صنعت گردشگری قم روی مدار صفر درجه

 روح‌الله یارمحمدی| قم- خبرنگار:

از سال‌ها پیش، از مدیران می‌شنویم که قم چون از یک‌سو شاهراه مواصلاتی 17 شهر کشور و از طرف دیگر آینه‌دار مضجع شریفه کریمه اهل‌بیت(ع) و میعادگاه عاشقان منتظر در مسجد مقدس جمکران است، همۀ گزینه‌های برخورداری از صنعت مهم و کلان گردشگری به‌ویژه گردشگری مذهبی را دارد. نشان این حرف را می‌توان از پذیرایی سالانه حداقل 20 میلیون زائر و مسافر به دست آورد. فایدۀ این مسافرپذیری اما هنوز به کام مردم قم مزه نکرده است.

چندی پیش، رئیس مجلس شورای اسلامی در دیدار مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان، در مورد ظرفیت‌ها و فرصت‌های بی‌شمار گردشگری در قم گفت: صنعت هتل‌سازی و پذیرایی گردشگران باید کار اقتصادی مهم قم باشد. وی پیشنهاد کرد از ظرفیت ورود سالانه 2 میلیون زائر عراقی به قم استفاده شود و مدت اعتبار ویزای آنان از 2 به 3 ماه افزایش یابد. دغدغۀ لاریجانی دقیق و درست است و این نکته حتی در سند آمایش سرزمینی قم با اولویت خاصی جانمایی و برنامه‌‌ریزی شده است. مهم این‌که صنعت گردشگری قم موانعی دارد که نمی‌گذارد این حوزه مهم اقتصادی، حرفه‌ای و به معنای واقعی کلمه زیبنده نام «صنعت» باشد. 

 کارشناسان از دو معضل درون‌سازمانی و برون‌سازمانی سخن می‌گویند. ورای این مشکلات درون‌سازمانی، در حال حاضر صنعت گردشگری استان قم با 3 تهدید مهم‌تر دست و پنجه نرم می‌کند؛ مسأله‌ای که حتی رئیس تازه‌نفس میراث فرهنگی استان هم دست تأیید بر سر آن کشیده است. قم با پدیده‌ای به نام «سرمایه‌گریزی» مواجه است. نبود وحدت رویه میان سازمان‌ها و دستگاه مسئول از یک طرف و وجود بروکراسی و انعطاف‌ناپذیری آیین‌نامه‌های سازمانی از طرف دیگر سبب شده است سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی عطای سرمایه‌گذاری در مقوله جذاب و دوست‌داشتنی صنعت گردشگری قم را به لقایش ببخشند.

غیر از پدیده نامیمون سرمایه‌گریزی در قم، مشکل دیگری که صنعت گردشگری را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، ناتوانی و ضعف در «معرفی ظرفیت‌ها و بازاریابی تخصصی» گردشگری خارجی است. مهم این‌که کسی شناخت کامل و جامعی از ظرفیت‌های قم ندارد. از 90 درصد مسافران داخلی و خارجی قم دارایی گردشی شهر را مکان‌های مقدس معروف می‌دانند و کمتر کسی از ظرفیت بوم‌گردی و طبیعت‌گردی و تنوع جغرافیایی قم خبر دارد. باید کسانی مدت زمان بیتوته قم را از کمتر از 3 ساعت به بالاترین رقم ممکن برسانند. 

شاید مانع مهم و بزرگ توسعه صنعت گردشگری قم نبود زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های لازم برای ایجاد یک شهر گردشگری است که علاوه بر تأمین اعتبار کلان، نیاز به شناخت درست و محتوادهی جدی دارد. غیر از این 3 مانع مهم، شاید طرح موقعیت کنونی زیرساخت‌ها و امکانات بتواند دورنمایی قریب به واقعیت از این صنعت ترسیم کند. 

درست است که طبق اعلام مسئولان، بیش از 40 واحد هتل با پیشرفت فیزیکی 10 تا 90 درصد با اعتباری بیش از 500 میلیارد تومان در حال ساخت است که روند تکمیل و راه‌اندازی آن‌ها یک پرونده مجزا می‌طلبد، اما عاملی که به واقعیت موقعیت کنونی قم طعنه می‌زند، وجود بیش از 110 هتل، 12 مجتمع گردشگری، 120 مجتمع پذیرایی و بین‌راهی و 150خانه‌مسافر است که بیش از 10 هزار تخت در قم ایجاد کرده‌اند که بر اساس
میزان مسافرپذیری قم این تخت‌ها فقط می‌تواند پاسخ‌گوی نیمی از نیاز متقاضیان  باشد. 

 صنعت گردشگری استان قم که داعیه پیشداری گردشگری مذهبی را هم ضمیمه اهداف خود کرده است، به ماشین فرسوده‌ای می‌ماند که چرخ‌های کم‌رمق آن نمی‌چرخد و روی خط صفر درجه جا خوش کرده است.