پس از باران

سیدعلیرضا شریفی| اهواز- خبرنگار:

شهروندان اهوازی از این‌که هر سازمان به سبک خودش در شهر کارها را انجام می‌دهد در رنج و سختی هستند و مشکلات زیادی را تحمل می‌کنند؛ مشکلاتی که با ایجاد مدیریت یکپارچه به‌راحتی برطرف خواهد شد، اما سال‌هاست که گریبان‌گیر این شهر و شهروندان آن است. برخی از مشکلات شهری به دلیل ناهماهنگی نهادها و شرکت‌های متعدد مانند آب و فاضلاب، گاز، شهرداری و مخابرات رخ می‌دهد، چراکه هر کدام به سبک خود کارها را بدون هماهنگی کامل با سایرین پیش می‌برند. 

در اهواز حدود 25 دستگاه اجرایی برای کارهای خود نیاز به تعامل و همکاری با شهرداری دارند و در صورت نبودن همکاری بین آنها و شهرداری، خدمات‌رسانی به شهروندان با مشکل مواجه می‌شود. یکی از این مشکلات، آب‌گرفتگی خیابان‌ها پس از بارش باران است.

بارش چندساعته یک باران خفیف، اهواز را به مجمع‌الجزایر تقسیم می‌کند؛ مجمع‌الجزایری که حاصل ناهماهنگی ادارات و شرکت‌های فعال در اهواز است.
ناهماهنگی ادارات و نهادها در اهواز در حالی رخ می‌نماید و هر سال اوضاع را بدتر از قبل می‌کند که کلان‌شهر اهواز از داشتن مدیریت شهری یکپارچه محروم است، در حالی ‌که مدیریت واحد شهری برای اهواز یکی از نیازهای مهم برای پیشبرد اهداف در رسیدن به توسعه شهری و رفاه اجتماعی است.


دردسرهای آب‌گرفتگی معابر

یک شهروند اهوازی که ساکن زیتون‌ کارمندی است، به همشهری می‌گوید: 15 دقیقه‌بارش باران کافی است که همه زندگی ما مختل شود، چراکه آب‌گرفتگی معابر باعث ایجاد ترافیک سنگین، کند شدن عبور و مرور شهروندان و تعطیل شدن شهر می‌شود.
«نیک‌مهر» می‌گوید: مدرسه فرزندان من در خیابان زاویه منطقه زیتون کارمندی قرار دارد و در فصل بارندگی برای رسیدن به مدرسه با مشکلات جدی مواجه می‌شوند، چون کل این خیابان غرق در آب می‌شود و رسیدن خودروها به مدرسه گاهی غیرممکن می‌شود.این شهروند با بیان این‌که سال‌هاست که آب‌گرفتگی خیابان‌ها پس از بارش باران به پدیده‌ای طبیعی برای شهروندان اهوازی تبدیل شده عنوان می‌کند: شهرداری اهواز می‌گوید برای دفع این آب‌ها پول ندارد و دیگران باید به کمک این دستگاه بیایند و آب و فاضلاب هم می‌گوید وظیفه‌ای در این زمینه ندارد. خب طبیعی است که دردسرهای این ماجرا برای شهروندان است.


بی‌برنامگی برای مدیریت شهر

یکی از شهروندان اهوازی ساکن منطقه پردیس هم به خبرنگار ما می‌گوید: برنامه‌ای برای مدیریت شهر وجود ندارد، وگرنه محلات جدیدی مانند پردیس نباید دچار آب‌گرفتگی معابر پس از بارش باران شوند. «امینی موحد» ادامه می‌دهد: موضوع مهمی مثل آب‌گرفتگی معابر باید پیش از خیابان‌بندی، آسفالت و ساخت‌وساز در منطقه در نظر گرفته شود.او می‌گوید: پس از بارش باران، همه خیابان‌های پردیس دچار آب‌گرفتگی گسترده می‌شود و برخی از اوقات آب باران تا یک هفته روی زمین می‌ماند که نشان‌دهنده بی‌برنامگی در این حوزه است. این بی‌برنامگی هزینه‌هایی به شهروندان تحمیل می‌کند.


دفع آب‌های سطحی بر عهده شهرداری است

یک کارشناس مدیریت شهری به همشهری می‌گوید: شبکه دفع آب‌های سطحی با شبکه دفع فاضلاب 2 بحث متفاوت هستند. در جهان این 2 شبکه مجزا هستند و بر اساس قانون، متولی ایجاد شبکه دفع آب‌های سطحی شهرداری است، اما تاکنون در اهواز کاری در این زمینه انجام نشده و آب‌های سطحی هم وارد شبکه فاضلاب می‌شوند. «عباس زبیدی» با بیان این‌که دفع آب‌های سطحی باید در سیستمی جدا از فاضلاب باشد می‌افزاید: شهرداری و شورای شهر باید اعتباراتی تصویب کنند، اما تا الان نه اعتبارات قابل‌ توجهی برای پیشبرد این کار تصویب شده و نه کاری برای تأسیس شبکه دفع آب‌های سطحی انجام‌ پذیرفته است.

وی می‌گوید: با توجه به نبود شبکه دفع آب‌های سطحی، این آب‌ها به سیستم فاضلاب شهر هدایت می‌شوند و فرسودگی و قدیمی بودن شبکه فاضلاب سبب می‌شود که آب‌های سطحی جذب شبکه فاضلاب نشوند و در خیابان سرریز کنند.
زبیدی می‌افزاید: احداث شبکه دفع آب‌های سطحی نیاز به اعتبارات کلان دارد و به همین دلیل، اعضای شورای شهر و شهردار باید با حضور در جلسات استانی و چانه‌زنی و پیگیری، مدیران استانی را برای جذب و تخصیص اعتبارات همراه کنند.


اختیارات اندک شهرداری

این کارشناس مدیریت شهری با بیان این‌که ورود آب‌های سطحی به شبکه فاضلاب سبب ریزش لوله‌های دفع فاضلاب و خرابی پمپ‌ها می‌شود، ادامه می‌دهد: شهرداری اهواز باید برنامه‌ای برای احداث شبکه دفع آب‌های سطحی ارائه کند تا هم از خرابی شبکه فاضلاب جلوگیری کند و هم شهروندان بیش از این متحمل رنج نشوند.
زبیدی تاکید می‌کند: ریزش شبکه فاضلاب سبب پدید آمدن یک معضل جدید می‌شود که آن ‌هم سرریز فاضلاب به خیابان‌ها و ایجاد مشکلات متعدد در حوزه بهداشت و سلامت شهروندان است.

وی با بیان این‌که باید قدرت شهرداری برای مدیریت یک کلان‌شهر بیشتر شود می‌گوید: در تمام شهرهای بزرگ دنیا اختیار شهرداران متناسب با اختیار رئیس‌ جمهوری است و این موضوع در کلان‌شهرها بسیار پررنگ‌تر به نظر می‌رسد. این کارشناس می‌گوید: شهردار در شهرهای بزرگ دنیا رئیس شهر است و همه تصمیم‌های اجرایی شهر را او می‌گیرد. اما در کشور ما و به تبع آن در کلان‌شهری مثل اهواز، شهردار اختیارات زیادی ندارد و بنابراین نمی‌تواند کاری از پیش ببرد.


ضرورت یکپارچه شدن مدیریت شهر

زبیدی با بیان این‌که تحقق مدیریت یکپارچه امری اجتناب‌ناپذیر است می‌گوید: مناطق هشت‌گانه اهواز با الزامات و ضروریات متعدد و متنوعی مواجه هستند که لزوم اعمال اصلی همچون مدیریت یکپارچه را بیش ‌از پیش تقویت می‌کند.
این کارشناس مدیریت شهری می‌افزاید: منظور از مدیریت یکپارچه این نیست که تمام امور در اختیار مدیریت شهری قرار گیرد، بلکه برخورداری شهرداری از قدرت تام است تا بر اساس آن بتواند در حوزه‌های مختلف شهری اظهار نظر کند.
او تاکید می‌کند: یک شهردار مقتدر، شهر را نه از باب اداری، بلکه به لحاظ مدیریت شهری اداره می‌کند.


مانور دفع سیلاب و آب‌های سطحی

معاون خدمات شهری شهردار اهواز نیز در گفت‌وگویی با همشهری اظهار می‌کند: در فصل بارندگی معمولا مانور مشترک دفع سیلاب و آب‌های سطحی با مشارکت دستگاه‌های اجرایی خدمات‌رسان اهواز و حضور نیروها و تجهیزات حوزه خدمات شهری برگزار می‌شود تا از مشکلات پیش‌آمده پس از بارش باران جلوگیری شود.

«علیرضا عالی‌پور» می‌گوید: با توجه به قرار داشتن در فصل بارندگی و لزوم ایجاد آمادگی بیشتر در مواجهه با هر گونه حادثه احتمالی ناشی از بارش باران، برگزاری این مانور امسال هم در دستور کار این معاونت است.به گفته وی، این مانور هر سال با هماهنگی مدیریت امور شهر و مدیریت بحران در حوزه معاونت خدمات شهری اجرا می‌شود. 

معاون خدمات شهری شهرداری اهواز عنوان می‌کند: تعریف پروژه‌های عمرانی در مناطق هشت‌گانه، شناسایی نقاط آبگیر، لوله‌گذاری در نقاط بحران‌زا و برگزاری مانورهای مشترک با همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی مرتبط از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از آب‌گرفتگی معابر پس از بارش باران است.


باید گام اول را برداشت

با آن‌که معاون خدمات شهری شهرداری اهواز از برگزاری مانور دفع سیلاب و آب‌های سطحی می‌گوید و تاکید دارد که این مانور هر سال در اهواز برگزار می‌شود شهروندان می‌دانند که این مانور راه‌حل اصلی و دائمی آب‌گرفتگی شهرشان نیست، چراکه با وجود برگزاری مانور، آب‌گرفتگی همچنان هست که تردد را دشوار می‌کند و در برخی خیابان‌ها سیلاب ساعت‌ها باقی می‌ماند و نظم شهر را به هم می‌ریزد.

اگر مانورهای شهرداری و مدیریت بحران در کار نباشد، به طور قطع مشکلات آب‌گرفتگی معابر پس از بارش باران بیشتر خواهد بود و دردسرهای بیشتری خواهد داشت، اما وضعیت موجود و نارضایتی شهروندان نشان می‌دهد که باید راه‌حل بهتری برای پایان دادن به این مسأله همیشگی اندیشید.

 شاید رسیدن به مدیریت شهری واحد در اهواز کمی سخت باشد، چراکه خیلی‌ها به بهانه سهم‌خواهی دیگران، حاضر به حضور در مدیریت یکپارچه نیستند، اما باید این راه را از نقطه‌ای آغاز کرد.