توسعه مراکز کوچک، ارزان و خصوصی

پریسا امیرقاسم‌خانی/خبر‌نگار


تهران یادگارهای بسیاری از گذشته در خود دارد؛ خـانــه‌های تــاریخی، خیابان‌های قدیمی، کوچه‌های خاطره‌انگیز. گوشه‌گوشه این شهر پر است از روایت‌های مختلف از زندگی. در هر جای شهر نشانی است از یادگارها و یادمان‌ها؛ نشانه‌هایی که هویت و اصالت این شهر را به تصویر می‌کشد. این روزها یکی از این گوشه‌های خاطره‌آفرین، محلی است برای بازیابی گذشته؛ جایی است تا شهروندان دوباره در آن خاطراتشان را مرور کنند و اتفاقات تازه‌ای رقم بزنند. گذرهای فرهنگی قرار است در این شهر پا بگیرد. محدوده خیابان شهریار، از تالار وحدت تا تئاتر شهر، یکی از این گذرهاست که به نام گذر رودکی در دست آماده‌سازی است. قرار است آنچه زندگی شبانه گفته‌ می‌شود و از سال‌ها پیش در خیابان سی‌تیر راه افتاده، توسعه یابد و در گام نخست به گذر فرهنگی رودکی متصل شود. در این روزها که گذر فرهنگی رودکی در دست آماده‌سازی‌ است سراغ هنرمندان رفتیم و دیدگاه آنها را جویا شدیم.

رفع معضل بیکاری
فرهاد آئیش، بازیگر پیشکسوت



من آدم زیاد اجتماعی‌ای نیستم. بیشتر وقتم را در منزل می‌گذرانم ولی وقتی به تئاترشهر می‌روم، مسئله‌ای که بیشتر از همه نظرم را جلب می‌کند، وجود افراد بیکار اطراف تئاترشهر است که تصویر خوبی کنار بزرگ‌ترین مرکز تئاتر کشور ندارد. این افراد اغلب برای وقت‌گذرانی آنجا جمع می‌شوند و کاملا مشهود است که شغل و پیشه مشخصی ندارند. شاید آنها هم تقصیری نداشته باشند ولی وجود این افراد اطراف تئاترشهر جالب نیست. قبل از ایجاد گذر فرهنگی باید به فکر رفع معضل بیکاری اینگونه افراد در جامعه باشیم.

امکان کنسرت خیابانی
حسام‌الدین سراج، خواننده موسیقی سنتی ایران


در گذر فرهنگی باید بتوانیم فضاهایی ایجاد کنیم که مردم در آن، بدون دغدغه‌های شهری مانند ترافیک، سرو صدا، آلودگی هوا، ازدحام جمعیت و... رفت‌وآمد کنند. به‌عنوان مثال در حوزه موسیقی ما باید بتوانیم در محدوده گذر فرهنگی به‌راحتی کنسرت‌های خیابانی برگزار کنیم و مردم نگران ایجاد ترافیک نباشند. اکنون اطراف تالار وحدت فضای مناسبی برای کنسرت خیابانی وجود ندارد. مردم در استفاده از تالار وحدت و شرکت در یک کنسرت موسیقی با مشکل کمبود جای پارک مواجه هستند.


رشد مراکز فرهنگی  و هنری خصوصی بدون نظارت مزاحم
امین تارخ، بازیگرپیشکسوت و مدرس


ما در پهنه رودکی یک‌سری مراکز فرهنگی و هنری مانند تئاترشهر، تالاروحدت و... داریم که از قبل وجود داشتند. گذر فرهنگی باید بتواند بر تعداد این مراکز بیفزاید. به‌عنوان مثال زمین‌های خالی بسیاری در پهنه فرهنگی رودکی وجود دارد که می‌تواند محل تئاتر، سینما و... شود. به علاوه ما یک‌سری مراکز هنری و فرهنگی داشتیم که از بین رفتند؛ مانند کتابفروشی‌هایی که به رستوران یا کافی‌شاپ تبدیل شدند یا تئاترها و سینماهایی که در خیابان لاله‌زار پاساژ شدند. آیا گذر فرهنگی می‌تواند این مراکز را برگرداند؟ مسئله دیگر این است که ما باید بتوانیم در پهنه گذر فرهنگی امکان رشد به مراکز مستقل خصوصی بدهیم، طوری که دولت نظارت مزاحم بر این مراکز نداشته باشد و بتوانند بدون سانسور رشد کنند.

اختصاص اولویت بودجه به مراکز فرهنگی و هنری
غلامحسین امیرخانی،رئیس شورای‌ عالی انجمن خوشنویسان ایران



مسئله این است که برای حوزه فرهنگی چقدر اهمیت قائل هستیم؟ اکنون در حوزه مسائل تجارت و کالا در همه محدوده‌های شهر، بورس اصناف مختلف را داریم و بیشترین بودجه را به آنها تخصیص می‌دهیم، ولی در زمینه فرهنگی و هنری ما کمتر بورس داریم و اغلب با کمبود بودجه مواجه هستیم. در محدوده گذر فرهنگی، آنچه باید اهمیت داشته باشد مراکز فرهنگی و هنری است و بیشترین بودجه باید به این مراکز اختصاص داده شود. مسئله این است که یک پیکر دچار بیماری مهلکی مانند سرطان شده است ولی ما به رنگ ناخن آن توجه می‌کنیم. مراکز فرهنگی و هنری که آبروی ملت ایران هستند، وقتی مورد بی‌مهری قرار گیرند و به آنها اهمیت داده نشود، روح و قلب یک ملت از بین می‌رود و ملتی که روح و قلب نداشته باشد، دچار بحران هویت خواهد شد.



ایجاد بازارچه و  واگذاری مراکز کوچک و ارزان‌قیمت
نادر قدیانی،رئیس هیأت مدیره انجمن فرهنگی ناشران کودک


گذر فرهنگی در بسیاری از کشورها وجود دارد؛ به‌عنوان مثال خیابانی در کشور ترکیه هست که مراکز هنری و فرهنگی مانند سینما، تئاتر، خانه موسیقی، مد، کتابفروشی، ‌کافه و... در آن واقع شده است. برای هر جامعه‌ای وجود چنین گذرها از ملزومات به شمار می‌رود. به‌عنوان مثال ما هم از دهه40 مقابل دانشگاه تهران راسته کتابفروشی‌ها را داشتیم که گذر فرهنگی و محل روشنفکران و از افتخارات کشور بوده است. امروز آنچه در راسته کتاب باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، ایجاد بازارچه‌های بیشتر و واگذاری تعداد بیشتر مراکز کوچک و ارزان‌قیمت به اصناف حوزه کتاب است. همچنین افرادی که در راسته کتاب قرار می‌گیرند باید علاقه‌مند به این حوزه و دارای اطلاعات و تحصیلکرده باشند. استفاده از افرادی که در حوزه کتاب اطلاعات ندارند و بیشتر جنبه اقتصادی آن را درنظر می‌گیرند، مناسب نیست؛ هر چند مسئله اقتصادی بخش مهمی از حوزه کتاب است.