گردشگران خارجی چه خاطره‌هایی از غذاهای ایرانی دارند؟
حکایت ناپدیدشدن بشقاب تهدیگ
روایت مسافران ایران از غذاهایی که روی سفره‌ها دیده‌اند
سارا چشمی
دنیل نول و آدری اسکات، زوجی کنجکاو هستند که از 14سال پیش سفر به دور دنیا را آغاز کرده‌اند. آنها تا به‌حال به 90کشور سفر کرده‌اند و خاطرات و تجربه‌های شیرین خود را در یک سایت با خوانندگان به اشتراک گذاشته‌اند. آنها عنوان خاطرات خود از سفر به ایران را «از کباب تا خورش» گذاشته‌اند.
در صفحه نخست خاطرات این زوج از ایران، تصویر زیبایی از یک‌مغازه ادویه‌فروشی به‌چشم می‌خورد. نویسنده سایت در مورد کباب ایرانی می‌گوید: «گویی در ایران به کباب به‌صورت خیلی ویژه‌ای اهمیت داده می‌شود، چون این را از روی منوی غذاها هم می‌شود فهمید. وقتی به قسمت کباب‌ها می‌رسید صفحه‌ای جداگانه به آن اختصاص داده شده که شما را با انتخاب‌های متعددی از انواع کباب غافلگیر می‌کند».
اما در میان منوهای کباب چیزی که برای این زوج گردشگر جذاب‌تر به‌نظر رسیده، کباب‌کوبیده است. این زوج در خاطراتشان اینطور نقل می‌کنند که وقتی از صاحب رستوران خواستند که پیاز را هم در کنار گوجه برایشان کباب کند، باتعجب او روبه‌رو شدند. دنیل می‌گوید: «من فکر می‌کنم یک سیخ کوبیده برای 2نفر کافی است و نیازی به یک‌سیخ کوبیده اضافی نیست».
در خاطرات سفر این زوج، آنها با جزئیات به توضیح غذاهای ایرانی‌ای می‌پردازند که در طول سفر تجربه کرده‌اند. اما علاوه بر کباب‌کوبیده، غذایی که این زوج آن را به مردمان کشور خود پیشنهاد می‌دهند، فسنجان است که از نظر نویسنده با طعم شیرین و ترش خود ارزش کمی جست‌وجو برای یافتن این منو در رستوران‌های ایرانی را دارد.
در یک عکس، تصویری از زوج جوان در کافه‌ای سنتی در شهر ماسوله به‌چشم می‌خورد که در حال امتحان‌کردن آش‌رشته ایرانی هستند. نویسنده می‌گوید: «ما شانس این را داشته‌ایم که در کوه‌های ماسوله آش سنتی ایرانیها را امتحان کنیم».
در جایی دیگر، خواننده را به امتحان‌کردن تهدیگ تشویق می‌کنند که به‌دلیل طعم برشته و زعفرانی‌اش بسیار خوشمزه است.
یک شیرینی منحصربه‌فرد
از بین فالوده شیراز، آب‌هویج‌بستنی، حلوا، لبو و باقلا که نویسنده سایت آن را به تفصیل برای خواننده شرح داده، شیرینی نخودچی گویا توجه مسافران جوان را بیشتر از بقیه جلب کرده است. نویسنده می‌گوید: «در شیراز وقتی ایرانیها به ما فالوده تعارف می‌کردند می‌شد به‌خوبی فهمید که آنها از تعارف‌کردن چنین دسری به گردشگران خارجی چقدر احساس غرور داشتند. اما بیشتر از فالوده، چیزی که برایمان بسیار خاص بود شیرینی نخودچی بود. توصیه می‌کنیم چندکیلو از آن را بخرید».
بشقابی که زودتر ناپدید می‌شود
از مرور خاطرات گردشگران می‌شود فهمید که بعضی از انواع غذاهای ایرانی برای آنها محبوب‌تراست و درعین‌حال متفاوت‌تر به‌نظر می‌رسد. لوییس شافیا -نویسنده کتاب «آشپزخانه فارسی جدید»-در کتاب خود توضیحاتی درباره فرهنگ غذایی ایرانیها داده و در این کار از یک ایرانی نیز کمک گرفته است.
لوییس، 10پیشنهاد ویژه برای کسانی دارد که به ایران سفر می‌کنند. از بین غذاها، فسنجان، خورش بادنجان، باقالی‌پلو، زرشک‌پلو، قرمه‌سبزی، آش‌رشته، مرصع‌پلو و انواع کباب جزو غذاهایی است که این نویسنده آن را به مردمان کشور خود پیشنهاد می‌دهد. اما جالب اینجاست که سبزی‌خوردن و تهدیگ آن‌قدر برای او متفاوت به‌نظر رسیده که شرح و توضیحات مجزایی از آن برای خواننده به‌نمایش گذاشته است.
این توضیح گردشگر خارجی را درباره تهدیگ بخوانید: «تهدیگ با آن ظاهر طلایی‌رنگ و بافت تردش طعمی بین پاپ‌کورن و چیپس سیب‌زمینی دارد که با طعم برنج همراه شده است. البته تهدیگ چیزی نیست که بتوانید آن را در منو سفارش دهید و اگر دوست دارید آن را امتحان کنید در کنار سفارش غذای اصلی از پیشخدمت بخواهید که تهدیگ را هم برایتان سرو کند».
این نویسنده می‌گوید: «ممکن است بشقاب‌های زیادی با انواع غذابر سر یک سفره ایرانی وجود داشته باشد، اما آن بشقابی که زودتر از بقیه ناپدید می‌شود همین تهدیگ است که غالبا آن را با دست می‌خورند».
در جایی دیگر وقتی لوییس به توضیح مرصع‌پلو می‌پردازد این غذا را به‌سبب تزیین با انواع مغز و میوه‌های خشک به تکه‌ای جواهر تشبیه می‌کند. او می‌گوید: «شاید اینکه این غذا در جشن‌های عروسی سرو می‌شود به‌دلیل طعم شیرین آن بوده که بی‌مناسبت با مراسم عروسی نیست».
* از مرور خاطرات گردشگران می‌شود فهمید که بعضی از انواع غذاهای ایرانی برای آنها محبوب‌تر است و درعین‌حال متفاوت‌تر به‌نظر می‌رسد. لوییس شافیا -نویسنده کتاب «آشپزخانه فارسی جدید»-در کتاب خود توضیحاتی درباره فرهنگ غذایی ایرانیها داده و در این کار از یک ایرانی نیز کمک گرفته است
