پاییز گران اما راکد بازار مسکن

احمد میرخدائی/روزنامه‌نگار

آنچه را کارشناسان مسکن هشدار می‌دادند به وقوع پیوسته و رکود تورمی بر بازار مسکن آوار شده است. قدرت خرید متقاضیان مصرفی مسکن به‌شدت افت کرده و در این وضعیت، آمارهای مربوط به تحولات بازار مسکن در مهرماه سال‌جاری نیز از افت ادامه‌دار معاملات و البته رشد قیمت‌ها حکایت دارد؛ یعنی تمام مواد موردنیاز برای ایجاد یک رکود سنگین تورمی مهیا شده است؛ رکودی که به اعتقاد کارشناسان به‌مراتب از رکود 5ساله اخیر سنگین‌تر و بدتر خواهد بود؛ چراکه رکود اخیر ناشی از تحولات کلان اقتصاد کشور و برطرف شدن آن نیز منوط به بهبود وضعیت کلان اقتصاد بود اما رکود فعلی برخاسته از تحولات خود بازار مسکن است و احتمالا علاج آن جز با رفع مشکلات خاص این بازار میسر نخواهد بود.
به گزارش همشهری، براساس آمارهایی که دفتر اقتصاد مسکن و برنامه‌ریزی وزارت راه و شهرسازی از تحولات بازار مسکن منتشر کرده است، در مهرماه امسال، حال و هوای بازار املاک و مستغلات زمستانی شده و تعداد معاملات مسکن در مناطق 22گانه تهران به 8117فقره رسیده که نسبت به‌ماه قبل 9.4درصد و نسبت به‌ ماه مشابه سال قبل 34درصد کاهش یافته است. نکته قابل‌تأمل اینکه تعداد معاملات بازار مسکن تهران در مهرماه امسال نسبت به اردیبهشت‌ماه که پررونق‌ترین‌ماه بازار مسکن در سال‌جاری بود، از نصف هم کمتر شده و افت 51.5درصدی را به ثبت رسانده است.

بی‌خیالی قیمت‌ها
در مقابل اما حال‌وروز قیمت‌ها در بازار مسکن همچنان بهاری بوده و رشد آن ادامه دارد. در مهرماه امسال، میانگین قیمت هر متر زیربنای مسکونی در شهر تهران به 8میلیون و 633هزار تومان رسیده که نسبت به ‌ماه قبل 6.3درصد، نسبت به اردیبهشت‌ماه امسال 44.4درصد و نسبت به‌ ماه مشابه سال قبل 83درصد افزایش پیدا کرده است. دستاورد این افزایش قیمت، در گام اول اخراج تقاضای مصرفی از بازار بوده و در گام دوم نقدشوندگی بازار را به شدت پایین آورده است به‌گونه‌ای که گزارش‌های میدانی از بنگاه‌های مشاور املاک نشان می‌دهد استقبال از فایل‌های فروش واحدهای مسکونی نسبت به اوایل سال به‌شدت افت کرده و چنانچه‌کسی قصد فروش داشته باشد باید زمان بیشتری را برای پیدا شدن مشتری منتظر بماند. البته مشاوران املاک از کاهش تعداد فایل‌های فروش مسکن نیز خبر می‌دهند که عمدتا به‌واسطه افت شدید تولید و تردید فروشندگان برای فروش یا نگهداری واحدهای مسکونی اتفاق افتاده است.

دورنمای نامساعد اجاره‌نشینی
مشاوران املاک می‌گویند رشد قیمت مسکن، مستقیما به افزایش قابل‌توجه اجاره‌بهای مسکونی دامن زده اما فعلا به‌واسطه اتمام فصل جابه‌جایی در بازار مسکن و کاهش شدید متقاضیان واحدهای اجاره‌ای چندان به چشم نمی‌آید. یکی از مشاوران املاک می‌گوید: طبق قاعده سنتی تعیین اجاره‌بها، در اغلب موارد بسته به نوع، کیفیت و مکان واحد مسکونی، مبلغ رهن آن از یک‌سوم تا یک‌پنجم ارزش روز واحد مسکونی تعیین می‌شود؛ به‌گونه‌ای که در سال گذشته رهن یک آپارتمان 400میلیون تومانی به‌طور میانگین 100میلیون تومان تعیین می‌شد و برای تبدیل آن به اجاره نیز با نرخ تنزیل 30درصد، به ازای کم کردن هر 10میلیون تومان از مبلغ رهن، 300هزار تومان به‌عنوان اجاره نقدی به قرارداد اضافه می‌شد. او می‌افزاید: با وضعیت فعلی ارزش آن آپارتمان 400میلیون تومانی دوبرابر شده و به حدود 800میلیون تومان رسیده و مبلغ رهن آن نیز به پیروی از همان قاعده یک‌سوم تا یک‌پنجم، دوبرابر تعیین می‌شود. پیش‌ازاین عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی، برای حمایت از مستأجران و کاهش نوسانات بازار اجاره، لایحه‌ای به هیأت دولت فرستاد که بر اساس آن مدت‌زمان قراردادهای اجاره‌بها به 2سال افزایش می‌یافت. اکنون با توجه به اینکه هنوز هیأت دولت درباره این پیشنهاد آخوندی تصمیم نگرفته و رشد قیمت مسکن نیز خیال کوتاه آمدن ندارد، به‌نظر می‌رسد در ماه‌های آینده، وضعیت نامساعدی در انتظار اجاره‌نشینان باشد؛ مگر اینکه وزیر جدید راه و شهرسازی راهکاری بیندیشد و به داد این قشر برسد.


   «گروه جاوید» مجوز فعالیت لیزینگی ندارد

بانک مرکزی اعلام کرد: «گروه جاوید» تحت عنوان کارگزار تأمین سرمایه بازار املاک و مستغلات، فاقد مجوز فعالیت از بانک مرکزی در حوزه تأمین مالی و ارائه تسهیلات خرید مسکن است و توقف فعالیت این گروه از طریق مراجع قضایی و انتظامی در دستور کار بانک مرکزی قرار دارد. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، اخیراً مجموعه‌ای تحت عنوان «گروه جاوید» ، با سوءاستفاده از اسامی برخی شرکت‌های لیزینگ دارای مجوز از بانک مرکزی مبادرت به انجام تبلیغات در رابطه با تأمین مالی متقاضیان خرید مسکن در شهر تهران کرده است. با توجه به اینکه مجموعه اشاره‌شده فاقد مجوزهای لازم از بانک مرکزی به‌منظور ارائه تسهیلات است، از شهروندان درخواست می‌شود، از هرگونه سرمایه‌گذاری و همکاری با این گروه خودداری کنند.