچ چشمانداز مثبتی را برای رفع مشکلات قطعهسازان شاهد نیستیم. به گفته او، مشکلاتی مانند نقل و انتقال پول و تامین برخی مواداولیه و قطعات عمومیت دارد. با وجود این خودروسازان تدابیر خاص خود در زمینه سازندگان و تامینکنندگان موازی قطعات را دارند و شرایط را مدیریت میکنند. دبیر انجمن خودروسازان در مورد آثار مثبت احتمالی مشوقهای اتحادیه اروپا برای رفع مشکلات تولید قطعات و خودروهای مشترک، افزود: این مذاکرات بهطور مستقیم بین خودروسازان ایرانی و خارجی صورت میگیرد و هنوز سازوکارهای اتحادیه اروپا شفاف و اجرایی نشده است. بیگلو در مورد تأثیر شرایط کنونی بر تولید خودروهای مشترک چینی در مقایسه با خودروسازان اروپایی گفت: مشکلات کنونی تامین مواداولیه و قطعات تولید خودرو و سایر صنایع عمومیت داشته و تنها منحصر بهخودروسازان اروپایی نیست؛ زیرا وقتی امکان نقل و انتقال پول و مراودات بانکی وجود نداشته باشد، تفاوتی در مورد تداوم همکاری بین اینگونه خودروسازان نخواهیم داشت. دبیر انجمن خودروسازان با بیان اینکه در دور قبلی تحریمها امکان مراودات بانکی شرکتهای ایرانی از طریق بانک کونلون چین وجود داشت اما اکنون این همکاری قطع شده است، افزود: پیش از این شرکتهای اروپایی در سطح متوسط نیز با شرکای ایرانی کار می کردند اما اکنون با بسته شدن بانک کونلون چین باید جایگزینی برای کانال پولی پیدا شود و این امکان برای صنایع قطعهسازی یا سایر صنایع وجود ندارد. باید ابتدا این مشکل حل شود تا منتظر اجراییشدن بسته پیشنهادی اتحادیه اروپایی باشیم.
کاهش 50درصدی تولید و تأمین قطعات خودرو
دبیر انجمن خودروسازان با بیان اینکه مشکلات تامین و قیمت مواداولیه و تولید قطعات، تامین ارز و نقل و انتقال پول موجب کاهش تیراژ تولید قطعات، تعدیل نیرو در شرکتهای قطعهسازی و دپوی خودروهای ناقص در شرکتهای خودروسازی شده است، گفت: کمبود مواداولیه تولید داخل و وارداتی موجب کاهش 40تا 50درصدی تولید و تامین قطعه در شرکتهای قطعهسازی شده است. بیگلو با تأکید بر اینکه قطعهسازان و خودروسازان در تلاش برای رفع مشکلات تامین مواداولیه تولید و تامین قطعات هستند، افزود: باید تلاش کنیم تا این مشکلات هر چه سریعتر مرتفع شود؛ زیرا طولانی شدن این فرایند به صنعت قطعهسازی و خودروسازی کشور زیانهای جبرانناپذیری وارد خواهد کرد که حتی افزایش قیمت خودرو نیز قادر به رفع آن نخواهد بود.