مرهم برای زخم‌های عمیق

محمدعلی طالبی: نویسنده و کارگردان سینما

کنار انبوه مشکلاتی که به صورت شبانه‌روزی با آن درگیریم، مشکل اقتصادی پررنگ‌تر از هر معضلی به نظر می‌رسد. این واقعیت تلخ که کشورمان حدود یک دهه با سوءمدیریت اداره شده، تأثیرات وحشتناکی بر جامعه گذاشته است. زخم‌هایی عمیق که پیکر جامعه را مجروح کرده و حالا این زخم‌ها مرهم می‌خواهند. زخم‌هایی که با مسکن نمی‌شود رفع و  رجوعشان کرد و نیازمند درمان جدی و اصولی هستند. من فیلمساز نباید راه‌حل بدهم و این، کار مدیران و کارشناسان است. من تنها می‌توانم مشاهداتم را شهادت دهم. مشاهداتی که هر شهروندی می‌تواند آنها را حس کند؛ چنانچه چشمش را بر واقعیت‌ها نبسته باشد. وقتی از مشکل اقتصادی می‌گوییم یکی از اولین گزینه‌هایی که در این رابطه به ذهن می‌آید، مساله بیکاری است.

میلیون‌ها جوان تحصیلکرده بیکار و همین تعداد جوان در حال تحصیل که به زودی به لشکر بیکاران می‌پیوندند، آیینه مناسبی از شرایط پیچیده اقتصادی کشور هستند. وقتی از مشکلات اقتصادی و معضلات معیشتی مردم و جامعه می‌گوییم نباید این نکته را فراموش کنیم که رفع کاستی‌ها در این زمینه، تنها راه حل اقتصادی ندارد. بسیاری از مشکلات اجتماعی و اقتصادی جامعه امروز ایران راه حل سیاسی دارند. مثال روشنش هم تحریم‌های کمرشکن اقتصادی بود که با راه حل سیاسی (برجام) تا حدودی برطرف شد. ایجاد اشتغال و بالابردن ظرفیت‌های اقتصادی هم منوط به تغییرات و کنش‌مندی در حوزه‌های مختلف و به هم پیوسته است. نمی‌شود رانت‌خواران با خیال آسوده به فعالیت‌شان ادامه دهند و انتظار داشته باشیم مشکل بیکاری جوان‌ها حل شود. نمی‌شود فرهنگ دلالی و واسطه‌گری، سکه رایج بازار باشد و متوقع افزایش بهره‌وری در عرصه‌های تولیدی باشیم.

بهبود شرایط اقتصادی به عنوان خواست عمومی مردم، نیاز به پیگیری، تلاش و جسارت دولتمردان دارد. اینکه اقلیت بسیار برخوردار، نفع و منافع شخصی‌شان را طلب می‌کنند عجیب نیست؛ آنچه عجیب به نظر می‌رسد نادیده‌گرفته‌شدن حقوق اکثریتی است که زیرفشار اقتصادی قرار دارند. دولت اگر بتواند با تبعیض و رانت مقابله جدی کند، می‌شود با مشاهده نشانه‌های بهبود اوضاع امیدوار بود؛ کاری بسیار دشوار اما کاملا منطبق با وعده‌های داده‌شده به مردم در ایام انتخابات. مردم چشم‌انتظار تحقق این وعده‌ها هستند.