گزارش اختصاصی همشهری از نشست شهر و پیاده که نشان می‌دهد تهران برای کمک به پیاده‌ها عزم جدی دارد
پیاده‌ها سوار می‌شوند
سیدمحمد فخار/خبر‌نگار
سواره‌ها سرانجام پرچم سفید را بالا خواهند گرفت. نهضتی که طی ماه‌های اخیر با پیاده‌راه‌سازی، دوچرخه‌سواری و توجه به وسایل نقلیه عمومی شکل گرفته، ممکن است به‌زودی برخی معابر شهرهای بزرگ کشور را از آن خود کند تا خودروها و خودرومحوری از اولویت شهری بیرون بیایند و پیاده‌ها بر شهرهای بزرگ سوار شوند.
نزدیک یک قرن است که پیاده‌ها از مدار توجه خارج شده‌اند و سواره‌ها همه نگاه‌های مدیران شهری را تصاحب کرده‌اند. طی این قرن صدها کیلومتر بزرگراه و تونل و پل برای تردد وسایل نقلیه‌ای ساخته شده که اغلب تک‌سرنشین هستند و جمعیت اندکی را جابه‌جا می‌کنند. در عین حال پیاده‌ها به حاشیه رانده شده‌اند و سهم اندکی از تردد در شهرها دارند. آنها مجبورند مسیرهای ناهموار، ویراژ موتورسیکلت‌ها و مسیرهای بریده‌شده با تقاطع‌های متعدد را تحمل کنند و در بیشتر مواقع ایمنی آنها به چالش کشیده می‌شود.
چهارشنبه شب، در نشست «شهر و پیاده» در خانه گفتمان شهر، موضوع شهر و پیاده بررسی و اعلام شد که کارگروه پیاده و دوچرخه در کمیته TOD کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران تشکیل شد. این کارگروه‌ها می‌توانند پس از سال‌ها به سلطه خودرومحوری در تهران و به تبع آن شهرهای کشور پایان دهند اما اختصاص بودجه مناسب و نگاه ویژه مدیران شهری، 2نقطه‌ضعف و حلقه مفقوده در مسیر کمک به پیاده‌ها در برابر سواره‌هاست. سخنان 3 شرکت کننده نشست شهر و پیاده در ادامه می‌آید:
نحوه برخورد شورای شهر تهران
شهربانو امانی، رئیس کمیته حمل‌ونقل شورای شهر تهران
در شورای پنجم ما تلاش می‌کنیم پژواک صدای مردمی باشیم که با رأی بی‌سابقه منتظر تغییر بودند. تهران بیغوله‌ای است که عناصرش با هم نمی‌خوانند. در این شهر تغییر رفتار و فرهنگ بسیار دیربازده شده اما به‌هرحال اثرگذار است. معابر این شهر ظرفیت 500 هزار خودرو را دارند اما میلیون‌ها خودرو شهر را تسخیر کرده‌اند. ما در این شرایط برای حل ترافیک و آلودگی هوا به فکر TOD افتادیم. به‌زودی در شورای شهر طی نطقی تشکیل این کمیته را اعلام می‌کنم که زیرمجموعه آن کارگروه‌های پیاده و دوچرخه است. این کمیته و کارگروه‌های آن قرار است برای تشکیل ایستگاه‌های تقاطعی در تهران تصمیمات جدی بگیرند. ما طی سال‌ها مردم شهر را از هم جدا کردیم و در خانه و فضاهای تعاملی هم این موضوع تکرار می‌شود. در عین حال باید حرکت مردم در شهر آزاد باشد. طی پیاده‌روی است که تعامل شهری شکل می‌گیرد و این تعامل در محیط‌های عمومی و حتی خصوصی نظیر خانواده نیز گسترش می‌یابد.
تجربه و رویکرد شهرسازی
محمدسعید ایزدی، معاون معماری وزارت راه و شهرسازی
ارتقای کیفیت زندگی و فضای عمومی ازجمله موضوعاتی است که پیاده‌محوری ازجمله شکل‌های تحقق آن است. در شروع دولت یازدهم بازنگری جدی در سیاست‌های توسعه و افزایش کیفیت زندگی در دستور کار قرار گرفت و تعریف جدیدی از سیاست بازآفرینی شهری به عمل آمد. شهرهای ما امروز با فقر شهری و محیط‌زیستی مواجه هستند. در 140هزار هکتار فضای شهری امروز ایران با 2700محله، کیفیت زندگی تنزل جدی دارد و این همان فضای زندگی 19میلیون نفر است. بازآفرینی شهری در این مسیر قرار است شرایط فرهنگی و کالبدی و زیست محیطی را همزمان ارتقا دهد و مردم اصلی‌ترین مخاطب این برنامه هستند. در این الگو به‌جای آنکه تمام انرژی خود را صرف بخش‌های جزئی کنید، بر یک بخش اثرگذار تأکید دارید و این همان پروژه‌های محرک توسعه هستند که باید در فضای عمومی شکل گیرند. عمده تعاملات اجتماعی در فضای عمومی شکل می‌گیرد و اقتصاد شهری نیز همین‌جا معنا دارد. پیاده‌روی نیز ازجمله رویدادهای عمومی است که تعاملات اجتماعی در پی دارد.
رویکرد یک کنشگر محیط‌زیستی
محمد درویش، فعال محیط‌زیست
یکی از موضوعات جدی در بحث پیاده‌روی در شهر این است که چگونه با وجود اینکه تک تک مدیران و نمایندگان تأکید دارند که باید فضای شهری بر مبنای رفتار پیاده‌ها تغییر کند و خودرومحوری نفی شود، در عمل هیچ اتفاقی نمی‌افتد؟ برای ما شهروندان تهران این پرسش جدی است که چگونه 6800میلیارد تومان در تهران پل صدر ساخته می‌شود، تونل و بزرگراه تا افق1404 را تا 1396 می‌سازند اما برنامه‌های پیاده‌محوری جلو نمی‌رود؟ در سال84 در تهران اعلام شد که میزان خودروها 3برابر ظرفیت شهر است و در سال96 این عدد به 6برابر رسیده بود. در عین حال امروز با صرف 500میلیارد تومان می‌توان همه برنامه‌های پیاده‌محوری در فضاهای شهری را اجرا کرد اما هیچ پولی به آن اختصاص نمی‌یابد. نکته اسفبار اینکه هر بلایی سر تهران می‌آید، در شهرهای دیگر هم نعل به نعل تکرار می‌شود. با حضور فزاینده این خودروها، تهران سومین شهر نزاع‌خیز دنیا شده و باید دوچرخه و سرعت کم اما لبخند راکبان آن به درمان این شهر بیاید.
