گره در قلب شهر

زینب حیدری| قم- خبرنگار:


ابتدای صبح، سر ظهر یا عصرهنگام فرقی ندارد. هر ساعت کافی است مسیرتان از چهارراه بازار به سمت عماریاسر باشد تا در کسری از ساعت کلافه و عصبی شوید. ترافیک سنگین اتوبوس‌ها با یک نیش‌ترمز کل مسیر را می‌بندند و بوق ممتد تاکسی‌ها خیابان را فرا می‌گیرد. موتورسیکلت‌های بی‌قانون هم آزادانه راه خود را در پیاده‌رو باز می‌کنند تا زمانشان در ترافیک خیابان تلف نشود. جمعیت زیادی از مسافران هم در حاشیه خیابان ایستاده‌اند، گاهی تاکسی‌ها برایشان بوق می‌زنند و گاه هم اتوبوس‌ها. معلوم نیست کدامشان کجا می‌روند، فقط صدای بوق است و فریادی که مسافران را به خود می‌خواند. اما این همه ماجرا نیست؛ مغازه‌های پرتراکم و ارزان‌فروش حاشیه خیابان هم مزید بر علت شده تا پیاده‌رو هم در اشغال مشتریان باشد. 

این هرج و مرج در مسیر بازار قم با توجه به مرکزیت شهر بعد از ایجاد پیاده‌راه ارم آن‌قدرتشدید شده که دیگر نه عابر پیاده راضی است و نه کاسب، نه راکب موتورسیکلت و نه تاکسیداران و راننده‌های اتوبوس.  نظم حمل و نقل عمومی در این مسیر هم رضایت‌بخش نیست. مسافران فقط در حاشیه خیابان می‌ایستند به این امید که اتوبوس یا تاکسی‌ها سوارشان کنند. تنها ایستگاه اتوبوس موجود در این مسیر هم پاسخگوی جمعیت در انتظار نیست. در این محور گویی هرج و مرج حرف اول را می‌زند. 

گره ترافیکی در این نقطه که چشم شهر محسوب می‌شود آن‌قدر کور شده که به گفته شهروندان، جرأت نمی‌کنند از این مسیر عبور کنند. از این رو ناگزیرند یا با خودروی شخصی مسیر مدنظرشان را به معابر دیگر تغییر دهند یا با موتورسیلکت تردد کنند. این کاری است که بسیاری از کاسبان این منطقه به آن روی آورده‌اند. 


ترافیک همیشگی

احسان پسر 25 ساله یکی از کاسبان حاشیه بازار است. او با بیان این که ترافیک در مسیر بازار همیشگی بوده و اتفاق تازه‌ای نیست، می‌گوید: برای ما که در این مسیر مستقر هستیم چاره‌ای جز تردد با موتورسیکلت نیست؛ البته همین موتورسیکلت را هم همیشه نمی‌توانیم استفاده کنیم چون ترافیک سنگین بعد از اجرای پروژه پیاده‌راه ارم دیگر راهی برای ما نگذاشته است. 
به گفته وی بی‌نظمی و آلودگی صوتی ناشی از وسایل نقلیه در این مسیر اعصاب فولادین می‌خواهد. جدای از جاذبه‌ای که این نقطه از شهر به واسطه مراکز خرید دارد این خیابان یکی از مسیرهای اصلی تردد مردم است؛ از همین رو تراکم وسایل نقلیه و مردم بسیار زیاد است. 

حاج‌حسینی از کاسبان قدیمی بازار است که با وجود رضایتش از ایجاد پیاده‌راه ارم که سبب رونق کسب و کارش شده، ناراضی از وضع ترافیک پیش آمده است. او معتقد است: پیاده‌راه ارم با همه حرف و حدیث‌هایش اگرچه ویژگی‌های زیادی برای شهروندان و کاسبان منطقه داشته، هسته مرکزی شهر را به کلافی در هم تنیده و به هم ریخته تبدیل کرده است. 

محسنی، یکی از رانندگان تاکسی، هم از وضع بازار گلایه دارد. او می‌گوید: از وقتی مسیر تردد به این شکل درآمده ضرر کرده‌ایم. به گفته وی جدای از ترافیکی که موتورسیکلت‌ها در مسیر ایجاد می‌کنند، هرج و مرج در تردد اتوبوس‌ها، مشکلات تاکسی‌ها را مضاعف کرده به طوری که با وجود تعیین ایستگاه اتوبوس رانندگان این خودروهای غول‌پیکر بدون توجه به حضور تاکسی‌ها بسیاری از مسافران را در نقطه نقطه این مسیر سوار می‌کنند و در نهایت همیشه صفی از تاکسی‌ها در انتظار مسافر می‌مانند. 
این راننده تاکسی به هم ریختگی مسیر را عامل دیگری برای تمایل نداشتن راننده‌ها برای فعالیت در این خط می‌داند. مجموع این مباحث سبب شده زیبایی و نقاط مثبت پروژه پیاده‌راه ارم تحت‌الشعاع زشتی ترافیک و هرج و مرج این محور قرار گیرد. 


نابسامان‌ترین قسمت شهر

 «روح‌الله امراللهی»، رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای اسلامی شهر قم، مسیر بازار را نابسامان‌ترین قسمت شهر می‌داند و می‌گوید: ما هشدارها را به شهرداری اعلام کرده‌ایم و پیگیری‌ها ادامه دارد، اما این که چه زمانی این پیگیری‌ها به نتیجه برسد نمی‌توانیم زمان مشخصی اعلام کنیم. 
معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار قم نیز در پاسخ به همشهری از بازنگری مطالعات جامع حمل و نقل می‌گوید که در آینده می‌تواند مشکلات این محور را رفع کند. 
 «عباس ذاکریان» از زمان مشخصی برای گره‌گشایی این مسیر سخن نمی‌گوید، اما بیان می‌کند: در بازنگری مطالعات جامع حمل و نقل همه این مسائل دیده شده است. در حال حاضر در شبکه معابر، اتوبوس‌هایی از هسته مرکزی تردد می‌کنند در حالی که بر اساس این مطالعات برنامه‌ریزی می‌شود تا از مسیرهای غیرضروری تردد نداشته باشند. 
ذاکریان با بیان این که در الگوی حمل و نقل، محورها بر اساس حجم تردد تعریف می‌شوند که می‌تواند بخش جالب توجهی از مشکلات پیش رو را رفع کند، اظهار می‌کند: نمی‌توانیم با تصمیم کوتاه‌مدت مسیرها را تغییر دهیم و بعد از مدتی مجدد تصمیم را تغییر دهیم. 
وی فاز اول طرح ساماندهی موتورسیکلت‌ها در هسته مرکزی شهر از سمت خیابان انقلاب را به عنوان طرحی نام برد که راهی برای رفع ترافیک حاصل از تردد و پارک موتورسیکلت‌هاست. 
به گفته ذاکریان این طرح می‌تواند تا حد زیادی از مشکلات ترافیکی هسته مرکزی شهر بکاهد.