چانه‌زنی برای چرخیدن چرخ کامیون ها

آرش صالحی| قزوین - خبرنگار:

این روزها افزایش سرسام‌آور بهای لوازم یدکی، مشکلات فراوانی  را برای راننده‌ها و کامیون‌داران ه قزوین ایجاد کرده است. چند روز پیش بعضی از راننده‌ها اقدام به مسدودکردن جاده‌ها و معابر بین شهری کردند و با برخورد دادستان قزوین، همگی دستگیر و روانه زندان شدند. کم‌کاری انجمن‌های صنفی رانندگان استان هم مزیت بر علت شده و انتقادهای فعالان و پیشکسوتان حوزه حمل‌و‌نقل استان را به دنبال داشته است. در این میان فعالیت کامیون‌داران قزوینی با وجود افراد غیربومی با چالش‌‌هایی روبه رو شده است و به نظر می‌رسد باید اقدامات جدی‌تری برای ساماندهی پایانه‌های باربری صورت گیرد. 


نایاب شدن لاستیک و گرانی لوازم یدکی

عضو اتحادیه کامیون‌داران ایران هم با انتقاد از وعده‌های برخی مسئولان برای رفع مشکلات حوزه حمل‌و‌نقل جاده ای، به همشهری می‌گوید: طبق گزارشی که 3 هفته پیش به نمایندگان مجلس ارائه دادیم، در حال حاضر 10 هزار حلقه لاستیک در انبارهای وزارت صنعت وجود دارند که مدیران اجازه ترخیص و تحویل آن‌ها به کامیون‌داران را نمی‌دهند. 

«سیدجلال موسوی» با اشاره به کارشکنی یاد شده، مسئولان سازمان صمت استان را در ارائه لاستیک به رانندگان مقصر نمی‌داند و اضافه می‌کند: مطابق برآورد ما کل کامیون‌داران ایران سالانه به 5 میلیون حلقه لاستیک نیاز دارند که 5/3 میلیون از این تعداد از راه قاچاق و تنها 500 هزار حلقه لاستیک از کشورهای خارجی مانند آلمان و چین وارد می‌شود.

او با ذکر این‌که شعار واردات لاستیک با ارز 4200 تومانی داده شده، ولی به آن عمل نشده، ادامه می‌دهد: با توجه به این‌که بیشتر نیاز ما به لاستیک از راه قاچاق تامین می‌شد و دولت از ابتدای امسال جلوی ورود لاستیک‌های قاچاق را گرفت، لاستیک در بازار نایاب شد و هیچ فکری هم برای جایگزین کردن لاستیک‌های قاچاق نشد. 

این فعال کارگری، سهم کارخانه‌های داخلی در تولید لاستیک را یک میلیون حلقه در سال بیان کرده و می‌گوید: 3 هفته پیش نشستی را با اعضای کمیسیون‌های عمران و تلفیق مجلس داشتیم که در آن، نماینده تولیدکننده‌های داخلی لاستیک متعهد شدند در صورت حمایت دولت، میزان تولید خود را به 2 میلیون حلقه در سال افزایش دهند که به دلیل کم‌کاری و نبود حمایت‌های ارزی وزارت صنعت، تا امروز هیچ تحول مثبتی در این زمینه صورت نگرفته است. 

موسوی افزایش 200 درصدی لوازم یدکی را دیگر مشکل جدی کامیون‌داران می‌داند و می‌افزاید: با این که در ایران، قطعاتی مانند گیربکس (جعبه دنده) و دیفرانسیل (محور تحرک) تولید و به کشورهایی مانند آلمان صادر می‌شود، اما قطعات برقی و موتوری از بیرون از کشور و با ارز حداقل 9 هزار تومانی وارد می‌شود. 

مشکلات و نقش سالن اعلام بار

عضو هیات ‌رئیسه ستاد همبستگی انجمن‌‌های صنفی رانندگان و کامیون‌داران بهترین گزینه برای حل موقت مشکلات کامیون‌داران را تحکیم نقش سالن‌های اعلام بار در سازماندهی رانندگان می‌داند و به همشهری می‌گوید: متاسفانه این گزینه مخالفان زیادی در بین مدیران ارشد حمل‌و‌نقل کشور دارد که از تجمع رانندگان هراس دارند. مشکل بعدی ساختار انجمن‌های صنفی است که ملعبه دست شرکت‌ها و راننده‌های سود جو شده است. 

«علی اکبر سیارمه» می‌افزاید: بی‌مبالاتی برخی رانندگان در انتخابات انجمن‌ها، باعث شده که اکثر انجمن‌ها یا ناکارامد باشند یا دنبال منافع شخصی، و با وجود این انجمن‌ها کانون درستی هم انتخاب نمی‌شود و سبب می‌شود کار از 2 طریق لنگ بزند؛ یکی در کانون انجمن‌های صنفی و دیگری هم در خود انجمن صنفی. بنابراین تنها راهکار واقعی هوشیار بودن راننده‌ها در انتخابات انجمن صنفی است.  او ادامه می‌دهد: بسیاری از گرفتاری‌های رانندگان از سالن‌های اعلان بار است، چون بودن این سالن‌ها قدرت فکر کردن را از رانندگان گرفته است.

می‌دانید چرا رانندگان ترانزیت مثلاً بار اربیل عراق را با کرایه 4 میلیون و 500 هزار تومان که اصلا صرفه اقتصادی ندارد حمل می‌کنند؟ چون تمامی آن‌ها در پایانه بندر عباس نوبت بارگیری دارند و به امید داشتن نوبت بارگیری پایانه حاضر به حمل این گونه بارها می‌شوند.

بی عدالتی در مبادی باربری

یک راننده کامیون قزوینی در گفت‌و‌گو با همشهری، رفتارهای ناعادلانه در سالن‌های اعلام بار در مبادی تهران و بندرعباس را استخوان لای زخم کامیون داران قزوین توصیف و تصریح می‌کند: در بندرعباس به رانندگان بومی تا 8 مرتبه در ماه اجازه حمل بار داده می‌شود و به رانندگان غیربومی، حداکثر یک بار در ماه اجازه بارزدن می‌دهند؛ هیچ نظارتی هم بر این مبادی اعمال نمی‌شود. 
«حسن مالکی» با تأکید بر کم کاری انجمن‌های صنفی استان، می‌گوید: این که چند روز پیش یک راننده قزوینی توسط اشرار کتک می‌خورد، نشان دهنده حضور بی اثر انجمن‌های صنفی است که هیچ تعاملی با نهادهای امنیتی ندارند؛ در حالی که می‌توانند با گماشتن یک گشت سیار در اطراف محل‌های وقوع حادثه، امکان تکرار چنین رویدادی را از بین ببرند.
مالکی با اشاره به تخلفات شرکت‌های باربری استان در عرضه بار به کامیون‌‌های غیربومی، اضافه می‌کند: رعایت نکردن نوبت در سامانه نوبت دهی و سپردن کالا به کامیون‌های غیربومی نشات گرفته از سهم خواهی باربری در دریافت حق کمیسیون (کارمزد) بیشتر است که درآمد کامیون‌‌داران قزوینی را به شدت کاهش داده است. 
با این همه «افشین پیرنون»، مدیرکل حمل‌و‌نقل جاده‌ای استان، استقلال راننده‌های کامیون از کامیون‌دارها، خودمالکی آن‌ها و پرهیز از حمل بار به نقاط دشوار توسط افراد بومی را عاملی برای حضور نیروهای غیربومی در جابه‌جایی کالا می‌داند و اعتقاد دارد رکود اقتصادی و ناهمخوانی بازار عرضه و تقاضا سبب کاهش منابع درآمدی رانندگان شده است.